Necmettin Halil Onan

[bortecinefb]

1902 - 1968​

1902’de Çatalca’da doğdu. Babası, Duyün-u Umumiye memuru Halil Hilmi Bey idi. Ortaöğrenimini Vefa Lisesi’nde tamamladı. 1919 yılında Dârülfünun Edebiyat Fakültesinde açılan sınavı kazanarak Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne kaydoldu. Cenap Şahabettin, Fuad Köprülü, Ferit Kam, Yusuf Şerif, Yahya Kemal, Hüseyin Daniş gibi edebiyatçıların öğrencisi oldu.

İstanbul’un işgali üzerine okul geçici olarak kapatılınca milli mücadeleye katılmak üzere Ankara’ya geçti. Ankara Talimatgahı’nda zabıt vekili oldu, Anadolu Ajansı Siyasi servisi’nde çalıştı.

Milli mücadele bittikten sonra İstanbul’a dönerek yarım kalan eğitimine devam etti, 1924 yılında mezun oldu. Bir süre tekrar Anadolu Ajansı’nda ve özel okullarda çalıştı. 1929 yılından itibaren İzmir, Adana, Ankara illerinde pek çok lisede edebiyat öğretmenliği ve lise müdürlüğü yaptıktan sonra maarif müfettişi oldu.

1942-1946 yıllarında Yüksek Öğretim Genel Müdürlüğü yaptı. Ankara Üniversitesi DTCF’de Eski Türk Edebiyatı Profesörü olarak dersler verdi. 1959’da üniversitedeki görevinden emekli oldu. 18 Ağustos 1968 günü İstanbul’da hayatını kaybetti.

Necmettin Halil, yazın yaşamına aruz ölçüsünde şiirler yazarak başladı. İlk şiirleri Nedim dergisinde yayımlandı. Aruzu bırakıp hece ölçüsünde şiirler yazmaya başladığında şiirlerini Dergah ve Hayat dergilerinde yayımladı. Şiirlerini 1927’de ve 1933’de bastırdığı iki kitapta topladı. Aşk, doğa ve ulusal duygular ile ilgili şiirler yazdı. Son dönem şiirlerinde Yahya Kemal Beyatlı etkisi görülür. İşleyen Yara adlı romanı, kitap olarak basılmamış ancak 1932 yılında Vakit Gazetesi’nde tefrika edilmiştir. Ortaokullar için dilbilgisi kitapları da hazırlamıştır.
Eserleri

Şiir kitapları:

Çakıl Taşları (1927)
Bir Yudum Daha (1933)

Diğer Kitapları

Dilbilgisi (1928), 2 cilt
Dilbilgisi (1934)
Dilbilgisi (1943), İlkokullar için
İzahlı Divan Şiiri Antolojisi (1940, 1946)
Namık Kemal’ in Talim-i Edebiyatı üzerine bir Risalesi (1950)
Leyla ve Mecnun (1956), Fuzuli’nin eserinin tenkidi

Romanları :

İşleyen Yara (yayımlanmadı)
Kolejli Nereye (1977)

 

[bortecinefb]

Bu Şiir Gelibolu yamaçlarında yazıldı

BİR YOLCUYA

Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın,
Bu toprak, bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın,
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.

Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda,
Gördüğüm bu tümsek, Anadolu’nda,
İstiklal uğrunda, namus yolunda,
Can veren Mehmed’in yattığı yerdir.

Bu tümsek, koparken büyük zelzele,
Son vatan parçası geçerken ele,
Mehmed’in düşmanı boğuldu sele,
Mübarek kanını kattığı yerdir.

Düşün ki, hasrolan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin,
Bir harbin sonunda, bütün milletin,
Hürriyet zevkini tattığı yerdir.

 

[bortecinefb]

ÖMRÜNE YAN KUZUM

Karanlık hayatı ışıklandıran
Tutuşmuş bir kalbin alevleridir;
Kızıllık görmeyen ufku andıran
Bir yürek bahtına yansa yeridir.

Vah o boş kalbe ki aşkı tatmadı!
Ah o tat, duydukça doyulmayan tat!
Yanmanın lezzeti, acının tadı;
Yerine başkası konulmayan tat!

Ömrüne yan kuzum, bir çift göz için
Canını o korla dağlamadınsa!
Bir güzel yüz için, bir tek söz için,
Bir tutam saç için ağlamadınsa!
​

 

[bortecinefb]

MAZİDEKİ HATIRALAR

Son bağlar kopunca sevgililerden
Kalbe o hayâlin çıktığı yerden
Şifasız kederler sızar nihayet.
Nihâyet en yakın emellerin de
Zehirli rüzgârlar eser yerinde;
Gidenle beraber gider saadet.
Kırılmış bir kalbe son kalan yoldaş
Gizlice dökülen beş on damla yaş
Bir de yâd edilen hâtıralardır.
Çünkü her sevincin sonu kederde;
Saadet sabaha karşı göklerde​

 

[bortecinefb]

ÇAKIL TAŞLARI

Biliyorsun ki kari kalbin derinlikleri
Damla damla biriken gizli gözyaşlarıdır.
Kudretimin oradan çıkarabildikleri
Halis inci yerine bu çakıl taşlarıdır.

Görüyorsun nihayet çakıl taşları sende
Şairin kendi kalbinde kaldı.
Fakat şunu anla ki o çakıl bulurken de
Araştırmadan duyulan zevki aldı...​

 

[bortecinefb]

TEMENNİ

Ben ki sessiz habersiz gönül bağladım size
Şimdi ne zaman dalsam derin gözlerinize
Birdenbire ruhumu çılgın arzular sarar
Atılmak ister gibi karanlık bir denize.
Düşündüğüm sizsiniz her gün her gece şimdi.
Bu dünyâda saadet siz demek bence şimdi.
Ruhunuz eş olmamış diyorlar benim gibi
Size yalnız gönlünü veren bir gence şimdi.
Aczimi anlasam da yolumdan dönmem geri.
Tuttunuz can köşemde hükmedecek bir yeri.
Bir kere gözlerime baksanız anlardınız
Sizin için kalbimde canlanan emelleri.
Her aşk için gönlünüz kapanmış bir saraymış;
Sevenler kapısında uzun yılları saymış.
Ben de bunu düşünüp diyordum ki : Allah'ım
Keşke sizi bu kadar güzel yaratmasaymış.​

 

[bortecinefb]

GÜNLERİM

Ömrümün hasretle geçen her günü
Bilmezsin gün müdür, hafta mı, ay mı?
Günlerce görmeden güzel yüzünü
Bu gizli sevdayı çekmek kolay mı?

Ben şimdi o güzel çehreden başka
Ne bir yüz düşünür, ne hatırlarım.
Kanımla yazsam da bu çılgın aşka
Tercüman olamaz şu satırlarım.

Bir zaman gülerek nasıl yaşardık.
Bugünse hayatım ne boş emektir!
Hasretle uzayan bir ömrü artık
Bu sürmek değildir, sürüklemektir.​