Sinemaya Emek Verenler: Ercüment Behzat Lav
Babası: Hasan Sıtkı
Annesi: Esma Belkıs
Doğum: 15 Kasım 1903 – Şehzadebaşı / İstanbul
Ölüm: 16 Mayıs 1984 – İstanbul
Eğitim: Stern Müzik Konservatuarı Müzik Bölümü, Reinhart Tiyatro Akademisi Tiyatro Bölümü
(Şair ve yazar)
Öğrenimine babasının görev yeri olan Bingazi’deki Cizvit Okulunda başladı. Kumkapı’da bir Fransız okulu ve Hadika-i Meşveret Ortaokulunda sürdürdüğü ortaöğrenimini İstanbul Sultanisinde (İstanbul Erkek Lisesi) tamamladı. 1921’de Darülbedayiye girerek tiyatro çalışmalarına başladı. Almanya’da Stern Müzik Konservatuarı ve Reinhart Tiyatro Akademisinde tiyatro ve müzik öğrenimi gördü. Dönüşünde İstanbul Şehir Tiyatrosunda aktörlük ve rejisörlük (1935-47), Devlet Konservatuarında öğretmenlik (1951-61) yaptı. Bir süre gazetecilik, Ankara radyosunda spikerlik ve yayın şefliği görevlerinde bulundu. 1930’larda Bir Millet Uyanıyor, Karım Beni Aldatırsa gibi filmlerde oynadı.
Asıl ününü şiirleriyle kazandı. İlk şiirleri dokuz arkadaşıyla birlikte çıkardığı Çelenk adlı ortak kitapta (1920), daha sonra 1926’da Resimli Ay ve Servet-i Fünûn dergilerinde yer aldı. Mektep, Hareket, Sanat Hareketleri, Yeni Yol, Yedigün, Yücel, Ses, Yarın, Savaş, Ulus gibi dergi ve gazetelerde yazdı. Geleneksel şiire ilk karşı çıkanlardan olmasıyla tanındı. Türk şiirinden çok Batılı akımlardan yararlandı.
Dadaizm, fütürizm, kübizm ve sürrealizm akımları etkilerini şiirine yansıtmış, Cumhuriyet dönemi Türk şiirinde serbest ölçünün ilk uygulayıcılarından öncü bir şairdir. Toplumsal konuları ve ülke meselelerini irdeleyen şiirler yazdı.
Eserleri:
S.O.S. (1931)
Kaos (1934)
Açıl Kilidim Açıl (1940)
Mau Mau (1962)
Üç Anadolu (1964)
Bütün Eserleri (1996)
Şiirlerinden Bir Örnek:
BİR KAHRAMANIN MİDESİ
Vahşi hayvanlara yediriyorlar ölülerimizi
Beyazlar bizimle savaşınca
Bizse kendimiz yiyormuşuz
Onları haklayınca
Böyle de olsa
Daha şerefli bir mezar değil mi
Hayvan bağırsaklarından
Bir kahramanın midesi?
Filmografisi:
Oyuncu
Ankara Postası -1928 (Osman),
Bir Millet Uyanıyor -1932 (Yüzbaşı Davut),
Karım Beni Aldatırsa – 1933 (Orhan),
Barbaros Hayreddin Paşa – 1951 (Şarlken),
İstanbul'un Fethi – 1951 (Bizans Elçisi),
Sürgün – 1951 (Şehzade Keramettin Bey),
Vatan Ve Namık Kemal – 1951
FİLMLERİ:
Ankara Postası (1928)
Daha önce incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: “Ankara Postası” Filmi
Bir Millet Uyanıyor (1932)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu (kendi eserinden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Atıf Kaptan, Ercüment Behzat Lav, Ferdi Tayfur, Naşit Özcan, Emin Beliğ Belli, Sait Köknar, Emel Rıza, Kevser, Mahmut Moralı, Muammer Gözalan, Behzat Butak, İ. Galip Arcan
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'a gizli bir görevle gelen Kuvva-i Milliyeci bir subayla, Yüzbaşı Davut'a aşık olan öğretmen Nesrin'in öyküsü.
Gösterim Tarihi: 7 Aralık 1932
Not: Filmin sonuna Kurtuluş Savaşı ile ilgili belgeseller eklenmiştir.
Eleştiri: Filmin en kuvvetli sahneleri Yahya Kaptan'ın (Atıf Kaptan) ölümü, düşmanların İstanbul'u terki ve bilhassa "Ateş" emrini aldıkları halde bir türlü dostlarına ateş edemeyen ve nihayet kucaklaşarak "İnkılap" diye bağırdıkları sahnelerdir. (Bkz. Cihat Muammer, Hollywood Bir Millet Uyanıyor Dünyası s.39, 14 Kanunievvel (Aralık) 1932)
Karım Beni Aldatırsa (1933)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, İ. Galip Arcan, Muammer Karaca, Bedia Muvahhit, Sami Ayanoğlu, Behzat Butak, Ercüment Behzat Lav, Refik Kemal Arduman, Zeki Alpan, Ferih Egemen
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir moda dershanesinde kürek hocalığı yapan Orhan'ın Çapkınlık öyküleri.
Gösterim Tarihi:20 Ocak 1933
Not: Operet türü modasının önünü açan ilk film.
Eleştiri: Film basın tarafından genellikle beğenilmiş, halk ilk operet filmi olarak bir kordelaya büyük ilgi göstermişti. (Bkz. Hikmet Feridun (Es), "Yeni Türkçe Film - Karım Beni Aldatırsa" Akşam gaz., 31 Ocak 1933)
Barbaros Hayreddin Paşa (1951)
Yönetmen: Baha Gelenbevi
Senaryo: Kenan Orkan
Görüntü Yönetmeni: Özen Sermet
Müzik: Nedim Otyam
Oynayanlar: Cüneyt Gökçer, Mesiha Yelda, Ayla Karaca, Münir Özkul, Cahit Irgat, Refet Gülerman, Kadri Ögelman, Hulusi Kentmen, Turhan Göker, Ercüment Behzat Lav, Feridun Çölgeçen, İbrahim Delideniz, Refik Kemal Arduman, Münir Ceyhan, Ali Korkut Şengöz, Kadir Savun, Muharrem Gürses, Ali Üstüntaş, Ruhi Su
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Barbaros Hayrettin Paşa'nın bir kontesle olan aşkı ve Preveze zaferinin öyküsü.
İstanbul'un Fethi (1951)
Yönetmen ve Senaryo: Aydın Arakon
Görüntü Yönetmeni: İlhan Arakon
Müzik: Nedim Otyam
Oynayanlar: Sami Ayanoğlu, Turan Seyfioğlu, Filiz Tekin, Cem Salur, Eşref Vural, Reşit Gürzap, Neşet Berküren, Müfit Kiper, Cahit Irgat, Kemal Ergüvenç, Atıf Avcı, Sait (Sadi) Yaşmaklı, Vedat Karaokçu, Kemal Tüzem, Nubar Terziyan, Türkan Can, Vedat Örfi Bengü, A. Elmas, Burhanettin Üskan, Ercüment Behzat Lav, Yetvart Yeretzyan, Nazım Akbulut, Refik Yalçın
Yapım: Atlas Film (Nazif Duru)
Konu: Fatih Sultan Mehmet'in ordusuyla Bizanslılara karşı savaşıp İstanbul'u fethinin öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1951
Not: 1951 yılında düzenlenen bir şenlikte gösterildi. Sun'i bir boyama ile renklendirilip 1972 yılında tekrar gösterime girdi.
Sürgün (1951)
Yönetmen ve Senaryo: Orhon Arıburnu (Refik Halid Karay'ın aynı adlı romanından)
Görüntü Yönetmeni: Aram Hugasiyan
Oynayanlar: Orhon Arıburnu, Nedret Güvenç, Ayla Karaca, İhsan Evrim, Renan Fosforoğlu, Ercüment Behzat Lav, Necmi Oy, Neşet Berküren, Muharrem Gürses, Feridun Çölgeçen, Muazzez Arçay, Adil Güldürür (Güldürücü), Hikmet Serçe, Mualla Sürer, Macit Doğudan, Meral Ülkü, Muattar Lav
Yapım: Duru Film (Naci Duru)
Konu: Babası Suriye'ye gönderilen bir gençle, âşık olduğu bir dansöz kızın öyküsü.
Gösterim Tarihi: Aralık 1951
Vatan Ve Namık Kemal (1951)
Yönetmen: Talat Artemel, Sami Ayanoğlu, Cahide Sonku
Senaryo: Cahide Sonku, Talat Artemel, Münir Hayri Egeli
Görüntü Yönetmeni: Kriton İlyadis
Müzik: Ferit Alnar
Şarkı: Pola Morelli (Üsküdar'a Giderken)
Oynayanlar: Cahide Sonku, Cüneyt Gökçer, Sami Ayanoğlu, Muazzez Lutas, Talat Artemel, Mümtaz Ener, Refia Rez, Müfit Kiper, Cahit Irgat, Ayla Fengara, İbrahim Delideniz, Ercüment Behzat Lav, Celal Balkır, Sadri Alışık, Kemal Ergüvenç, Kemal Tözem, Viktorya Haçikyan, Pola Morelli, Bülent Oran, Münir Özkul, Demir Aşuroğlu
Yön: Talat Artemel, Sami Ayanoğlu, Cahide
Sonku
Yapım: Sonku Film ( Cahide Sonku)
Konu: Yakın arkadaşları Ahmet Mithat Efendi ve Ebüzziya Tevfik ile birlikte sürgüne gönderilen Namık Kemal'in yaşam öyküsü.
Ödül: Yıldız Dergisinin "Yıldız Mükâfatı” adıyla (1951) düzenlediği yarışmada "Mevsimin En Beğenilen Yerli Filmi" Cahide Sonku ile Sami Ayanoğlu "En Beğenilen Yıldızlar" (Yıldız der., s. 34, 18 Ağustos 1 951)
SAYGILAR!..
Babası: Hasan Sıtkı
Annesi: Esma Belkıs
Doğum: 15 Kasım 1903 – Şehzadebaşı / İstanbul
Ölüm: 16 Mayıs 1984 – İstanbul
Eğitim: Stern Müzik Konservatuarı Müzik Bölümü, Reinhart Tiyatro Akademisi Tiyatro Bölümü
(Şair ve yazar)
Öğrenimine babasının görev yeri olan Bingazi’deki Cizvit Okulunda başladı. Kumkapı’da bir Fransız okulu ve Hadika-i Meşveret Ortaokulunda sürdürdüğü ortaöğrenimini İstanbul Sultanisinde (İstanbul Erkek Lisesi) tamamladı. 1921’de Darülbedayiye girerek tiyatro çalışmalarına başladı. Almanya’da Stern Müzik Konservatuarı ve Reinhart Tiyatro Akademisinde tiyatro ve müzik öğrenimi gördü. Dönüşünde İstanbul Şehir Tiyatrosunda aktörlük ve rejisörlük (1935-47), Devlet Konservatuarında öğretmenlik (1951-61) yaptı. Bir süre gazetecilik, Ankara radyosunda spikerlik ve yayın şefliği görevlerinde bulundu. 1930’larda Bir Millet Uyanıyor, Karım Beni Aldatırsa gibi filmlerde oynadı.
Asıl ününü şiirleriyle kazandı. İlk şiirleri dokuz arkadaşıyla birlikte çıkardığı Çelenk adlı ortak kitapta (1920), daha sonra 1926’da Resimli Ay ve Servet-i Fünûn dergilerinde yer aldı. Mektep, Hareket, Sanat Hareketleri, Yeni Yol, Yedigün, Yücel, Ses, Yarın, Savaş, Ulus gibi dergi ve gazetelerde yazdı. Geleneksel şiire ilk karşı çıkanlardan olmasıyla tanındı. Türk şiirinden çok Batılı akımlardan yararlandı.
Dadaizm, fütürizm, kübizm ve sürrealizm akımları etkilerini şiirine yansıtmış, Cumhuriyet dönemi Türk şiirinde serbest ölçünün ilk uygulayıcılarından öncü bir şairdir. Toplumsal konuları ve ülke meselelerini irdeleyen şiirler yazdı.
Eserleri:
S.O.S. (1931)
Kaos (1934)
Açıl Kilidim Açıl (1940)
Mau Mau (1962)
Üç Anadolu (1964)
Bütün Eserleri (1996)
Şiirlerinden Bir Örnek:
BİR KAHRAMANIN MİDESİ
Vahşi hayvanlara yediriyorlar ölülerimizi
Beyazlar bizimle savaşınca
Bizse kendimiz yiyormuşuz
Onları haklayınca
Böyle de olsa
Daha şerefli bir mezar değil mi
Hayvan bağırsaklarından
Bir kahramanın midesi?
Filmografisi:
Oyuncu
Ankara Postası -1928 (Osman),
Bir Millet Uyanıyor -1932 (Yüzbaşı Davut),
Karım Beni Aldatırsa – 1933 (Orhan),
Barbaros Hayreddin Paşa – 1951 (Şarlken),
İstanbul'un Fethi – 1951 (Bizans Elçisi),
Sürgün – 1951 (Şehzade Keramettin Bey),
Vatan Ve Namık Kemal – 1951
FİLMLERİ:
Ankara Postası (1928)
Daha önce incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: “Ankara Postası” Filmi
Bir Millet Uyanıyor (1932)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu (kendi eserinden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Atıf Kaptan, Ercüment Behzat Lav, Ferdi Tayfur, Naşit Özcan, Emin Beliğ Belli, Sait Köknar, Emel Rıza, Kevser, Mahmut Moralı, Muammer Gözalan, Behzat Butak, İ. Galip Arcan
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'a gizli bir görevle gelen Kuvva-i Milliyeci bir subayla, Yüzbaşı Davut'a aşık olan öğretmen Nesrin'in öyküsü.
Gösterim Tarihi: 7 Aralık 1932
Not: Filmin sonuna Kurtuluş Savaşı ile ilgili belgeseller eklenmiştir.
Eleştiri: Filmin en kuvvetli sahneleri Yahya Kaptan'ın (Atıf Kaptan) ölümü, düşmanların İstanbul'u terki ve bilhassa "Ateş" emrini aldıkları halde bir türlü dostlarına ateş edemeyen ve nihayet kucaklaşarak "İnkılap" diye bağırdıkları sahnelerdir. (Bkz. Cihat Muammer, Hollywood Bir Millet Uyanıyor Dünyası s.39, 14 Kanunievvel (Aralık) 1932)
Karım Beni Aldatırsa (1933)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, İ. Galip Arcan, Muammer Karaca, Bedia Muvahhit, Sami Ayanoğlu, Behzat Butak, Ercüment Behzat Lav, Refik Kemal Arduman, Zeki Alpan, Ferih Egemen
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir moda dershanesinde kürek hocalığı yapan Orhan'ın Çapkınlık öyküleri.
Gösterim Tarihi:20 Ocak 1933
Not: Operet türü modasının önünü açan ilk film.
Eleştiri: Film basın tarafından genellikle beğenilmiş, halk ilk operet filmi olarak bir kordelaya büyük ilgi göstermişti. (Bkz. Hikmet Feridun (Es), "Yeni Türkçe Film - Karım Beni Aldatırsa" Akşam gaz., 31 Ocak 1933)
Barbaros Hayreddin Paşa (1951)
Yönetmen: Baha Gelenbevi
Senaryo: Kenan Orkan
Görüntü Yönetmeni: Özen Sermet
Müzik: Nedim Otyam
Oynayanlar: Cüneyt Gökçer, Mesiha Yelda, Ayla Karaca, Münir Özkul, Cahit Irgat, Refet Gülerman, Kadri Ögelman, Hulusi Kentmen, Turhan Göker, Ercüment Behzat Lav, Feridun Çölgeçen, İbrahim Delideniz, Refik Kemal Arduman, Münir Ceyhan, Ali Korkut Şengöz, Kadir Savun, Muharrem Gürses, Ali Üstüntaş, Ruhi Su
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Barbaros Hayrettin Paşa'nın bir kontesle olan aşkı ve Preveze zaferinin öyküsü.
İstanbul'un Fethi (1951)
Yönetmen ve Senaryo: Aydın Arakon
Görüntü Yönetmeni: İlhan Arakon
Müzik: Nedim Otyam
Oynayanlar: Sami Ayanoğlu, Turan Seyfioğlu, Filiz Tekin, Cem Salur, Eşref Vural, Reşit Gürzap, Neşet Berküren, Müfit Kiper, Cahit Irgat, Kemal Ergüvenç, Atıf Avcı, Sait (Sadi) Yaşmaklı, Vedat Karaokçu, Kemal Tüzem, Nubar Terziyan, Türkan Can, Vedat Örfi Bengü, A. Elmas, Burhanettin Üskan, Ercüment Behzat Lav, Yetvart Yeretzyan, Nazım Akbulut, Refik Yalçın
Yapım: Atlas Film (Nazif Duru)
Konu: Fatih Sultan Mehmet'in ordusuyla Bizanslılara karşı savaşıp İstanbul'u fethinin öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1951
Not: 1951 yılında düzenlenen bir şenlikte gösterildi. Sun'i bir boyama ile renklendirilip 1972 yılında tekrar gösterime girdi.
Sürgün (1951)
Yönetmen ve Senaryo: Orhon Arıburnu (Refik Halid Karay'ın aynı adlı romanından)
Görüntü Yönetmeni: Aram Hugasiyan
Oynayanlar: Orhon Arıburnu, Nedret Güvenç, Ayla Karaca, İhsan Evrim, Renan Fosforoğlu, Ercüment Behzat Lav, Necmi Oy, Neşet Berküren, Muharrem Gürses, Feridun Çölgeçen, Muazzez Arçay, Adil Güldürür (Güldürücü), Hikmet Serçe, Mualla Sürer, Macit Doğudan, Meral Ülkü, Muattar Lav
Yapım: Duru Film (Naci Duru)
Konu: Babası Suriye'ye gönderilen bir gençle, âşık olduğu bir dansöz kızın öyküsü.
Gösterim Tarihi: Aralık 1951
Vatan Ve Namık Kemal (1951)
Yönetmen: Talat Artemel, Sami Ayanoğlu, Cahide Sonku
Senaryo: Cahide Sonku, Talat Artemel, Münir Hayri Egeli
Görüntü Yönetmeni: Kriton İlyadis
Müzik: Ferit Alnar
Şarkı: Pola Morelli (Üsküdar'a Giderken)
Oynayanlar: Cahide Sonku, Cüneyt Gökçer, Sami Ayanoğlu, Muazzez Lutas, Talat Artemel, Mümtaz Ener, Refia Rez, Müfit Kiper, Cahit Irgat, Ayla Fengara, İbrahim Delideniz, Ercüment Behzat Lav, Celal Balkır, Sadri Alışık, Kemal Ergüvenç, Kemal Tözem, Viktorya Haçikyan, Pola Morelli, Bülent Oran, Münir Özkul, Demir Aşuroğlu
Yön: Talat Artemel, Sami Ayanoğlu, Cahide
Sonku
Yapım: Sonku Film ( Cahide Sonku)
Konu: Yakın arkadaşları Ahmet Mithat Efendi ve Ebüzziya Tevfik ile birlikte sürgüne gönderilen Namık Kemal'in yaşam öyküsü.
Ödül: Yıldız Dergisinin "Yıldız Mükâfatı” adıyla (1951) düzenlediği yarışmada "Mevsimin En Beğenilen Yerli Filmi" Cahide Sonku ile Sami Ayanoğlu "En Beğenilen Yıldızlar" (Yıldız der., s. 34, 18 Ağustos 1 951)
SAYGILAR!..