Sinemaya Emek Verenler: “Ankara Postası” Filmi
Ankara Postası (1928)
Yönetmen ve Senaryo: Muhsin Ertuğrul (Francois de Curel'in "La Terre Inhumaine- İnsafsız Toprak" adlı eseri ile Reşat Nuri Güntekin'in "Bir Gece Faciası" adıyla uyarladığı oyundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Münire Eyüp (Neyyire Neyir), Nafia Arcan, İsmet Sırrı, Muhsin Ertuğrul, Behzat Butak, Ercüment Behzat Lav, İ. Galip Arcan, M. Kemal Küçük, Sait Köknar, Emin Beliğ Belli, Hüseyin Kemal Gürmen, Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Türk Kurtuluş Savaşı döneminde Kuvay-i İnzibatiye komutanının eşi Necmiye Sultan, kocasını görmek için İstanbul'dan Adapazarı'na gelir. Konakladığı evde, Kuvayi Milliyeci teşkilatının kuryesi Kudret'le tanışır; aralarında bir aşk doğar. Ancak bir çatışmadan sonra Necmiye, Kudret'i ele vermek isteyince, Kudret'in annesi tarafından öldürülür. Kudret başka bir çatışmada yaralanınca, kurye görevini kardeşi Osman alır. Yolda Osman, nişanlısını üç zorbanın elinden kurtarır. Ancak nişanlısı vurulmuştur. Osman buna rağmen yoluna devam eder.
Gösterim Tarihi: Filmin ilk gösterimi İstanbul'un Beyoğlu semtinde bulunan Melek ve Elhamra sinemalarında 2 Ekim 1929 tarihinde yapılmıştır. (Onaran, Muhsin Ertuğrul’un Sineması, 184)
Not 1: İki buçuk günde 16.575 kişi tarafından izlenerek o güne dek en büyük kasa geliri sağlandı.
Not 2: 1924 yılında sinema işletmeciliğine başlayan İpekçi Kardeşler, bu kez film yapımı için bir şirket kurarlar. Adı İpek Film olan kurum, Türk sinemasının ikinci özel yapımevidir. Yurtdışından dönen Muhsin Ertuğrul, bu yeni şirketin ilk filmi olan Ankara Postası'nın çekimine başlarsa da, filmi bazı nedenlerle ancak bir yıl sonra (1929) bitirir.
Not 3: Gerçekten film, yabancı filmlerin bile o güne kadar görmediği bir ilgiyle izlenmiş ve sadece İstanbul‘da 15 bin kişi tarafından seyredilmiştir. Filmden sağlanan gelir, İpekçi Kardeş‘lere yeni girişimler için cesaret vermiş ve ertesi sene sinemamızın ilk sesli filmi olan "İstanbul Sokaklarında"nın çekimi yapılmıştır. (ONARAN Prof. Dr. Alim Şerif "Muhsin Ertuğrul'un Sineması")
Eleştiri 1: Edebiyat tarihimiz açısından önemi yanında, okur tarafından da benimsenen ve bir kuşağı eserleri ile oldukça etkilemiş ve geniş kitlelere ulaşmış bulunan Reşat Nuri Güntekin'den sinemaya uyarlanan ilk örnek; özgün eserlerinden biri değil de "François de Curel'in" La Terre Inhumaine'sinden "Bir Gece Faciası" adı ile uyarladığı oyunun olması ilginçtir. "İnsafsız Toprak” adlı oyun "Bir Gece Faciası" olarak uyarlandıktan sonra 1928 yılında Muhsin Ertuğrul tarafından "Ankara Postası" adıyla sinemaya uyarlanır. Kuvva-i Milliyeciler ile çalışan bir kurye ile sonunda hedefine ulaşan bir 'taarruz emrinin' öyküsü. Reşat Nuri Güntekin, 1. Dünya savaşında Alsace-Lonaine'de geçen öyküyü Kurtuluş Savaşı'na ve Adapazarı'na taşır, Fransız pilotu, Türk kuryeye; Alman prensesi ise Çerkez Sultana uyarlar. Ertuğrul da senaryoyu yazarken yeni düzenlemeler yapar, kişileri biraz daha çoğaltır, entrikayı zenginleştirir; bu arada senaryo da tutarsızlaşır. (Orhan Ünser, “Kelimelerden Görüntüye” syf; 34)
Muhsin Ertuğrul
"Ankara Postası" filminin yönetmenidir ve "Kudret" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Muhsin Ertuğrul
Münire Eyüp (Neyyire Neyir)
"Ankara Postası" filminde "Necmiye Sultan" rolünü oynamıştır. Daha önce incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: “Ateşten Gömlek” Filmi
Nafia Arcan
Hakkında fazla bir bilgiye ulaşamadım. İ. Galip Arcan'ın annesidir. "Ankara Postası" filminde "Melek Hanım" rolünü oynamıştır.
Filmografisi:
Oyuncu
Ankara Postası – 1928 (Melek Hanım), Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" – 1934 (Emeti Hatun), Kara Koyun – 1946
FİLMLERİ:
Ankara Postası (1928)
Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Selma Lagerlöfün "Tösen Fran Stormyrtorpet" adlı öyküsü ile İsveçli yönetmen Viktctor Sjöström 'ün uyarladığı Bataklık Kızı" filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar, Remzi Ar
Müzik: Cemal Reşit Rey
Oynayanlar: Cahide Sonku, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, Sait Köknar, Behzat Butak, Mahmut Moralı, İ. Galip Arcan, Nafia Arcan, Naciye, Müfit Kiper, Hadi Hün, Sami Ayanoğlu, Ergun Köknar
Yapım: Muhsin Ertuğrul kendi adına yapıp işletmesini İpek Film'e devretti.
Konu: İki Anadolulu ailenin Aysel ile Ali'nin aşk öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934
Eleştiri 1: Bu film Türklüğün özü ve Türk'ün ta kendisidir. (Darülbedayi, s.55, 1 Ocak 1935)
Eleştiri 2: "Bataklı Damın Kızı Aysel", Muhsin Ertuğrul'un genellikle çok saldırıya uğramış, çok kötülenmiş sineması içinde en olumlu ve ilginç örnek . . . . (Bkz. Atilla Dorsay, Sinema . . . )
Cahide Sonku ve Nafia Arcan "Aysel Bataklı Damın Kızı - 1934" filminde.
Kara Koyun (1946)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Ercüment Er (Nazım Hikmet)
Görüntü Yönetmeni: Yuvakim Filmeridis
Müzik: Mustafa Sarısözen
Oynayanlar: Behzat Butak, Vasfi Rıza Zobu, Mahmut Moralı, Hadi Hün, Nevin Seval, Perihan Yanal, Mümtaz Ener, Haluk Sarıcı, Nafia Arcan, Kadri Ögelman
Yapım: Halk Film (Fuat Rutkay)
Şarkılar: Mefharet Yıldırım, Necmi Rıza
Konu: Bir Yörük obası beyinin kızı Hatçe ile Çoban Selim'in sonları ölümle biten aşk öyküsü.
Eleştiri: Senaryoyu yazan Ercüment Er, bazı teferruatı tahrif etmesine rağmen eserinde muvaffak olmuş sayılır. Bundan sonraki hatalar rejisör ve artistlere aittir. (Nimet İdüz, Son Saat gaz., 15 Mart 1947)
İsmet Sırrı
Hakkında fazla bir bilgiye ulaşamadım. "Ankara Postası" filminde "Ayşe" rolünü oynamıştır. Film çekildiği sıra 18 yaşında olup İzmir Amerikan Kolejinde talebedir.
Behzat Butak
"Ankara Postası" filminde "Sütbaba" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Behzat Butak
Ercüment Behzat Lav
"Ankara Postası" filminde "Osman" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Ercüment Behzat Lav
İ. Galip Arcan
"Ankara Postası" filminde "İmam" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: İ. Galip Arcan
M. Kemal Küçük
"Ankara Postası" filminde "Muhtar" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Kemal Küçük
Sait Köknar
"Ankara Postası" filminde "Dalyan Mustafa" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Sait Köknar
Emin Beliğ Belli
"Ankara Postası" filminde "Öğretmen Celal" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Emin Beliğ Belli
Hüseyin Kemal Gürmen
"Ankara Postası" filminde "Subay" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Hüseyin Kemal Gürmen
Hazım Körmükçü
"Ankara Postası" filminde "Jandarma" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Hazım Körmükçü
Vasfi Rıza Zobu
"Ankara Postası" filminde "Berber" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Vasfi Rıza Zobu
SAYGILAR!..
