Lami Tiryaki
Onursal Üye
- 21 Nis 2009
- 515
- 3,767
Uzay Yolu (Star Trek), 1967’den bu yana hayatımızı renklendiriyor. Dile kolay, dizi ABD’deki ilk yayınından bu yana yarım yüz yılı devirmiş ve hala Uzay Yolu deyince akla Kaptan Körk geliyor, Mister Spak geliyor. Ilk mürettebatı canlandıran oyunculardan pek çoğu artık hayatta değil. Ancak çoğu insanın zihninde klasik sezondaki görüntüleriyle dipdiri duruyorlar. O yüzden adlarını, çocukluğumuzda konuştuğumuz şekliyle yani “duyduğumuz gibi, aynı telaffuzla” yazdım.
Uzay Yolu, dizileri ve filmleri kadar hakkında basın yayın organlarında çıkan sayısız haber, fotoğraf, makale vb ile de gündemde kalıyor. Belki çocuklarımızın ve onların çocuklarının da gündeminde kalmaya devam edecek. Ne güzel...
Dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi, Türkiye’de de Uzay Yolu hakkında dizi ve filmlerin dışında yayınlar yapıldı. Bunların arasında kitap ve çizgi romanlar da var ve birarada incelendiğinde ortaya epey şenlikli bir görüntü çıkıyor.
Gazete ve dergi haberleri ve mizah dergilerindeki dolgu hikayeler dışında süreli veya süresiz yayın olarak ulaşabildiğim ilk kaynak Altın Kitaplar tarafından Haziran 1973-Temmuz 1974 tarihleri arasında yayınlanmış Uzay Yolu hikaye kitapları dizisi oldu.
Ulaşabildiğim kadarıyla Altın Kitaplar tarafından toplam dokuz adet yayınlandığını düşündüğüm serinin tüm kitaplarının yazarı hanesinde James Blish ismini görüyoruz. Seri, toplamda 12 cilt halinde Bantam Books tarafından 1970’lerde yayınlanmış Star Trek klasik dizi bölüm senaryolarının, James Blish tarafından düzenlenmiş hikaye adaptasyonlarını içeriyor. Altın Kİtaplar’da, Uzay Yolu üst başlığıyla yayınlanan bu hikaye dizisinin her bir kitabının ilk hikayesinin ismine, alt başlık olarak kapaklarda yer verilmiş. Yayın sırasına göre her bir kitaba sıra numarası da verilince, ortaya koleksiyonluk bir çalışma çıkmış.
Sahaflarda bazı sayıları zorlukla bulunabilen bu serinin kitaplarında Star Trek ismi hiç geçmiyor. Tamamında dönemin dizideki seslendirme ve isimlendirme jargonları kullanılmış. Öyle ki, isimler türkçe telaffuz edildiği biçimiyle yazılmış. Bu da serinin kitaplarına müthiş bir nostalji ve nahiflik katıyor. Bu açıdan bakıldığında serinin tümüyle bize özgü bir Star Trek hazinesi olduğu söylenebilir.
Uzay Yolu Serisi, Altın Kitaplar, 1973-1974
Uzay Yolu Altın Kitaplar Serisi’nin Tasarımı
Kapak sonrasında sadece Altın Kitaplar logosunun yer aldığı boş sayfanın arkasında baskı yılı ve matbaa bilgileri var. Karşı sayfada üst ve alt başlık ile yazar ve çevirmen isimleri yer alıyor. Hemen arkasında “Bu kitabın Türkiye’de yayın hakkı KESİM Ajansı’ndan Altın Kitaplar’ca satın alınmıştır” ibaresi yazılı. Karşı sayfada “UZAY YOLU’NDA ADI GEÇEN ÖNEMLİ KİŞİLER…” başlıklı bir mini sözlüğe yer verilmiş. Burada Atılgan ve ana mürettebatın kimlikleri açıklanmış. Bir sonraki sayfada ilk hikayeyle macera başlıyor.
