El Coloso / El Principe de Rodas - (Herkül)

dickens · 12 Kas 2012

Türkiye'de yayımlanan çizgi romanların orijinallerini hep merak etmişimdir. Çizerleri, hikayelerin yazarları kimlerdir? İlk olarak hangi ülkede yayımlanmışlardır? Elimizdeki baskılarında orijinallerine sadık kalınmış mıdır? vs. İnternet'in olmadığı veya günümüzdeki gibi yaygınlaşmadığı yıllarda bu tür bilgilere ulaşmak çok zor hatta imkansız gibiydi. Şimdilerde az gayretle çok bilgiye ulaşmak mümkün olabiliyor. Ulaşıp derlediğimiz, bazen de yorumladığımız bu bilgileri konu ile ilgilenen kişilere ulaştırmak ise zevkli bir iş.

Vaktiyle Hasal yayınlarından çıkan Herkül adlı çizgi roman kahramanı da bunlardan biri. Doğrusu tesadüfen orijinallerine ulaştım. Bizdeki adı Herkül ama mitolojideki HERKÜL değil. Esinlenme ve etkilenme sonucu üretilmiş çizgi kahraman. İspanya'da derginin adı başlangıçta el Coloso. 36. sayıdan itibaren, tescilli bir şarap markası ile aynı adı taşıdığı için, isim haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle aldığı kanuni uyarı sonrası, başlığı El Principe de Rodas olarak değiştirilmiş. Yayınevi İspanyol Editorial Maga. 12 sayfalık haftalık fasiküller halinde çıkmış. 83. sayısı ile yayını sona ermiş. Format olarak 15*21 cm boyutları tercih edilmiş. Çıkış yılı ise 1960. Türkiye'de basım tarihi yaklaşık yirmi yıl sonra, sene 1981.

Fransa'da ise Mon Jornal serisinden En Garde adıyla çıkan derleme çizgi roman dergisinde 29-35 sayı aralığında da yayımlanmış.

Maceraların yazarı Juan Antonio de la Iglesia 1917-2002 yılları arasında, Çizeri ise Manuel Lopez Blanco ise 1924-1992 yılları arasında yaşamış. Derginin son sayılarının çizeri ise Esteban Maroto olarak kaydediliyor. Maroto hakkında bilgiye ÇD çizgi roman ansiklopedisinde de karşılaştım. Dileyen inceleyebilir.

L.Blanco'nun el Coloso'daki çizgilerinin kıvraklığı ve kahramanların hareketlerinin gerçekçiliği bantların takibini kolaylaştırıp, çizgileri sevdiriyor. Herkül'ün çıktığı yıllarda çizgilerini beğenmiştim, hala beğenirim.
Hasal yayınları'nın baskıları cep boyuyla diğer yayınevlerinkinden ayrılıyordu. Derginin dikkatimi çeken yönlerinden biri de bu idi. O yıllarda derginin bütün sayılarına çeşitli sebeplerle ulaşamamıştım. Çizgi Diyarı sağolsun, bize Türkiye'de yayımlanmış olan bütün sayılarını okuma fırsatı tanıdı.

Hasal Yayınları çizgi roman dünyamızda iz bırakmış yayınevlerinden biri. Bu sebeple baskılarında yaptıkları keyfi tasarruflara tolerans göstererek, bu durumu dönemin şartlarına bağlayalım. Yıllarca Akim'i Tarzan olarak okuyan bizler varsın El Coloso'yu da Hasal Herkülü olarak okumuş olsun.

Bu duruma tolerans gösterelim göstermesine ama eleştirilerimizi de eksik etmeyelim. Öncelikle dikkatimi çeken, Herkül'ün orijinalinden farklı bir dille yazılmış olduğu -- yazılmış diyorum, çeviri demeye dilim varmıyor --. Neredeyse resimlere bakıp balonları rastgele doldurmuşlar. Bazen kendilerince balon uydurmuşlar. Bazı yerlerde ise balonları, hatta bantları silmişler.
Herkül mahalle kabadayısı ağzıyla argo konuşur bizimkinde. İspanya'da ise el Coloso'nun hikayelerinden sitayişle bahsedilir.

Bantlardaki keyfi tasarruflara kolaj biçiminde örnek sunmak burada vacip oldu.

İspanya'da büyük ilgi gören kahramanın maceralarının Türkiye'de pek ilgi görmemesi Hasal Yayınları'nın yayıncılık anlayışına mı yoksa bizim gibi muhafazakar (italyan çizgi romanlarını ve mandrake, kızılmaske gibi başka ülkelerde de tutan Amerikan çizgi romanlarının o dönemlerde çizgi roman piyasasına hakim olması anlamındaki muhafazakarlık) çizgi roman okurlarına mı bağlanmalı, her ikiside olabilir.

Taranmış sayfaları bulduğumda epey dağınık haldeydi, sayfaları doğrudan kaydetme işi ise sitenin koruması yüzünden mümkün değildi. Bu yüzden dağınık sayfaları kaydedip birleştirmek için dolaylı yolları tercih ettim, kısacası, derlemek biraz zamanımı aldı.
Dergilerin dilinin ispanyolca olmasından dolayı paylaşıp paylaşmamakta da tereddüt etmedim değil. Pek rağbet göreceğini sanmasam da yine de arşivci arkadaşlar ve bu çizgi romanın orijinallerini merak eden -eğer varsa :d- arkadaşlar için paylaşmak istedim.

1