Finike İlçesi

[Colinmccay]

Akdeniz Bölgesi'nde Antalya İli'ne bağlı bir ilçe olan Finike'nin doğusunda Kumluca, batısında Kaş, kuzeyinde Elmalı ilçeleri, güneyinde de Akdeniz ile çevrilidir. Antalya İli'nin batı kesiminde, Finike Körfesi'nin de batı kıyısında yer alır. Yörenin kuzeyinde Kohu Dağı'nın güney yamaçları, kuzeydoğu ve doğusunda Beydağları'nın güney uzantıları, orta kesiminde de Alacadağ bulunmaktadır. Bunlardan etekleri ormanlarla kaplı olan Alacadağ kıyıya dik olarak uzanır. Kohu Dağı ile Beydağlarını birbirinden ayıran Avlanbeli Geçidi aynı zamanda Elmalı-Finike bağlantısını sağlar.

Finike Ovası küçük akarsuların getirdiği alüvyonlarla Finike Körfezi'ni doldurmuş ve ovanın oluşmasına neden olmuştur. Bu ova Avlan Gölü'nün sularından kaynaklanan Başgöz Çayı ve Beydağları'ndan çıkan Alakır Çayları ile sulanır. Yüzölçümü 655 km2'dir. 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 42.087'dir.

İlçenin ekonomisi tarıma ve turizme dayalıdır. Bitkisel üretimde turunçgiller ve sebzecilik ön planda gelir. Seracılık ise çok yaygın olup gelişmiştir. Eskiden pamuk üretiminin yapıldığı bu yerde seracılığın ve turunçgillerin üretiminden sonra pamuk yetiştirirciliği gerilemiştir.

Balıkçılık

Gerek kayalık, gerekse kumsal dip yapısı ile Finike Körfezi, birçok Akdeniz balığına, deniz memelisine ve deniz kaplumbağasına ev sahipliği yapmaktadır.

Mercan ve Beyaz Lahos (yöre dilinde Kum Gridası), yöre halkının ve balıkçılarının en çok talep ettiği balık türleridir. Finike kıyı şeridindeki kumsal alanlarda, çay ağzı ve limanlarda Akya, Lüfer, Lahos, Çipura, Levrek, Minakop, İspari, Kefal, İzmarit, Yasemin, Mercan, Hani, Sarıkuyruk, Iskarmoz, Barbunya gibi ekonomik değeri yüksek birçok balık avlanmaktadır. Körfezin kayalık bölgelerinde ise Orfoz, Lahos, Fangri, Sinarit, Sarıkuyruk, Sargos, Sokar, Iskaroz, Karagöz gibi balıklar balıkçıların ağ ve oltalarına takılmaktadır.

Açık deniz balıklarından Sardalya, Kolyos, İstavrit, Yazılı Orkinos, Lambuka, Kılıç Balığı, Orkinos gibi balıklar da Finike Körfezini Gırgır balıkçılığına uygun bir konuma getirmiştir.

Yakın bir tarihe kadar bütün Finike Körfezi içerisinde yasak olan Trol(Trata) ile yapılan avcılık, son yıllarda tekrar başlamış ve büyük bir kısmı kumluk olan körfez sularını tekrar talan etmeye başlamıştır. Bu sebeple yöre balıkçıları için çok değerli ve aranan bir balık türü olan Mercan Balığı, yoğun av baskısı ile karşı karşıyadır

Balıklar dışında, kumsal olan uzun kıyı şeridi, birinci derecede Caretta Caretta üreme alanı olarak tanımlanmıştır. Nesli büyük tehlike altında olan Akdeniz Foku, körfezde yaklaşık 2 birey ile yaşamını sürdürmeye çalışmaktadır.

Marina

Finike,tarih boyunca önmeli bir yükleme ve boşaltma liman kenti olmuştur. Denizci bir millet olan Fenikeliler, Finike ve Akdeniz'in değişik limanlarından yükledikleri malları, başka limanlara satarak, kendi devirlerinde ticareti geliştirmişler ve zengin olmuşlar. Tarihin seyri içinde Finike limanının durgun zamanlarıda olmuştur. Cumhuriyet döneminde de uzun süre atıl kalan limanda, uzun yıllar sadece balıkçı teknekeri barınmıştır. 1966 yılında balıkçı tekneleri ve yatların fırtınalı havalarda barınabilmeleri için yeni bir barınak yapımına başlanmış ve bu barınak 1970 yılında tamamlanmıştır. Finike marina, Finike'nin coğrafi ve kültürel konumuyla yat turizmini birleştirerek, ilçemiz ve ülke ekonomimize önemli katkılar sağlamaktadır. Bu konum Finike marinasını önemli bir yatçılık merkezi yaparak, Finike'ye de uluslararası bir liman kenti ve yat turizmi merkezi statüsü kazandırmıştır.