Uzay Yolu Mini Sözlük, Altın Kitaplar, 1973
Bundan sonraki kısımlar, klasik dizideki maceraların kimi original kimi çeviriye dayalı başlıklarıyla hikayelerini içeriyor. Arka kapağın üst kısmında birinci kitabın küçültülmüş kapak resmi, üst ve alt başlıklar var. Hemen alt kısımda da şu tanıtım yazısı yer alıyor:
“TÜRKİYE VE DÜNYA TELEVİZYONLARININ EN BEĞENİLEN DİZİ FİLMİ
Kaptan Körk, Mister Spok sizleri Atılgan uzay gemisiyle yeni dünyalara ve tehlikeli maceralara davet ediyorlar.” Burada Mister Spak’ın “Spok” olarak hatalı yazılmış ismi beşinci kitaptan itibaren düzeltilmiş.
Uzay Yolu 9. Kitap, Altın Kitaplar, 1974
Arka kapağın sol alt köşesinde de basılı fiyatı yazılı. Tüm sayılar 10 lira! E, o yıllarda enflasyon canavarı ininden burnunu daha az çıkarabildiği için sık sık fiyatlar değişmiyordu. O yüzden yapışkanlı fiyat etiketi yerine baskılı fiyat ibaresi kullanılmış.
Kitapların tamamı üçüncü hamur kağıda basılmış. Sert kapak kullanılmamış ancak kapakların tamamı selofanlı karton olduğundan günümüze kadar kırılma izleri haricinde hiç hasar görmeden ulaşabilmişler. Hani kitaplardaki sararmalar olmasa yeni baskı diyebileceğimiz bir kaliteye sahipler.
Uzay Yolu Altın Kitaplar Serisi’nin İçeriği
Kitapların tamamının çevirisini Reha Pınar yapmış. Klasik dizinin senaryolarında Gene Roddenbery başta olmak üzere sayısız senaristin imzası var. Orijinal baskıda “adapted by James Blish” şeklinde yazmasına ragmen Altın Kitaplar versiyonunda kitapların tamamının yazarı olarak James Blish’i görüyoruz. Blish, senaryolardan hikayeler türeterek yazmış. Blish’in 16 bölümlük Mr. Spak ölmeli isimli özgün hikayesi serinin 9. kitabının tamamını kapsıyor. Senaryolardan türetilen hikayeler original olay örgüsüne bağlı kalsalar da kimi değişiklikler gözden kaçmıyor. Örneğin “The Cage” isimli zamanında yayınlanmamış pilot bölümden türetilen “The Menagerie” isimli öykü hem kısaltılmış hem de, baş karakter olarak Kaptan Christopher Pike yerine Kaptan Körk olarak tasarlanmış. Henüz okumadıklarım arasında senaryo harici hikayeler çıkarsa bu makale de güncellenecektir(elimdeki malzeme bitmesin diye sabredip hepsini okuyup bitirmiyorum!).
Spak'ın Beyni, Jenerik Sayfası, Altın Kitaplar, 1974
Serinin ilk kitabının kapağı original Bantam baskısının kapağıyla birebir aynı. Ancak diğer sayıların kapakları diziye ait fotoğraflar veya çizgi roman serilerindeki kapaklardan derlenmiş. Kapakların çoğunda, doğal olarak, Spak fotoğrafları bol bol kullanılmış.
Hikayelerdeki insan ve yer isimlerinin tamamı dönemin türkçe versiyonları ve telaffuzlarına göre tertemiz bir türkçeyle çevrilmiş. Dönemin tüm edebiyat ürünlerinde olduğu gibi, günümüz yayınlarındaki sokak dilinin izi bile yok. O nedenle Scotty’yi “Skati” diye okurken dönemin fantastik havasını da içinize bol bol çekiyorsunuz. Benim gibi, bu diziyle çocukluğunun pembe dünyasında tanışmış insanlar için bunun ne kadar kıymetli olduğu kolay anlatılamaz!..
Şanslı Kapak! Her yerde karşımıza çıkıyor...
Serinin sayı başlıkları alt kırılımları haricinde aşağıdaki gibidir:
1-GiZLİ GÖREV
2-SONSUZLUĞUN BEKÇİSİ
3-UZAYDA AŞK
4-İNSAN TUZAĞI
5-UZAYDA FIRTINA
6-VAHŞET PERDESİ
7-BEN DEĞİŞMEM
8-Mr. SPAK’IN BEYNİ
9-Mr. SPAK ÖLMELİ
Uzay Yolu Arka Kapaklar, Altın Kitaplar 1973-1974
Kaynakça:
1-Altın Kitaplar Uay Yolu Serisi kitapları, Lami Tiryaki koleksiyonu
2-https://www.goodreads.com/series/54042-star-trek
3-Star Trek(Uzay Yolu) Klasik Dizi DVD Seti, The Cage ve The Menagerie I ve II isimli bölümleri.
