Leyla ile Mecnun / Majnun and Layla - (2023) - Yann Damezin - (İngilizce)

MelihAbi

Yeni Üye
9 Nis 2020
63
1,007
Istanbul
Leyla ile Mecnun / Majnun and Layla - Songs from Beyond the Grave (2023) - Yann Damezin - (İngilizce)

(12. yüzyılda yaşamış şair Nizami Gencevi’nin Farsça yazdığı şiirden metin uyarlamasını ve çizimleri yapan: Yann Damezin)

(Yayınevi: , 2023 - La Boîte à Bulles, 2022)









Gizlenemeyecek aşklar vardır. / Her bakış onu söyler, her jest onu bağırır.

Alev ve arzu açığa çıkmaya hazırdır. / Kalp tutuşup dışarı akar, şarkı söyler, dua eder.




Efsaneye göre, 7. yüzyılda Arabistan’da aynı kabileye mensup olan Leyla ve Kays birbirlerine âşık olur.

Kısa zamanda herkesin diline düşen bu aşkı duyan annesi Leyla’ya Kays’la görüşmesini yasaklar.

Aşk acısıyla mahvolan Kays, sürekli Leyla’dan bahseden şiirler şarkılar söyleyerek dolaşmaya başlayınca, halk arasında "deli" anlamına gelen "Mecnun" diye anılmaya başlar.





Kays Leyla’yı babasından ister ama akıl sağlığı bozuk olduğu söylenen bir damat istemeyen baba, Kays’ı reddeder; Leyla’yı da zengin ve saygın bir tüccarla evlendirir.

Evlilik haberini duyunca iyice deliye dönen Mecnun, kabilesini terk edip çöllere kaçarak vahşi hayvanlarla birlikte yaşamaya başlar. Fiziksel dünyayla bütün bağlantısı kesilir, neredeyse sadece ruhuyla yaşar hale gelir.

Leyla’nın vücudu da dâhil olmak üzere bütün maddi varlıklarla ilişkisi bitmiştir.



Bir gün Leyla çölde onu bulur ama Mecnun onu tanımaz, “Leyla benim içimdedir, sen kimsin?” der.

Leyla, Mecnun’un ulaştığı seviyeyi anlar ve çaresiz hâlde evine geri döner. …

***

Sanırım bir şiiri görselleştirmek, bir illüstratörün başına gelebilecek en zor işlerden biri olabilir, çünkü bizzat çizerin de hafiften şair ruhu taşıması gerekir.

1991 doğumlu genç Fransız sanatçı Yann Damezin burada hem görsel hem de sözel açıdan gayet başarılı bir iş çıkartmış bence.

Görsellik açısından etkilendiği tarzlar arasında ilk sayılabilecekler, perspektif kullanılmayan Osmanlı minyatürleri, İran ve Hint resim gelenekleri gibi görünüyor.



Damezin’in dikkat çekici tercihlerinden biri de Leyla’ya Nizami Gencevi’nin orijinal şiirindekinden daha fazla söz hakkı vermesi. Sanatçı yerinde bir kararla, Leyla’nın hikâyedeki “kahraman rolünü” biraz öne çıkartmış:

Olayları sadece Mecnun’un kendinden geçmiş şiirleri şarkıları üzerinden takip etmiyoruz, Leyla’nın biraz daha soğukkanlı, biraz daha nesnel bakış açısıyla yaptığı yorumları da okuyabiliyoruz.

***





Nizami Gencevi’nin şiirinde Leyla Mecnun’dan daha önce ölür. Ama Damezin kendi yorumunda bunu değiştirmiş.

Mecnun çöllerde kaybolduktan sonra da Leyla hâlâ yaşamaya devam ediyor.

Çevresindeki hiç kimseyle konuşmayıp mutlak bir sessizliğe bürünen Leyla, kendi iç sesiyle sadece Mecnun’un gaipten yankılanan şarkılarına cevap verir.

Ta ki bir noktada o da kabilesini terk edip kendi başına kayıplara karışana kadar.

Yukarıdan onu takip eden bir melek dışında hiç kimse Leyla’nın nereye gittiğini bilmiyor.

Bizlere de bu bahtsız âşıkların ölümsüz hikâyesini bir kez daha onurlandırmak düşüyor.



Lütfen buradan indiriniz:

 

hadramut

Aktif Üye
19 Eyl 2009
394
906
elektrigin olmadıgı dönemlerde cerciciler* seyyar satıcı* köylerde diger malzemelerin yanında
ferhat ile şirin ,aslı ile kamber,leyla ile mecnun gibi bir formalık kitaplarla beraber hz ali cenklerini
satarlardı.köy odalarında kandil ışıgında okumayı blenler tarafından kış gecelerinde yatsıdan sonra okunur merakla dinlenirdi.
artık bunları hiç bir yerde görmüyoruz.okumanında tadı kalmadı.
biz kendi malımızı unutunca fransızlar cizer.

sayın
melih abi

yine de teşekkür

selam ile
 

Calligrapher

Onursal Üye
5 Nis 2021
1,338
7,977
İran minyatürleri benzeri büyüleyici illüstrasyonlarla bezeli muhteşem bir Leyla ile Mecnun uyarlaması ve bir o kadar muhteşem @MelihAbi sunumu... Üstadın her seferinde birbirinden güzel ve nitelikli eser seçimi ve bunları paylaşırken kaleme aldığı mükemmel sunum yazıları karşısında şapka çıkarıyorum!
Louis Aragon'un aynı adlı çok bilinen şiirinde dediği gibi, "mutlu aşk yoktur". Gerçekten de gerek Doğu'nun Leyla ile Mecnun, Yusuf ile Züleyha, Hüsrev ile Şirin, Kerem ile Aslı gibi klasik aşk öykülerinin, gerekse Batı'nın Romeo ve Jülyet, Heloise ve Abelardus, Tristan ve Isolde gibi eserlerinin sonu hep acı ve hüzünle biter. Doğu kültürü daha çok sözlü bir kültürdür derler. Böyle olduğu için olsa gerek, Doğu'nun efsane, öykü ve masallarının farklı şair ve yazarlarca kaleme alınmış çok sayıda versiyonu bulunur. Doğu klasiklerinin en bilinenlerinden olan Leyla ve Mecnun'un da pek çok şair ve yazar tarafından kaleme alınmış manzum ya da nesir biçiminde farklı uyarlamaları mevcuttur. Buradaki eser, 12. yüzyılda yaşamış ünlü şair Nizami Gencevi'nin manzumesine dayandırılmış. Fransız sanatçı Yann Damezin, minyatür benzeri muhteşem illüstrasyonları ve renklendirmesiyle esere yeniden hayat vermiş. Değerli @MelihAbi'nin dediği gibi, eserin sonunu değiştirip, Mecnun'u Leyla'dan önce "öldürmüş" ve ayrıca eserin adında da Mecnun'un adını öne almış (Mecnun ve Leyla). Kitap, goodreads sitesinde de 4.4 gibi oldukça yüksek bir puanla değerlendirilmiş. Bazı yorumcular İngilizce çevirisini pek başarılı bulmamışlar (Fransızca orijinalinde mısralar "Alexandrine" denilen hece ölçüsüne dayalı bir tarzda iken, İngilizce çeviride buna uyulmadığı için ve ilgisiz sözcük seçimi nedeniyle şiirsellik büyük ölçüde yok olmuş). Eserin sonundaki açıklamalar ve sözlük kısmını da çok yararlı buldum.
Değerli @MelihAbi 'ye bu harikulade eser ve mükemmel sunumu için sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.
 

eankara

Onursal Üye
24 May 2010
1,194
6,903
Benim de çok sevdiğim Damezin'den yapılan güzel paylaşım için, her zamanki güzel açıklamalarınızı yine keyifle okudum değerli @Calligrapher. ( Bu arada, Aragon'un değerli sözünü konuyla ilgili gündeme getirmenizi de çok beğendim. ) İran Minyatürlerini , özellikle Kemalettin Behzat'tan başlayarak modern tarzda yapılan Farshchian çizimleri dahil çok severim. Bu yüzden , bu ekole yakın olmasa bile David B. 'nin çalışmalarını da aynı beğeniyle okuyorum. Minyatür dediğimizde , günümüzdeki çalışmalardan ; illustrasyonları bahsedecek olursak başta Murat Palta, resim dalında Haydar Hatemi ( ama olmazsa olmazım Yakup Cem ) ilk aklıma gelenler. ( Tabii, konu çizgi roman olunca, '' Doğu Dünyası'ndan esintiler '' olarak , sözgelimi Craig Thompson'un Habibi gibi örnekleri de ilave etmek mümkün. ) Bu yüzden , Damezin'in La Legende de Zal ( Zal Efsanesi )' de, Şahname alıntılarıyla dolu yine oldukça güzel bir başka eser.

Bu tür paylaşımların artması dileklerimle
 
Üst