Turizm

Turizm bakımından çevre ilçeler kadar bozulmaması ile ayrılır. Ancak son dönemdeki yoğun yapılaşma ile önemli turizm noktalarından biri haline gelmiştir. Yine de 1980'lerden sonra bu bölgedeki turizm yatırım politikası, Finike'de pek rağbet görmemiştir. Çünkü ilçe toprakları tarıma daha uygundur. Bu yüzden turizm sektörü diğer çevre ilçeler kadar hızlı bir gelişme göstermemiştir. Yakın tarih içinde Finike Limanı'na ek olarak yapılan marina ile yat turizminde söz sahibi olmaya başlamıştır. 10 km'lik kumsalı ile ülkenin en uzun plajlarından birine sahiptir.

Arykanda (Arif) ve Limyra (Turunçova, Zengeder) gibi antik kentlerin yanında Suluin Mağarası da ilçede ilgi çeken yerlerdendir.

Tarihçesi

İlçede antik çağlardan günümüze kadar gelen İdebessos, Liymra, Erinos, Coridalla ve Arykanda gibi antik kentler bulunmaktadır. Likya'nın önemli kentlerinden İdebessos'da yapılan kazılar ilk yerleşimin yörede MÖ.2000'lerde başladığını göstermiştir. MÖ. 3000'den sonra Teke Yarımadası'nda yerleşimin yoğunlaştığı görülmüştür.

Likya bölgesi ile birlikte Finike de MÖ.VI.yüzyıldaki pers istilasına kadar bağımsız olarak kalmıştır. Doğu Akdeniz ticaretinin gelişmesinde diğer kentlerle birlikte pay sahibi olmuş ve gelişmiştir. MÖ.330 yılında Büyük İskender önemli bir direnişle karşılaşmadan Likya'yı ele geçirmiş, Finike'ye de hakim olmuştur. İskender'in ölümünden (MÖ.333) sonra, Suriye, Mısır ve Rodos'un egemenliğini kabul etmiş, MÖ.II.yüzyılın başlarında Lymra Beyi Perikles, Likya birliğini sağlamış, Finike de bunun içinde yer almışsa da Akdeniz korsanları buraya da egemen olmuştur. MÖ.67'de Roma generali Pompeus, yöreyi korsanlardan temizleyerek Finike'ye de hakim olmuştur. MS.43'te Roma İmparatoru Caldius Likya ile Pamfilya bölgelerini birleştirerek yeni bir eyalet oluşturmuş ve adını da Likya-Pamfilya olarak değiştirmiştir. Finike de bu eyaletin içerisinde kalmıştır. Romadan sonra bir süre Bizanslıların egemenliğinde kalmış, Arap akınlarından zarar görmüştür.

Malazgirt Savaşından (1071) sonra, Finike ve yöresi Selçukluların denetimi altına girmiştir. 1207-1308 yılları arasında Selçuklu egemenliğinde kalan yöreye, Orta Asya'dan gelen Teke Boyu yerleşmiş ve Tekelioğlu Beyliği kurulmuştur. Tekelioğullarının hakimiyeti 1361 yılına kadar sürmüş, Osmanlılar tarafından beyliğin ortadan kaldırılmasıyla da yöre Osmanlı'ların egemenliğine geçmiştir.

XIX.yüzyılın sonlarında Konya vilayetinin Teke sancağında Elmalı kazasına bağlı bir nahiye olan Finike, 1914'de ilçe yapılmıştır. Finike, l. Dünya savaşı sırasında, 1919-1921 yılları arasında İtalyanlar’ın kısa süren işgalleri atanda kalmıştır. İstiklal Savaşı'ndan sonra İtalyanlar Finike’den çekilmişlerdir. Cumhuriyet döneminde de Finike, Antalya’ya bağlı ilçe statüsünü sürdürmüştür.

Günümüzde Finike, antik çağ kentlerinden Limyra ve Arykanda'nın kalıntılarının bulunduğu, arkeolojik yönden önemli bir merkezdir. Ayrıca doğa ve denizin birleştiği bir turizm beldesi olup, portakalları ile ünlüdür.

Alıntıdır. bakunin tarafından düzenlenmiştir.