yeryüzü
Yönetici
-Bezimena-209.jpg/file)
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Font:
Bezimena, biçimsel olarak bir çizgi roman olabilir ama aslında çok katmanlı bir bilinç yolculuğu,
şiddetin ve arzunun psiko-mitolojik anatomisi. Aşağıda hem anlatının yapısal çerçevesi hem de
içerdiği temaları mitolojik, travmatik, suç ve cinsiyet bağlamları içinde çözümlemeye çalışalım.
1. GİRİŞ ve SONUÇ: MİTOLOJİK YAPI, RİTÜEL FORM“Bir rahibe ve yaşlı Bezimena hakkında bir hikâye…”
ile başlayan metin aslında klasik bir mitin açılış kalıbını taklit eder.
Burada “bir zamanlar” havası, bir kadim anlatıya kulak verildiğini
ima eder. Tıpkı Yunan tragedya yapılarında olduğu gibi girişteki
masalsı anlatım, izleyicinin “bu bir gerçeklik değil ama hakikat
içeren bir düş” olduğunu kabul etmesini sağlar.
Finalde ise yine klasik bir mitolojik yapı gözlemlenir:
“…rahibe artık yoktu.”
“…ve bir erkek çocuk olarak yeniden doğdu.”
Bu bir ölüm ve yeniden doğum mitidir. Yani anlatının başı ve sonu
bir kozmik döngüyü temsil eder. Fakat burada ölüm, fiziksel değil
ruhsal bir ölümdür. Rahibenin yok olması, eski benliğin (kadim acıların,
travmaların) suda boğulması; ardından gelen yeniden doğum ise
ancak bu şiddetli yüzleşmeden sonra gelen yeni kimliktir.
Bezimena burada bir tür psikopomp (ruh rehberi) gibidir;
acıya tapmayı bıraktırır, kimliği dönüştürür.
2. TRAVMA VE DÜŞLEM ARASINDA: ŞİDDETİN PSİKOLOJİK ÇÖKELTİSİ(TORTUSU)Benny karakteri — saplantılı, gerçeklikten kopuk ve kendi iç fantezisi içinde
yaşayan biri. Kitabın büyük bölümü onun bilinç akışıyla anlatılır ve
biz hiçbir zaman gerçekten hangisinin “olup bitmiş” bir olay, hangisinin
“kendi düşlemi” olduğunu tam ayırt edemeyiz.
Bu da eseri travma anlatısı olarak konumlandırır. Özellikle şu üç unsur öne çıkar:
Dissosiyasyon: Benny'nin zaman zaman kendini bir geyik (stag) olarak görmesi,
rüya hâlinde her şeyin anlamlı olması ama uyanınca dehşet içinde kalması,
açıkça travma sonrası dissosiyatif bir durumun göstergesidir.
Su ve suya bastırma: Rahibenin kafasının suya sokulması yalnızca
fiziksel bir eylem değil, bilinçaltına bastırma, “unut(tur)ma” eylemidir.
Bu aynı zamanda bir bilinç silme ayini gibidir.
Çocukluk düşlemi: Becky, hizmetçi, hayvanat bahçesi gibi çocukluk
fantezileri ile işlenen cinayetlerin bir arada yer alması, Benny’nin
bastırılmış arzularının travmatik dışavurumlarını gösterir.
3. SUÇ, İTİRAF VE KEFARET: ADALETİN YERİNE DÖNÜŞÜBenny’nin karakoldaki sorgusu, kendini kurtarma çabası,
hatanın kitaba ait olduğunu söylemesi (it’s all in the book!)
onun bireysel sorumluluğu reddetmeye çalıştığını, ama bir
yandan da bilinçaltının çözülmeye başladığını gösterir.
Sonunda ise: Yargılanır ve mahkûm edilir. Masumiyetini
savunsa da kimse inanmaz. Kendini asmaya kalkışır.
Bunlar klasik bir kefaret mitinin yapısal parçalarıdır. Suçun itirafı ve
ardından gelen cezayla, sistem Benny’yi "temizler", ama biz okur olarak
bu sürecin adaletle mi, yoksa kaderle mi ilgili olduğuna emin olamayız.
Asıl yargıç Bezimena’dır. Ve o, öyle kolayca affetmez.
Onun yöntemi merhametsizce ama dönüştürücüdür.
4. CİNSİYET VE KİMLİK: ERİL BİR RUHUN İKİ CİNSİYETLİ DÖNÜŞÜBu kitapta çok çarpıcı bir şekilde kadın bedeni, erkek arzusu,
cinsiyetin biçimlenmesi ve nihayetinde cinsiyetin aşılması temaları işlenir.
Rahibe: Sürekli acı çeken, kurban rolüne saplanmış “kadınlık” arketipi.
Bezimena: Kutsal-dişil olan ama aynı zamanda sınır aşan, disipline eden
bir figür — Lilith ya da Kali arketipine benzer.
Benny: Fail gibi görünen ama aslında bastırılmış arzuların ve
annesel kayıpların ürünü olan erkek figür.
Ve en önemlisi, rahibenin erkek çocuk olarak yeniden doğması, cinsiyetin sabit
değil, hikâyeye göre biçimlenen bir öz olduğunu ima eder. Belki de bu anlatı,
eril şiddetin içinde sıkışmış bir bireyin, kendi içindeki dişil parçayı
(Bezimena’yı) keşfetmesi ve onunla yüzleşmesi üzerine bir psikodrama.
5. BİR “KİTABA GİRİŞ” VE “KİTAPLA ÇIKIŞ” ANLAMI OLARAKGiriş: Masalsı bir tonda başlar. Hikâyeyi “duymuş” birinin anlatısıyla,
yani kulaktan kulağa geçen bir “efsane” gibi. Bu da anlatıya mitsel
bir katman katar. Sonuç: Tekrarlayan soru — “Kimin için ağlıyordun?”
Bu, neredeyse bir mantra gibi geri döner.
Yani anlatı yalnızca son bulmaz,
kendini yinelemeye başlar.
“Kitap kapanmaz, biz tekrar başa döneriz.”
SONUÇ YORUMU:Bezimena, bir adamın suç hikâyesi değil sadece — aynı zamanda
modern insanın içindeki arzular, suçluluklar, bastırılmışlıklar ve
kimlik geçişleriyle dolu bir bilinçaltı anlatısı.
Ve bu anlatının hem faili hem de kurbanı, aynı bedende toplanmıştır.
Son düzenleme:
