Red Kit, Türkiye'de ilk kez Dolmuş dergisinde yayımlandı. İsim babasının derginin eksantrik çalışanı Oğuz Alplaçin olduğu söylenmekte. Seçim sırasında, aynı dönem yayımlanmakta olan Red Ryder ve Bill Kid dergilerinden faydalandıkları da anlaşılıyor. Soğuk Savaş koşulları düşünülürse, "Red" isminin çağrıştırdıkları ya hesap edilmemiş ya da en azından "Kızıl'ın pejoratif içeriğine karşı, İngilizce, korunaklı bir alan yaratmış. Red Kit ismi, çeşitli dergilerde ve kendi adını taşıyan yayınlarda sürdürüldü. Gerçi birkaç yerde "Lük Lük" gibi denemeler yapılmadı değil. Orijinali renkli olduğu için, 1959 yılından bu yana daha çok kopyalanarak yayımlanabildi. Baskı maliyetlerinin düşmesi, telif haklarının önem kazanması ve önemli yayınevlerinin çizgi roman yayıncılığına girmesi Red Kit'i zaman içerisinde bu kopya çizgilerden kurtardı. İlk dönemlerde Red Kit'in kopyalarını Fuat Yılmaz yaptı (Dizinin çevirmeni Ali Öndeş'ti). Aydınger kullanarak yapılan bu kopyalarda başka isimler de olacaktı. Aslına bakılırsa, Frankofon çizgi romanlar yayımlayan Şakrak ve Şilliler ailesinin çalıştığı kaligrafist, kapak ressamı ya da temiz kopya çekebilecek herkes bu kopyaları yaptı. Hayri Önder, Erol Kandiyar, Fuat Yılmaz, "Bora", Erdoğan Bozok vd. bu yayınevlerinin çıkardıkları bütün çizgi romanları kopyalıyorlardı.
Bir parantez açıp, çizgilerin dışında öykülerin de aynı çizerler tarafından üretildiği öyküler olup olmadığından bahsedelim. Morris'in ilk dönemlerde çizdiği sert görünümlü Red Kit çizimlerinin yerli üretim öyküler sanıldığı anlaşılıyor. Özellikle Dick Dıgger'li ilk serüven, bir rodeo etrafında gelişen ikinci serüven ve orijinali Arizona üst başlığını taşıyan üçüncü serüven bu türden bir yanlış izlenime neden olmakta. Hattâ biraz daha genişletilerek Pat Poker'li bir başka serüven dahi kopya olarak gösterilebilmekte. Ancak işin sırrı, Moris'in çizgisindeki değişimlerle ilgili. Morris, ilk Red Kit'i çizdikten kısa bir süre sonra, iki çizer arkadaşı, Franquin ve Jijé ile birlikte Amerika'ya göç edecekti. Yaklaşık altı yıl orada kalıp, Amerika içinde western kültürünün izlerini taşıyan bölgelere yolculuklar yaptı. Jack Davis ve Mad'in yaratıcısı olan Harvey Kutzman'la, hepsinden önemlisi, sonraları Red Kit'in senaryolarını yazacak olan Goscinny ile o dönem tanıştı. Aslına bakılırsa, Morris ve Goscinny, Amerika'da çalışmak niyetindeydi, özellikle Goscinny, Walt Disney ekibine girmek istiyordu. Amerika dönemi onların istedikleri biçimde gelişmese de, verimli olduğu, çizgi ve mizah anlayışlarına önemli katkılar sağladığı açık. Her ikisi de sonraki dönemlerde yaptıkları oto-kritiklerde bunu belirteceklerdi. Morris'in çizgisi bu dönem o sert hatlarından sıyrılıyor, Disney'in yumuşak-sevimli komik çizgisi çalışmalarına sirayet ediyor. Red Kit serüvenleri izlendiğinde bu değişim rahatlıkla görülebiliyor zaten. Morris, Amerika'da kaldığı altı yıl boyunca Red Kit çizmeyi ihmal etmedi. İlk kez 1947 yılında Spirou Almanağı İçin çizdiği yirmi sayfalık "Arizona 1880" hikayesiyle başlayan Red Kit serüvenleri, için asıl dönemeç, Dupuis tarafından 1949 yılından itibaren çıkartılan albümlerle aşılacaktı. 1955 yılında Goscinny ile birlikte Belçika'ya geri dönüyorlardı. Böylelikle, Goscinny için olduğu kadar Fransa-Belçika çizgi romanı içinde oldukça yenilikçi ve üretken bir dönem başladı. Goscinny, Red Kit'in 18. serüveninden itibaren -1977 yılındaki ölümüne kadar- senaryolarını yazmaya başlıyor. Morris'in çizgilerındekı yumuşama, Goscinny'nin olağanüstü mizahıyla harmanlanarak dizinin ülke sınırlarını aşan başarısını getirdi. Türkiye'deki yayını, bu başarıyla koşut elbette. İlk dönemlerdeki kopyalar, albümlerden çok Spirou dergisinden yapılıyordu. Bu dergide çıkan kısa öykülerin de yerli malı kopyalar sanıldığını da belirtelim, özellikle 1947-1955 yılları arasında yayımlanan albüm formatından kısa olan serüvenler dergiden faydalanılarak aktarılıyordu. 1955 sonrası hikâyeler, albüm olacağı düşünülerek 22 sayıda tamamlanan toplam 44 sayfalık uzunlukta çiziliyordu.
