GASOLINE ALLEY
Frank O.King'in çizdiği ve ilk kez Chicago Tribüne gazetesinin 24 Kasım 1918 tarihli Pazar günkü nüshasında çıkan (günlük bant olarak ise, 23 Ağustos 1919'da New York Daily News'de) Gasoline Alley, çizgiroman sanatında gerçekçi dünya yaşantısını yansıtabilme potansiyelini açığa çıkartan ilk çizgiroman olma görevini üstlenmiştir. 1910'ların sonuna doğru herkes gibi Frank King de başarılı çizgiroman bantlarının (ki, bu tarihlerde Katzenjammer Kids/Kaptan ve Çocukları ve Happy Hooligan'ın da defalarca ispatladığı gibi) neredeyse sonsuza dek sürebileceğini anlamıştır. Ancak çizgiroman karakterlerinin de aynı normal hayattaki insanlar gibi büyüyüp yaşlanabileceği bir olasılığın istenirse bu sanat dalında kullanılabileceğini de ilk kez King farketmiştir.
Bunu, 1921-1942 tarihleri arasındaki 21 seneyi aşkın bir zaman diliminde ve elli milyonun üstündeki Amerikan okuruna ilk gösteren, Gasoline Alley'in başlangıç kahramanlarından olan bekar Walt Wallet'ın evlat edindiği sokak çocuğu Skeezix Wallet olmuştur. Skeezix'in bebek kardeşleri (birincisi Walt Wallet'ın 1928'deki evliliğinden, ikincisi ise 1935'de edinilen bir diğer evlatlık olan) Cork ve Judy de Skeezix'in diğer tüm çocukluk arkadaşları gibi zaman içinde çizildikleri karelerde büyümüşlerdir. Bantta sadece başlangıçtaki karakterlerden Walt, onun evli mahalle arkadaşları Doc, Avery, Bill ve onların eşleri nispeten hemen hiç yaşlanmamıştır.
Bir Gasoline Alley bantı.
Üç tipik Amerikan çocuğunun -o zamanların şartlarına göre- acı ve tatlı yanlarıyla günlük yaşam sürecinde büyümelerini gösteren ve türünün ilk örneği olan çizgiroman, doğal olarak okuyucuların bir hayli ilgisini çekmiştir. Dizi önceleri daha çok araba meraklısı olan değişik halk kesitlerine hitap ederken, 14 Şubat 1921'de günlük gazete versiyonundaki bölümde, şişko Walt Wallet bekar evinin kapısının eşiğinde sepete konularak bırakılmış yeni bir Skeezix bulunca halkın ilgisinde müthiş bir patlama olmuştur. Yeni bir çocuğun bantın kadın okuyucu kitlesini büyüteceğini öngören yayıncı Joe Patterson, bu unutulmayacak gün için özellikle Sevgililer Gününü seçmiş ve bu gün daha sonra Skeezix'lerin de doğum günü olarak kabul edilmiştir.
Gasoline Alley'deki hikaye örgüsü tıpkı hayatın kendisi gibi karmaşık ve dağınıktır. Karakterler partiler verir, seyahate çıkar, hasta olur, okula devam eder, hokey oynar ve çoğunlukla günlük hayatın olağan döngüsü herhangi olağanüstü bir olay olmadan akıp giderdi.
Ressam King, Tribune'deki meslektaşı Sidney Smith kadar geniş bir hayalgücüne veya melodrama yatkın bir karaktere sahip değildir. Bu yüzden de ortalığı biraz karıştırmak için 2 Mayıs 1922-17 Haziran 1924 arasındaki bölümlerde ortaya Skeezix'in kendi çocuğu olduğunu iddia eden esrarengiz bir Madam Octave çıkarması, olsa olsa ufak çaplı bir sapma olarak nitelendirilebilir. Zaten bu da karakterlerin gündelik hayatlarının olağan seyrini çok az etkileyebilmiştir. Bu alandaki zayıflığını fark eden King Features Syndicate, daha sonraları her zamanki gerçekçi günlük hayat örgüsüne geri dönüş yapmış ve Madam Octave tehdidine sadece arasıra değinerek, hikayenin bilinen fıkramsı anlatım tarzını çocukluk hayatının normal akışına teslim etmiştir.
Çizer King'in çizdiği karakterlerin belki de okurun kendi hayatında kolaylıkla özdeşleştirebileceği cinsten olması, Gasoline Alley'de şaşırtıcı bir çoklukta akılda kalıcı karakterin oluşmasına yol açmıştır. Bilinen Alley topluluğu ve Skeezix' in kardeşlerine ilaveten tipleme kadrosu oldukça zengindir: Walt'ın eve bakmak ve yemek pişirmesi için tuttuğu zenci aşçı Rachel; Walt'ın 24 Haziran 1926'da evlendiği Phyliss Blossom; kovboy Squint; Bay Wicker; Skeezix'nin ilk kız arkadaşlarından Nina Clock ve Trbde (bu arada Nina Clock'la da 28 Temmuz 1944'de evlenmistir); Skeezix'in çocukluk arkadaşları Spud, Whimpy ve Gooch; askerlik arkadaşları Tops, Sissy ile Wilmer; Bayan Nosey ve daha birçokları.
1939'da 18 yaşına giren Skeezix askerlik yapan ilk çizgiroman karakterlerinden biri olmuş ve kendisinin savaş zamanındaki deneyimleri, bantın 1942-1945 arasındaki sürekliliğini sağlayan başlıca faktör haline gelmiştir. Tıpkı bantın genelindeki yaşam gibi sıradan sayılabilecek bu deneyimler, çoğunlukla alelade bir askerin İngiltere ve Avrupa'daki savaş sırasında yaşadığı olaylardan ibarettir. Savaş sonrası dönemde Skeezix, -kendisinden beklendiği gibi-gündelik yaşamına devam etmiştir. Bir iş kurmuş, Chipper adlı bir çocuğu olmuş, tatile çıkmış vesaire...
Gasoline Alley'in 90. yaş günü kutlamasını gösteren bir kare.
Böylece bant Frank King'in Haziran 1969'daki ölümüne kadar devam etmiştir. 1951 yılında Pazar sayfasını üstlenen çizer Bill Perry ve 1960'larda King'le beraber günlük bant üzerinde yoğun bir çalışma ilişkisinde bulunan Richard Moores, King'in ölümünden sonra da Gasoline, Alley'i canlı tutmayı başarmışlardır. Richard Moores, bu sırada bantın odağını yavaş yavaş Skeezix, Walt ve diğer eski karakterlerden uzaklaştırarak, daha yeni tiplemeler üzerinde yoğunlaştırmış ve bandın modernize edilmesine önemli bir katkı sağlamıştır.
Gasoline Alley'in, kazandığı popülariteyi daha çok orta tabaka Amerikan halkının bu yüzyıldaki hayatını olduğu gibi yansıtabilmesine borçlu olduğu kabul edilir. Bu özelliği de onu, Amerika'nın o devirdeki yaşamını resimli bir arşiv olarak sunması açısından kolay kolay değer biçilmeyecek bir eser haline getirmektedir.
Frank O.King'in çizdiği ve ilk kez Chicago Tribüne gazetesinin 24 Kasım 1918 tarihli Pazar günkü nüshasında çıkan (günlük bant olarak ise, 23 Ağustos 1919'da New York Daily News'de) Gasoline Alley, çizgiroman sanatında gerçekçi dünya yaşantısını yansıtabilme potansiyelini açığa çıkartan ilk çizgiroman olma görevini üstlenmiştir. 1910'ların sonuna doğru herkes gibi Frank King de başarılı çizgiroman bantlarının (ki, bu tarihlerde Katzenjammer Kids/Kaptan ve Çocukları ve Happy Hooligan'ın da defalarca ispatladığı gibi) neredeyse sonsuza dek sürebileceğini anlamıştır. Ancak çizgiroman karakterlerinin de aynı normal hayattaki insanlar gibi büyüyüp yaşlanabileceği bir olasılığın istenirse bu sanat dalında kullanılabileceğini de ilk kez King farketmiştir.
Bunu, 1921-1942 tarihleri arasındaki 21 seneyi aşkın bir zaman diliminde ve elli milyonun üstündeki Amerikan okuruna ilk gösteren, Gasoline Alley'in başlangıç kahramanlarından olan bekar Walt Wallet'ın evlat edindiği sokak çocuğu Skeezix Wallet olmuştur. Skeezix'in bebek kardeşleri (birincisi Walt Wallet'ın 1928'deki evliliğinden, ikincisi ise 1935'de edinilen bir diğer evlatlık olan) Cork ve Judy de Skeezix'in diğer tüm çocukluk arkadaşları gibi zaman içinde çizildikleri karelerde büyümüşlerdir. Bantta sadece başlangıçtaki karakterlerden Walt, onun evli mahalle arkadaşları Doc, Avery, Bill ve onların eşleri nispeten hemen hiç yaşlanmamıştır.
Bir Gasoline Alley bantı.
Üç tipik Amerikan çocuğunun -o zamanların şartlarına göre- acı ve tatlı yanlarıyla günlük yaşam sürecinde büyümelerini gösteren ve türünün ilk örneği olan çizgiroman, doğal olarak okuyucuların bir hayli ilgisini çekmiştir. Dizi önceleri daha çok araba meraklısı olan değişik halk kesitlerine hitap ederken, 14 Şubat 1921'de günlük gazete versiyonundaki bölümde, şişko Walt Wallet bekar evinin kapısının eşiğinde sepete konularak bırakılmış yeni bir Skeezix bulunca halkın ilgisinde müthiş bir patlama olmuştur. Yeni bir çocuğun bantın kadın okuyucu kitlesini büyüteceğini öngören yayıncı Joe Patterson, bu unutulmayacak gün için özellikle Sevgililer Gününü seçmiş ve bu gün daha sonra Skeezix'lerin de doğum günü olarak kabul edilmiştir.
Gasoline Alley'deki hikaye örgüsü tıpkı hayatın kendisi gibi karmaşık ve dağınıktır. Karakterler partiler verir, seyahate çıkar, hasta olur, okula devam eder, hokey oynar ve çoğunlukla günlük hayatın olağan döngüsü herhangi olağanüstü bir olay olmadan akıp giderdi.
Ressam King, Tribune'deki meslektaşı Sidney Smith kadar geniş bir hayalgücüne veya melodrama yatkın bir karaktere sahip değildir. Bu yüzden de ortalığı biraz karıştırmak için 2 Mayıs 1922-17 Haziran 1924 arasındaki bölümlerde ortaya Skeezix'in kendi çocuğu olduğunu iddia eden esrarengiz bir Madam Octave çıkarması, olsa olsa ufak çaplı bir sapma olarak nitelendirilebilir. Zaten bu da karakterlerin gündelik hayatlarının olağan seyrini çok az etkileyebilmiştir. Bu alandaki zayıflığını fark eden King Features Syndicate, daha sonraları her zamanki gerçekçi günlük hayat örgüsüne geri dönüş yapmış ve Madam Octave tehdidine sadece arasıra değinerek, hikayenin bilinen fıkramsı anlatım tarzını çocukluk hayatının normal akışına teslim etmiştir.
Çizer King'in çizdiği karakterlerin belki de okurun kendi hayatında kolaylıkla özdeşleştirebileceği cinsten olması, Gasoline Alley'de şaşırtıcı bir çoklukta akılda kalıcı karakterin oluşmasına yol açmıştır. Bilinen Alley topluluğu ve Skeezix' in kardeşlerine ilaveten tipleme kadrosu oldukça zengindir: Walt'ın eve bakmak ve yemek pişirmesi için tuttuğu zenci aşçı Rachel; Walt'ın 24 Haziran 1926'da evlendiği Phyliss Blossom; kovboy Squint; Bay Wicker; Skeezix'nin ilk kız arkadaşlarından Nina Clock ve Trbde (bu arada Nina Clock'la da 28 Temmuz 1944'de evlenmistir); Skeezix'in çocukluk arkadaşları Spud, Whimpy ve Gooch; askerlik arkadaşları Tops, Sissy ile Wilmer; Bayan Nosey ve daha birçokları.
1939'da 18 yaşına giren Skeezix askerlik yapan ilk çizgiroman karakterlerinden biri olmuş ve kendisinin savaş zamanındaki deneyimleri, bantın 1942-1945 arasındaki sürekliliğini sağlayan başlıca faktör haline gelmiştir. Tıpkı bantın genelindeki yaşam gibi sıradan sayılabilecek bu deneyimler, çoğunlukla alelade bir askerin İngiltere ve Avrupa'daki savaş sırasında yaşadığı olaylardan ibarettir. Savaş sonrası dönemde Skeezix, -kendisinden beklendiği gibi-gündelik yaşamına devam etmiştir. Bir iş kurmuş, Chipper adlı bir çocuğu olmuş, tatile çıkmış vesaire...
Gasoline Alley'in 90. yaş günü kutlamasını gösteren bir kare.
Böylece bant Frank King'in Haziran 1969'daki ölümüne kadar devam etmiştir. 1951 yılında Pazar sayfasını üstlenen çizer Bill Perry ve 1960'larda King'le beraber günlük bant üzerinde yoğun bir çalışma ilişkisinde bulunan Richard Moores, King'in ölümünden sonra da Gasoline, Alley'i canlı tutmayı başarmışlardır. Richard Moores, bu sırada bantın odağını yavaş yavaş Skeezix, Walt ve diğer eski karakterlerden uzaklaştırarak, daha yeni tiplemeler üzerinde yoğunlaştırmış ve bandın modernize edilmesine önemli bir katkı sağlamıştır.
Gasoline Alley'in, kazandığı popülariteyi daha çok orta tabaka Amerikan halkının bu yüzyıldaki hayatını olduğu gibi yansıtabilmesine borçlu olduğu kabul edilir. Bu özelliği de onu, Amerika'nın o devirdeki yaşamını resimli bir arşiv olarak sunması açısından kolay kolay değer biçilmeyecek bir eser haline getirmektedir.