Selamlar
Lami Tiryaki
Eylül 2019
Uzay Yolu, dizileri ve filmleri kadar hakkında basın yayın organlarında çıkan sayısız haber, fotoğraf, makale vb ile de gündemde kalıyor. Belki çocuklarımızın ve onların çocuklarının da gündeminde kalmaya devam edecek. Ne güzel...
Dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi, Türkiye’de de Uzay Yolu hakkında dizi ve filmlerin dışında yayınlar yapıldı. Bunların arasında kitap ve çizgi romanlar da var ve birarada incelendiğinde ortaya epey şenlikli bir görüntü çıkıyor.
Gazete ve dergi haberleri ve mizah dergilerindeki dolgu hikayeler dışında süreli veya süresiz yayın olarak ulaşabildiğim ilk kaynak Altın Kitaplar tarafından Haziran 1973-Temmuz 1974 tarihleri arasında yayınlanmış Uzay Yolu hikaye kitapları dizisi oldu.
Ulaşabildiğim kadarıyla Altın Kitaplar tarafından toplam dokuz adet yayınlandığını düşündüğüm serinin tüm kitaplarının yazarı hanesinde James Blish ismini görüyoruz. Seri, toplamda 12 cilt halinde Bantam Books tarafından 1970’lerde yayınlanmış Star Trek klasik dizi bölüm senaryolarının, James Blish tarafından düzenlenmiş hikaye adaptasyonlarını içeriyor. Altın Kİtaplar’da, Uzay Yolu üst başlığıyla yayınlanan bu hikaye dizisinin her bir kitabının ilk hikayesinin ismine, alt başlık olarak kapaklarda yer verilmiş. Yayın sırasına göre her bir kitaba sıra numarası da verilince, ortaya koleksiyonluk bir çalışma çıkmış.
Sahaflarda bazı sayıları zorlukla bulunabilen bu serinin kitaplarında Star Trek ismi hiç geçmiyor. Tamamında dönemin dizideki seslendirme ve isimlendirme jargonları kullanılmış. Öyle ki, isimler türkçe telaffuz edildiği biçimiyle yazılmış. Bu da serinin kitaplarına müthiş bir nostalji ve nahiflik katıyor. Bu açıdan bakıldığında serinin tümüyle bize özgü bir Star Trek hazinesi olduğu söylenebilir.
Uzay Yolu Serisi, Altın Kitaplar, 1973-1974
Uzay Yolu Altın Kitaplar Serisi’nin Tasarımı
Kapak sonrasında sadece Altın Kitaplar logosunun yer aldığı boş sayfanın arkasında baskı yılı ve matbaa bilgileri var. Karşı sayfada üst ve alt başlık ile yazar ve çevirmen isimleri yer alıyor. Hemen arkasında “Bu kitabın Türkiye’de yayın hakkı KESİM Ajansı’ndan Altın Kitaplar’ca satın alınmıştır” ibaresi yazılı. Karşı sayfada “UZAY YOLU’NDA ADI GEÇEN ÖNEMLİ KİŞİLER…” başlıklı bir mini sözlüğe yer verilmiş. Burada Atılgan ve ana mürettebatın kimlikleri açıklanmış. Bir sonraki sayfada ilk hikayeyle macera başlıyor.
Uzay Yolu Mini Sözlük, Altın Kitaplar, 1973
Bundan sonraki kısımlar, klasik dizideki maceraların kimi original kimi çeviriye dayalı başlıklarıyla hikayelerini içeriyor. Arka kapağın üst kısmında birinci kitabın küçültülmüş kapak resmi, üst ve alt başlıklar var. Hemen alt kısımda da şu tanıtım yazısı yer alıyor:
“TÜRKİYE VE DÜNYA TELEVİZYONLARININ EN BEĞENİLEN DİZİ FİLMİ
Kaptan Körk, Mister Spok sizleri Atılgan uzay gemisiyle yeni dünyalara ve tehlikeli maceralara davet ediyorlar.” Burada Mister Spak’ın “Spok” olarak hatalı yazılmış ismi beşinci kitaptan itibaren düzeltilmiş.
Uzay Yolu 9. Kitap, Altın Kitaplar, 1974
Arka kapağın sol alt köşesinde de basılı fiyatı yazılı. Tüm sayılar 10 lira! E, o yıllarda enflasyon canavarı ininden burnunu daha az çıkarabildiği için sık sık fiyatlar değişmiyordu. O yüzden yapışkanlı fiyat etiketi yerine baskılı fiyat ibaresi kullanılmış.
Kitapların tamamı üçüncü hamur kağıda basılmış. Sert kapak kullanılmamış ancak kapakların tamamı selofanlı karton olduğundan günümüze kadar kırılma izleri haricinde hiç hasar görmeden ulaşabilmişler. Hani kitaplardaki sararmalar olmasa yeni baskı diyebileceğimiz bir kaliteye sahipler.
Uzay Yolu Altın Kitaplar Serisi’nin İçeriği
Kitapların tamamının çevirisini Reha Pınar yapmış. Klasik dizinin senaryolarında Gene Roddenbery başta olmak üzere sayısız senaristin imzası var. Orijinal baskıda “adapted by James Blish” şeklinde yazmasına ragmen Altın Kitaplar versiyonunda kitapların tamamının yazarı olarak James Blish’i görüyoruz. Blish, senaryolardan hikayeler türeterek yazmış. Blish’in 16 bölümlük Mr. Spak ölmeli isimli özgün hikayesi serinin 9. kitabının tamamını kapsıyor. Senaryolardan türetilen hikayeler original olay örgüsüne bağlı kalsalar da kimi değişiklikler gözden kaçmıyor. Örneğin “The Cage” isimli zamanında yayınlanmamış pilot bölümden türetilen “The Menagerie” isimli öykü hem kısaltılmış hem de, baş karakter olarak Kaptan Christopher Pike yerine Kaptan Körk olarak tasarlanmış. Henüz okumadıklarım arasında senaryo harici hikayeler çıkarsa bu makale de güncellenecektir(elimdeki malzeme bitmesin diye sabredip hepsini okuyup bitirmiyorum!).
Spak'ın Beyni, Jenerik Sayfası, Altın Kitaplar, 1974
Serinin ilk kitabının kapağı original Bantam baskısının kapağıyla birebir aynı. Ancak diğer sayıların kapakları diziye ait fotoğraflar veya çizgi roman serilerindeki kapaklardan derlenmiş. Kapakların çoğunda, doğal olarak, Spak fotoğrafları bol bol kullanılmış.
Hikayelerdeki insan ve yer isimlerinin tamamı dönemin türkçe versiyonları ve telaffuzlarına göre tertemiz bir türkçeyle çevrilmiş. Dönemin tüm edebiyat ürünlerinde olduğu gibi, günümüz yayınlarındaki sokak dilinin izi bile yok. O nedenle Scotty’yi “Skati” diye okurken dönemin fantastik havasını da içinize bol bol çekiyorsunuz. Benim gibi, bu diziyle çocukluğunun pembe dünyasında tanışmış insanlar için bunun ne kadar kıymetli olduğu kolay anlatılamaz!..
Şanslı Kapak! Her yerde karşımıza çıkıyor...
Serinin sayı başlıkları alt kırılımları haricinde aşağıdaki gibidir:
1-GiZLİ GÖREV
2-SONSUZLUĞUN BEKÇİSİ
3-UZAYDA AŞK
4-İNSAN TUZAĞI
5-UZAYDA FIRTINA
6-VAHŞET PERDESİ
7-BEN DEĞİŞMEM
8-Mr. SPAK’IN BEYNİ
9-Mr. SPAK ÖLMELİ
Uzay Yolu Arka Kapaklar, Altın Kitaplar 1973-1974
Kaynakça:
1-Altın Kitaplar Uay Yolu Serisi kitapları, Lami Tiryaki koleksiyonu
2-https://www.goodreads.com/series/54042-star-trek
3-Star Trek(Uzay Yolu) Klasik Dizi DVD Seti, The Cage ve The Menagerie I ve II isimli bölümleri.
Selamlar
Lami Tiryaki
Eylül 2019