1959 yılında Adnan Şakrak'ın Bilgi Yayınları'ndan çıkan ilk Red Kit dizisi, o dönem ülkede yayımlanan diğer frankofon çizgi romanlara nazaran daha geniş bir malzemeye dayanıyordu. Spirou dergisinde o yıla değin kimileri aynca albüm olarak çıkmış, 23 serüven -yaklaşık dokuzyüz sayfa- yayımlanmıştı. Her serüvenin kopyalanırken küçük boy çıkan yayın formatına uydurulması nedeniyle iki katına uzadığı düşünülürse, yayınevine bir yıl kesintisiz olarak sürdürülebilecek 32 sayfalık, haftalık bir dergi imkânı sağlıyordu. Kaldı ki, Red Kit dergisinde daima dolgu malzemesi olan ikinci bir çizgi roman kullanıldı ve bu süre daha da uzatıldı. Bu nedenle Red Kit'in kopya serüvenlerinin üretilmesine hiç gerek olmadı. Red Kit, ilk kez 1962 yılında Karaca Yayınları tarafından çıkartılan Arkadaş dergisinde orijinal biçimde yayımlanabildi (Aynı yayınevinin Red Kit'i albüm olarak da çıkarttığını belirtelim). Ancak uzun ömürlü olmadı. Altmışlı yılların ikinci yarısında Şakrak ailesinin iki ayrı yayınevinden çıkmayı sürdürdü Red Kit (1965-1971). İlginç olan "Kardeş yayınevi" adı altında Asım Şakrak'ın, Bilge Şakrak'ın Red Kit yayınına rakip olmasıydı. Bu dönemde yayınların telifi ödenerek neşredilmediklerinı düşünüyoruz. Red Kit, yetmişli yıllarda bu kez Şilliler yayınevi tarafından (bir başka aile şirketi) çıkarıldı. Aynı yayın, tekrar baskılar ve iadelerin yeniden etiketlendirilerek piyasaya sürülmesi sonucu seksenli yılların sonuna kadar aralıklarla satıldı. Bu kopya çizgili yayına karşın Red Kit, Milliyet Çocuk dergisinin çıkışıyla (1972) beraber orijinal renk ve biçimde sürekli yayımlanmaya başladı. Yine Milliyet Yayınları, Red Kit'i albüm formatında 1984 yılında dizi olarak da çıkarttı. Aynı dizi - kısmi bir geliştirmeyle - seksenli yılların sonundan itibaren, özellikle yaz aylarında Milliyet gazetesinin çizgi roman ilavesi olarak da verildi. Aynı yayın grubunun bir yan kuruluşu olan AD yayıncılığın 1996 yılından itibaren çizgi roman yayıncılığına girmesiyle Red Kit albümleri yeniden yayımlanmaya başladı. Bugün dizi, İnkılap ve Milliyet Yayınları tarafından aralıklarla albüm olarak sürdürülmekte. Bunca yıldır çeşitli biçimlerde neredeyse sürekli olarak yayımlanmasına ve kazandığı büyük popülerliğe karşın, Red Kit'in bütün serüvenleri halen yayımlanabilmiş değil!
Küçük bir kişisel not: Goscinny öldüğünde, Asteriks'in Red Kit'ten daha fazla etkileneceği - sürekli gerileyeceği söylenmişti. En azından Morris, Red Kit senaryoları da yazabiliyordu ve dizinin başlangıcı ona aitti. Gerçekten de Morris, dizinin mizah düzeyindeki düşüşü Asteriks'e göre asgaride tutmayı başardı. Üstelik, Fauche ve Léturgie başta olmak üzere, 10'u aşkın senaristi diziye dahil etme akılcılığını da gösterdi. Morris, 2001 yılında öldüğünde geriye benzersiz bir western parodisi, korkunç bir çalışma disiplini örneği, bir çizgi roman klasiği ve kârlı bir "marka" bıraktı. Morris ile birlikte, yirminci yüzyıl sanatı olan çizgi romanın sayılı kalelerinden biri daha düşüyordu.
LEVENT CANTEK
Bir parantez açıp, çizgilerin dışında öykülerin de aynı çizerler tarafından üretildiği öyküler olup olmadığından bahsedelim. Morris'in ilk dönemlerde çizdiği sert görünümlü Red Kit çizimlerinin yerli üretim öyküler sanıldığı anlaşılıyor. Özellikle Dick Dıgger'li ilk serüven, bir rodeo etrafında gelişen ikinci serüven ve orijinali Arizona üst başlığını taşıyan üçüncü serüven bu türden bir yanlış izlenime neden olmakta. Hattâ biraz daha genişletilerek Pat Poker'li bir başka serüven dahi kopya olarak gösterilebilmekte. Ancak işin sırrı, Moris'in çizgisindeki değişimlerle ilgili. Morris, ilk Red Kit'i çizdikten kısa bir süre sonra, iki çizer arkadaşı, Franquin ve Jijé ile birlikte Amerika'ya göç edecekti. Yaklaşık altı yıl orada kalıp, Amerika içinde western kültürünün izlerini taşıyan bölgelere yolculuklar yaptı. Jack Davis ve Mad'in yaratıcısı olan Harvey Kutzman'la, hepsinden önemlisi, sonraları Red Kit'in senaryolarını yazacak olan Goscinny ile o dönem tanıştı. Aslına bakılırsa, Morris ve Goscinny, Amerika'da çalışmak niyetindeydi, özellikle Goscinny, Walt Disney ekibine girmek istiyordu. Amerika dönemi onların istedikleri biçimde gelişmese de, verimli olduğu, çizgi ve mizah anlayışlarına önemli katkılar sağladığı açık. Her ikisi de sonraki dönemlerde yaptıkları oto-kritiklerde bunu belirteceklerdi. Morris'in çizgisi bu dönem o sert hatlarından sıyrılıyor, Disney'in yumuşak-sevimli komik çizgisi çalışmalarına sirayet ediyor. Red Kit serüvenleri izlendiğinde bu değişim rahatlıkla görülebiliyor zaten. Morris, Amerika'da kaldığı altı yıl boyunca Red Kit çizmeyi ihmal etmedi. İlk kez 1947 yılında Spirou Almanağı İçin çizdiği yirmi sayfalık "Arizona 1880" hikayesiyle başlayan Red Kit serüvenleri, için asıl dönemeç, Dupuis tarafından 1949 yılından itibaren çıkartılan albümlerle aşılacaktı. 1955 yılında Goscinny ile birlikte Belçika'ya geri dönüyorlardı. Böylelikle, Goscinny için olduğu kadar Fransa-Belçika çizgi romanı içinde oldukça yenilikçi ve üretken bir dönem başladı. Goscinny, Red Kit'in 18. serüveninden itibaren -1977 yılındaki ölümüne kadar- senaryolarını yazmaya başlıyor. Morris'in çizgilerındekı yumuşama, Goscinny'nin olağanüstü mizahıyla harmanlanarak dizinin ülke sınırlarını aşan başarısını getirdi. Türkiye'deki yayını, bu başarıyla koşut elbette. İlk dönemlerdeki kopyalar, albümlerden çok Spirou dergisinden yapılıyordu. Bu dergide çıkan kısa öykülerin de yerli malı kopyalar sanıldığını da belirtelim, özellikle 1947-1955 yılları arasında yayımlanan albüm formatından kısa olan serüvenler dergiden faydalanılarak aktarılıyordu. 1955 sonrası hikâyeler, albüm olacağı düşünülerek 22 sayıda tamamlanan toplam 44 sayfalık uzunlukta çiziliyordu.
1959 yılında Adnan Şakrak'ın Bilgi Yayınları'ndan çıkan ilk Red Kit dizisi, o dönem ülkede yayımlanan diğer frankofon çizgi romanlara nazaran daha geniş bir malzemeye dayanıyordu. Spirou dergisinde o yıla değin kimileri aynca albüm olarak çıkmış, 23 serüven -yaklaşık dokuzyüz sayfa- yayımlanmıştı. Her serüvenin kopyalanırken küçük boy çıkan yayın formatına uydurulması nedeniyle iki katına uzadığı düşünülürse, yayınevine bir yıl kesintisiz olarak sürdürülebilecek 32 sayfalık, haftalık bir dergi imkânı sağlıyordu. Kaldı ki, Red Kit dergisinde daima dolgu malzemesi olan ikinci bir çizgi roman kullanıldı ve bu süre daha da uzatıldı. Bu nedenle Red Kit'in kopya serüvenlerinin üretilmesine hiç gerek olmadı. Red Kit, ilk kez 1962 yılında Karaca Yayınları tarafından çıkartılan Arkadaş dergisinde orijinal biçimde yayımlanabildi (Aynı yayınevinin Red Kit'i albüm olarak da çıkarttığını belirtelim). Ancak uzun ömürlü olmadı. Altmışlı yılların ikinci yarısında Şakrak ailesinin iki ayrı yayınevinden çıkmayı sürdürdü Red Kit (1965-1971). İlginç olan "Kardeş yayınevi" adı altında Asım Şakrak'ın, Bilge Şakrak'ın Red Kit yayınına rakip olmasıydı. Bu dönemde yayınların telifi ödenerek neşredilmediklerinı düşünüyoruz. Red Kit, yetmişli yıllarda bu kez Şilliler yayınevi tarafından (bir başka aile şirketi) çıkarıldı. Aynı yayın, tekrar baskılar ve iadelerin yeniden etiketlendirilerek piyasaya sürülmesi sonucu seksenli yılların sonuna kadar aralıklarla satıldı. Bu kopya çizgili yayına karşın Red Kit, Milliyet Çocuk dergisinin çıkışıyla (1972) beraber orijinal renk ve biçimde sürekli yayımlanmaya başladı. Yine Milliyet Yayınları, Red Kit'i albüm formatında 1984 yılında dizi olarak da çıkarttı. Aynı dizi - kısmi bir geliştirmeyle - seksenli yılların sonundan itibaren, özellikle yaz aylarında Milliyet gazetesinin çizgi roman ilavesi olarak da verildi. Aynı yayın grubunun bir yan kuruluşu olan AD yayıncılığın 1996 yılından itibaren çizgi roman yayıncılığına girmesiyle Red Kit albümleri yeniden yayımlanmaya başladı. Bugün dizi, İnkılap ve Milliyet Yayınları tarafından aralıklarla albüm olarak sürdürülmekte. Bunca yıldır çeşitli biçimlerde neredeyse sürekli olarak yayımlanmasına ve kazandığı büyük popülerliğe karşın, Red Kit'in bütün serüvenleri halen yayımlanabilmiş değil!
Küçük bir kişisel not: Goscinny öldüğünde, Asteriks'in Red Kit'ten daha fazla etkileneceği - sürekli gerileyeceği söylenmişti. En azından Morris, Red Kit senaryoları da yazabiliyordu ve dizinin başlangıcı ona aitti. Gerçekten de Morris, dizinin mizah düzeyindeki düşüşü Asteriks'e göre asgaride tutmayı başardı. Üstelik, Fauche ve Léturgie başta olmak üzere, 10'u aşkın senaristi diziye dahil etme akılcılığını da gösterdi. Morris, 2001 yılında öldüğünde geriye benzersiz bir western parodisi, korkunç bir çalışma disiplini örneği, bir çizgi roman klasiği ve kârlı bir "marka" bıraktı. Morris ile birlikte, yirminci yüzyıl sanatı olan çizgi romanın sayılı kalelerinden biri daha düşüyordu.
LEVENT CANTEK