Ankara Postası (1928)
Yönetmen ve Senaryo: Muhsin Ertuğrul (Francois de Curel'in "La Terre Inhumaine- İnsafsız Toprak" adlı eseri ile Reşat Nuri Güntekin'in "Bir Gece Faciası" adıyla uyarladığı oyundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Münire Eyüp (Neyyire Neyir), Nafia Arcan, İsmet Sırrı, Muhsin Ertuğrul, Behzat Butak, Ercüment Behzat Lav, İ. Galip Arcan, M. Kemal Küçük, Sait Köknar, Emin Beliğ Belli, Hüseyin Kemal Gürmen, Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Türk Kurtuluş Savaşı döneminde Kuvay-i İnzibatiye komutanının eşi Necmiye Sultan, kocasını görmek için İstanbul'dan Adapazarı'na gelir. Konakladığı evde, Kuvayi Milliyeci teşkilatının kuryesi Kudret'le tanışır; aralarında bir aşk doğar. Ancak bir çatışmadan sonra Necmiye, Kudret'i ele vermek isteyince, Kudret'in annesi tarafından öldürülür. Kudret başka bir çatışmada yaralanınca, kurye görevini kardeşi Osman alır. Yolda Osman, nişanlısını üç zorbanın elinden kurtarır. Ancak nişanlısı vurulmuştur. Osman buna rağmen yoluna devam eder.
Gösterim Tarihi: Filmin ilk gösterimi İstanbul'un Beyoğlu semtinde bulunan Melek ve Elhamra sinemalarında 2 Ekim 1929 tarihinde yapılmıştır. (Onaran, Muhsin Ertuğrul’un Sineması, 184)
Not 1: İki buçuk günde 16.575 kişi tarafından izlenerek o güne dek en büyük kasa geliri sağlandı.
Not 2: 1924 yılında sinema işletmeciliğine başlayan İpekçi Kardeşler, bu kez film yapımı için bir şirket kurarlar. Adı İpek Film olan kurum, Türk sinemasının ikinci özel yapımevidir. Yurtdışından dönen Muhsin Ertuğrul, bu yeni şirketin ilk filmi olan Ankara Postası'nın çekimine başlarsa da, filmi bazı nedenlerle ancak bir yıl sonra (1929) bitirir.
Not 3: Gerçekten film, yabancı filmlerin bile o güne kadar görmediği bir ilgiyle izlenmiş ve sadece İstanbul‘da 15 bin kişi tarafından seyredilmiştir. Filmden sağlanan gelir, İpekçi Kardeş‘lere yeni girişimler için cesaret vermiş ve ertesi sene sinemamızın ilk sesli filmi olan "İstanbul Sokaklarında"nın çekimi yapılmıştır. (ONARAN Prof. Dr. Alim Şerif "Muhsin Ertuğrul'un Sineması")
Eleştiri 1: Edebiyat tarihimiz açısından önemi yanında, okur tarafından da benimsenen ve bir kuşağı eserleri ile oldukça etkilemiş ve geniş kitlelere ulaşmış bulunan Reşat Nuri Güntekin'den sinemaya uyarlanan ilk örnek; özgün eserlerinden biri değil de "François de Curel'in" La Terre Inhumaine'sinden "Bir Gece Faciası" adı ile uyarladığı oyunun olması ilginçtir. "İnsafsız Toprak” adlı oyun "Bir Gece Faciası" olarak uyarlandıktan sonra 1928 yılında Muhsin Ertuğrul tarafından "Ankara Postası" adıyla sinemaya uyarlanır. Kuvva-i Milliyeciler ile çalışan bir kurye ile sonunda hedefine ulaşan bir 'taarruz emrinin' öyküsü. Reşat Nuri Güntekin, 1. Dünya savaşında Alsace-Lonaine'de geçen öyküyü Kurtuluş Savaşı'na ve Adapazarı'na taşır, Fransız pilotu, Türk kuryeye; Alman prensesi ise Çerkez Sultana uyarlar. Ertuğrul da senaryoyu yazarken yeni düzenlemeler yapar, kişileri biraz daha çoğaltır, entrikayı zenginleştirir; bu arada senaryo da tutarsızlaşır. (Orhan Ünser, “Kelimelerden Görüntüye” syf; 34)
Muhsin Ertuğrul
"Ankara Postası" filminin yönetmenidir ve "Kudret" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Muhsin Ertuğrul
Münire Eyüp (Neyyire Neyir)
"Ankara Postası" filminde "Necmiye Sultan" rolünü oynamıştır. Daha önce incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: “Ateşten Gömlek” Filmi
Nafia Arcan
Hakkında fazla bir bilgiye ulaşamadım. İ. Galip Arcan'ın annesidir. "Ankara Postası" filminde "Melek Hanım" rolünü oynamıştır.
Filmografisi:
Oyuncu
Ankara Postası – 1928 (Melek Hanım), Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" – 1934 (Emeti Hatun), Kara Koyun – 1946
FİLMLERİ:
Ankara Postası (1928)
Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Selma Lagerlöfün "Tösen Fran Stormyrtorpet" adlı öyküsü ile İsveçli yönetmen Viktctor Sjöström 'ün uyarladığı Bataklık Kızı" filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar, Remzi Ar
Müzik: Cemal Reşit Rey
Oynayanlar: Cahide Sonku, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, Sait Köknar, Behzat Butak, Mahmut Moralı, İ. Galip Arcan, Nafia Arcan, Naciye, Müfit Kiper, Hadi Hün, Sami Ayanoğlu, Ergun Köknar
Yapım: Muhsin Ertuğrul kendi adına yapıp işletmesini İpek Film'e devretti.
Konu: İki Anadolulu ailenin Aysel ile Ali'nin aşk öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934
Eleştiri 1: Bu film Türklüğün özü ve Türk'ün ta kendisidir. (Darülbedayi, s.55, 1 Ocak 1935)
Eleştiri 2: "Bataklı Damın Kızı Aysel", Muhsin Ertuğrul'un genellikle çok saldırıya uğramış, çok kötülenmiş sineması içinde en olumlu ve ilginç örnek . . . . (Bkz. Atilla Dorsay, Sinema . . . )
Cahide Sonku ve Nafia Arcan "Aysel Bataklı Damın Kızı - 1934" filminde.
Kara Koyun (1946)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Ercüment Er (Nazım Hikmet)
Görüntü Yönetmeni: Yuvakim Filmeridis
Müzik: Mustafa Sarısözen
Oynayanlar: Behzat Butak, Vasfi Rıza Zobu, Mahmut Moralı, Hadi Hün, Nevin Seval, Perihan Yanal, Mümtaz Ener, Haluk Sarıcı, Nafia Arcan, Kadri Ögelman
Yapım: Halk Film (Fuat Rutkay)
Şarkılar: Mefharet Yıldırım, Necmi Rıza
Konu: Bir Yörük obası beyinin kızı Hatçe ile Çoban Selim'in sonları ölümle biten aşk öyküsü.
Eleştiri: Senaryoyu yazan Ercüment Er, bazı teferruatı tahrif etmesine rağmen eserinde muvaffak olmuş sayılır. Bundan sonraki hatalar rejisör ve artistlere aittir. (Nimet İdüz, Son Saat gaz., 15 Mart 1947)
İsmet Sırrı
Hakkında fazla bir bilgiye ulaşamadım. "Ankara Postası" filminde "Ayşe" rolünü oynamıştır. Film çekildiği sıra 18 yaşında olup İzmir Amerikan Kolejinde talebedir.
Behzat Butak
"Ankara Postası" filminde "Sütbaba" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Behzat Butak
Ercüment Behzat Lav
"Ankara Postası" filminde "Osman" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Ercüment Behzat Lav
İ. Galip Arcan
"Ankara Postası" filminde "İmam" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: İ. Galip Arcan
M. Kemal Küçük
"Ankara Postası" filminde "Muhtar" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Kemal Küçük
Sait Köknar
"Ankara Postası" filminde "Dalyan Mustafa" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Sait Köknar
Emin Beliğ Belli
"Ankara Postası" filminde "Öğretmen Celal" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Emin Beliğ Belli
Hüseyin Kemal Gürmen
"Ankara Postası" filminde "Subay" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Hüseyin Kemal Gürmen
Hazım Körmükçü
"Ankara Postası" filminde "Jandarma" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Hazım Körmükçü
Vasfi Rıza Zobu
"Ankara Postası" filminde "Berber" rolünü oynamıştır. Ayrıca incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: Vasfi Rıza Zobu
SAYGILAR!..
Son düzenleme: