CONAN
Conan, ilk kez 1932 yılında yaratıcısı Robert Erwin Howard tarafından keleme alınarak kurgu/fantezi türü bir dergi olan Weird Tales'de görünen roman çıkışlı bir karakterdir. Howard, 1932-1936 yılları arasında yaklaşık iki düzine Kimmeryalı Conan öyküsü yazmıştır. Yaratıcısının 1936'daki trajik intiharından sonra Conan öyküleri ancak 1950'lerde yeniden bir seri kitap halinde yayınlanabilmiştir. Howard'ın öykülerinin haricinde bu karakteri konu alan yeni öyküler ise, yine bu seride L. Sprag ve De Bjorn Nyberg tarafından yazılmıştır. 1960'lardaki tekrar basımlarında bu kez ünlü illüstratör Frank Frazetta'nın kapak resimleri sayesinde beklenen popülarite yakalanmıştır.
Ali Recan'ın vefatından hemen önce çıkardığı son Conan fasikülünün kapağı.
Klasik Amerikan çizgiroman dergilerindeki formata sahip renkli ilk Conan The Barbarian sayısı Ekim 1970'de yayınlanmıştır. Ve anında ilgi görerek, Marvel Comics'in önemli başlıklarından biri haline gelmiştir. Tabii genelde olduğu gibi, dergi çıkar çıkmaz Amerikan çizgiroman endüstrisindeki eleştirmenler tarafından yerin dibine batırılmış olmasına rağmen. Herşeye karşın Conan the Barbarian, önce Amerikan halkının ve ardından da yayınlandığı her ülkedeki çizgiroman severlerin beğenisini kazanmıştır. Conan çizgiromanı, Howard'ın metinlerinden alınan ve giderek klişeleşen şu satırlarla başlıyordu:
"...Şunu bilin ki Prensim, kabaran okyanusların Atlantis'i ve onun görkemli kentlerini yutmasından sonra Dünya'da o güne değin görülmemiş bir çağ başlamıştı. Aryas'ın oğullarının doğduğu bu çağda, Dünya üzerindeki imparatorluklar ve uygarlıklar, gökteki yıldızların mavi parıltıları kadar dağınık fakat belirgindi, işte bu sıralarda Kimmeryalı Conan geldi. Çelik bilekli elinden kılıcını hiç bırakmayan bu karasaçlı, şahin gözlü yiğit, tüm imparatorlukları sandallı ayağının altında çiğnemek istiyordu.."
-Bir Nemedya Efsanesinden-
Yayın bir yandan devam ederken senarist Roy Thomas'ın Conan'ın vahşi olması gereken doğal karakteriyle çizgiroman yayıncılığındaki genel ahlak kurallarını çok iyi dengelediği görülmüştür. Çünkü R.E.Howard onu kelimenin tam anlamıyla bir barbar olarak karakterize etmiştir. Conan yeri geldiğinde kötü, acımasız, düşüncesiz, nezaketsiz ve sadece hayatta kalmakla uğraşan paralı bir askerdir. Ancak bu tip Roy Thomas'ın özel çabalarıyla, hem orjinalitesini bozmadan hem de seviyeli ve ustaca kotarılan bir kurgu yapısı ile klasik bîr Marvel Comics süper kahramanına dönüşmemiştir. Conan o zamana dek sıradışı olarak start alan, ancak geçen süreçte diğer pekçok Marvel Comics alt tiplemesinin başına geldiği gibi 'belli standartlara uyma' dertlerinden sıyrılarak kendi yolunu çizmiştir.
Conan kişilik olarak da sıradışıydı. Hiborya denilen hayali bir çağda yaşadığı iddia edilen Conan, günümüzden yaklaşık 12.000 yıl evvel ve Atlantis'in sulara gömülmesinden de 8000 yıl sonra yaşamış Kimmeryalı bir savaşçı ve iri yarı, güçlü, her tür silahı kullanabilen sıkı bir dövüşçüdür (Zaten kahraman dediğin iyi bir aileden gelir, başı diktir, yüz kızartıcı bir suç işlememiştir). Normal zekalı, düşüncelidir -ve insanüstü güçlerle donatılmamıştır. Roy Thomas, R.E.Howard'dan ilham alarak Conan'ı doğaüstü fenomenlerle savaşan bir yarı insan yarı tanrı pozisyonunda tutmayı başarmıştı. Böylece Conan, Marvel Dünyası'nın problemli süper kahramanlarıyla dolu evreninde varolan
sıralamalara tabi olmamıştır.
Yazar Roy Thomas, aynı zamanda serinin editörlüğünü de yapmış ve çoğunlukla Howard öykülerinin adaptasyonlarına yaslanarak hareket etmiştir. Ancak serinin ilerleyen sayılarında yaratıcısının 36 yaşındaki talihsiz intiharıyla yarım kalıp henüz bit(irile)memiş metinlerini de adapte etmiştir. Nihayet tüm Howard materyali bitip, ardından Decamp, Carter, Nyborg gibi 'kılıç ve büyü' yazarlarının Conan çalışmaları kontratlar yüzünden kullanımdan uzak kaldığında Roy Thomas mecburen Edgar Rice Burroughs, Gardner ve F.Fox gibi kılıç ve büyü türünün usta kalemlerinin öykülerinden uyarlamalar yapmaya başlamıştır. Bu önemli kalemşor yazarlardan yapılan uyarlamalarla hazırlanan Conan The Barbarian peşpeşe bir dizi çizgiroman ödülü kazanma başarısı göstermiştir. Bunlar arasında bazıları periyodik olarak düzenlenen çizgiroman sanat ödülleridir, bir kısmı ise okurların yoğun ilgisine karşılık olarak verilmiştir.
Conan'ın Alfa Yayınevi logolu 1981, 1981 Özel Dizi, 1982, 1984, Tam Maceralı Koleksiyon, 1990, 1991 ve 1994 serilerinden birer dergi kapağı.
Dergi sonraki yıllarda bir çok değişiklikten geçmiştir. Bunlardan ilki, genç ressam Barry 'Windsor' Smith ile ilgilidir. Hızla ilerleme kaydetmiş olmasına karşın R.E.Howard'ın tarif ettiği kadar vahşi olmayan bir Conan çizmiştir. Ancak yine de beğeni kazanan bu tarz, sonraları takip edilmiştir. Onun çalışmaları ayrıntılı tasarımlarla doludur, hatta bazen kendinden geçerek süslü Art Deco'msu sahneler ve arka fonlar çizerek deyim yerindeyse adeta 'uçmuştur'. Barry Smith'in göz zevkine hitap eden sayfa kompozisyonu ve düzenlemeleri hep beğenilmiştir. Ayrıca renklendirmesi de özenli ve uyumludur. Ancak Barry Smith, 1973 yılı başlarında Marvel Comics ile yaşadığı pürüzlerden dolayı giderek azalttığı çalışmalarını tamamen bırakarak seriden ve bu şirketten ayrılmıştır. Onun yerini, yazar Gerry Conway'ın aleminden çıkan senaryolarda önce Neal Adams, ardından da Alfredo Alcala, Ernie Chan, Tony de Zuniga gibi artistik yönden fırçası güçlü yeni çizerler alarak seriye katılmışlardır. 1978 yılından itibaren varolan siyah-beyaz serisinin yanına bir de aylık renkli Conan çizgiroman dergisi eklenmiştir.
Conan, ülkemizde ilk olarak Ekim 1976 tarihli bir Korku sayısında yayınlanan bir tek öyküsüyle boy göstermiştir. Başlık, periyodik dergi olarak ise, önce on beş günde bir, birkaç sayı sonra da haftalık olarak 20 Haziran 1980 tarihinde Ali Recan'ın sahipliğindeki Alfa Yayınları tarafından yayınlanmıştır. Haftalık fasiküller halinde yayınlanan ve en uzun tarihlisi 1981'de olmak üzere birkaç değişik şekilde ciltlenen bu ilk serisini takiben, 1981 yılı içinde 'tam maceralı özel dizi'; Aralık 1982'de on beş günlük 'yeni maceralar cep dizisi'; 1983 yılında renkli; 1984'de 'tam maceralı koleksiyon dizisi'; 1985'den itibaren yeni maceralar dizisi' (bu seri 144. sayısından itibaren aylık büyük boy olarak çıkmaya başlamış ve Ocak 1995'de çıkan 204. sayısıyla yayınını noktalamıştır); 1987'de başlayan kalın ciltli kırmızı kapaklı seri; 1987, 1990 ve 1991'de haftalık 'tam maceralı koleksiyon dizisi'nin ikinci, üçüncü ve dördüncü versiyonları (1991 serisi sonradan Altın Seri adı altında dörder sayı bir araya getirilerek yeniden ciltlenmiştir); 1982'de haftalık büyük boy serisi; iki adet 'grafik albümü' ve iki adet de 'film özel' sayısı çıkmıştır. Aynca 1984 yılında Bulvar Gazetesinin günlük çizgiroman ilavesi Bulvar Dergi'de bir macerası, 1990'da Günaydın Sobe'de ise bir diğeri basılmıştır.
Alfa Yayınlarının 1987 'süper cilt', Lal Kitap'ın Conan, 1994 serileri ile Aksoy Yayınları ve
Ali Recan'ın Alfa'sının 2000 yılında yayına başladığı Conan ve Kral Conan sayılarından kapaklar.
Ekim 1993 tarihinden itibaren ilk yuvası, Alfa'dan çıkmaya başlayan Conan ve Barbarlar başlıklı aylık dergi serisi de çok uzun ömürlü olmamış ve sekiz ay sonra kapanmış, onu bu kez yeniden Alfa'ya geri dönen Ali Recan'ın yönetiminde ilk sayısı 10 Haziran 1994'de basılan ve üç ay kadar çıkan haftalık ve 16 Temmuz 1999'da fasikül olarak başlayan Conan ve Kral Conan başlıklı on beş günlük diğerleri onu izlemiştir. Son olarak Aksoy Yayınları'nın 2000 yılı içinde başlattığı ciltli ve aylık bir Conan serisi de ertesi yıl bitirilmiştir. Haziran 2004'den sonra Dark Horse Comics konseptindeki Conan serisini Türk okuruyla buluşturan Lal Kitap, aynı yılın Mart ayından itibaren de renkli bir 'klasik seri' albüm dizisinin yayınına başlamıştır.
Conan, Türkiye'de en fazla dergi serisi yayınlanan başlık ve kahraman olarak önemli bir kariyerle, ciddi olduğu kadar karmaşık bir koleksiyona sahiptir.
Son olarak Aksoy Yayınları'nın 2000 yılı içinde başlattığı ciltli ve aylık bir Conan serisi de ertesi yıl bitirilmiş ve başlık Mart 2004'den itibaren Lal Kitap logosuna geçmiştir.
Conan, ilk kez 1932 yılında yaratıcısı Robert Erwin Howard tarafından keleme alınarak kurgu/fantezi türü bir dergi olan Weird Tales'de görünen roman çıkışlı bir karakterdir. Howard, 1932-1936 yılları arasında yaklaşık iki düzine Kimmeryalı Conan öyküsü yazmıştır. Yaratıcısının 1936'daki trajik intiharından sonra Conan öyküleri ancak 1950'lerde yeniden bir seri kitap halinde yayınlanabilmiştir. Howard'ın öykülerinin haricinde bu karakteri konu alan yeni öyküler ise, yine bu seride L. Sprag ve De Bjorn Nyberg tarafından yazılmıştır. 1960'lardaki tekrar basımlarında bu kez ünlü illüstratör Frank Frazetta'nın kapak resimleri sayesinde beklenen popülarite yakalanmıştır.
Ali Recan'ın vefatından hemen önce çıkardığı son Conan fasikülünün kapağı.
Klasik Amerikan çizgiroman dergilerindeki formata sahip renkli ilk Conan The Barbarian sayısı Ekim 1970'de yayınlanmıştır. Ve anında ilgi görerek, Marvel Comics'in önemli başlıklarından biri haline gelmiştir. Tabii genelde olduğu gibi, dergi çıkar çıkmaz Amerikan çizgiroman endüstrisindeki eleştirmenler tarafından yerin dibine batırılmış olmasına rağmen. Herşeye karşın Conan the Barbarian, önce Amerikan halkının ve ardından da yayınlandığı her ülkedeki çizgiroman severlerin beğenisini kazanmıştır. Conan çizgiromanı, Howard'ın metinlerinden alınan ve giderek klişeleşen şu satırlarla başlıyordu:
"...Şunu bilin ki Prensim, kabaran okyanusların Atlantis'i ve onun görkemli kentlerini yutmasından sonra Dünya'da o güne değin görülmemiş bir çağ başlamıştı. Aryas'ın oğullarının doğduğu bu çağda, Dünya üzerindeki imparatorluklar ve uygarlıklar, gökteki yıldızların mavi parıltıları kadar dağınık fakat belirgindi, işte bu sıralarda Kimmeryalı Conan geldi. Çelik bilekli elinden kılıcını hiç bırakmayan bu karasaçlı, şahin gözlü yiğit, tüm imparatorlukları sandallı ayağının altında çiğnemek istiyordu.."
-Bir Nemedya Efsanesinden-
Yayın bir yandan devam ederken senarist Roy Thomas'ın Conan'ın vahşi olması gereken doğal karakteriyle çizgiroman yayıncılığındaki genel ahlak kurallarını çok iyi dengelediği görülmüştür. Çünkü R.E.Howard onu kelimenin tam anlamıyla bir barbar olarak karakterize etmiştir. Conan yeri geldiğinde kötü, acımasız, düşüncesiz, nezaketsiz ve sadece hayatta kalmakla uğraşan paralı bir askerdir. Ancak bu tip Roy Thomas'ın özel çabalarıyla, hem orjinalitesini bozmadan hem de seviyeli ve ustaca kotarılan bir kurgu yapısı ile klasik bîr Marvel Comics süper kahramanına dönüşmemiştir. Conan o zamana dek sıradışı olarak start alan, ancak geçen süreçte diğer pekçok Marvel Comics alt tiplemesinin başına geldiği gibi 'belli standartlara uyma' dertlerinden sıyrılarak kendi yolunu çizmiştir.
Conan kişilik olarak da sıradışıydı. Hiborya denilen hayali bir çağda yaşadığı iddia edilen Conan, günümüzden yaklaşık 12.000 yıl evvel ve Atlantis'in sulara gömülmesinden de 8000 yıl sonra yaşamış Kimmeryalı bir savaşçı ve iri yarı, güçlü, her tür silahı kullanabilen sıkı bir dövüşçüdür (Zaten kahraman dediğin iyi bir aileden gelir, başı diktir, yüz kızartıcı bir suç işlememiştir). Normal zekalı, düşüncelidir -ve insanüstü güçlerle donatılmamıştır. Roy Thomas, R.E.Howard'dan ilham alarak Conan'ı doğaüstü fenomenlerle savaşan bir yarı insan yarı tanrı pozisyonunda tutmayı başarmıştı. Böylece Conan, Marvel Dünyası'nın problemli süper kahramanlarıyla dolu evreninde varolan
sıralamalara tabi olmamıştır.
Yazar Roy Thomas, aynı zamanda serinin editörlüğünü de yapmış ve çoğunlukla Howard öykülerinin adaptasyonlarına yaslanarak hareket etmiştir. Ancak serinin ilerleyen sayılarında yaratıcısının 36 yaşındaki talihsiz intiharıyla yarım kalıp henüz bit(irile)memiş metinlerini de adapte etmiştir. Nihayet tüm Howard materyali bitip, ardından Decamp, Carter, Nyborg gibi 'kılıç ve büyü' yazarlarının Conan çalışmaları kontratlar yüzünden kullanımdan uzak kaldığında Roy Thomas mecburen Edgar Rice Burroughs, Gardner ve F.Fox gibi kılıç ve büyü türünün usta kalemlerinin öykülerinden uyarlamalar yapmaya başlamıştır. Bu önemli kalemşor yazarlardan yapılan uyarlamalarla hazırlanan Conan The Barbarian peşpeşe bir dizi çizgiroman ödülü kazanma başarısı göstermiştir. Bunlar arasında bazıları periyodik olarak düzenlenen çizgiroman sanat ödülleridir, bir kısmı ise okurların yoğun ilgisine karşılık olarak verilmiştir.
Conan'ın Alfa Yayınevi logolu 1981, 1981 Özel Dizi, 1982, 1984, Tam Maceralı Koleksiyon, 1990, 1991 ve 1994 serilerinden birer dergi kapağı.
Dergi sonraki yıllarda bir çok değişiklikten geçmiştir. Bunlardan ilki, genç ressam Barry 'Windsor' Smith ile ilgilidir. Hızla ilerleme kaydetmiş olmasına karşın R.E.Howard'ın tarif ettiği kadar vahşi olmayan bir Conan çizmiştir. Ancak yine de beğeni kazanan bu tarz, sonraları takip edilmiştir. Onun çalışmaları ayrıntılı tasarımlarla doludur, hatta bazen kendinden geçerek süslü Art Deco'msu sahneler ve arka fonlar çizerek deyim yerindeyse adeta 'uçmuştur'. Barry Smith'in göz zevkine hitap eden sayfa kompozisyonu ve düzenlemeleri hep beğenilmiştir. Ayrıca renklendirmesi de özenli ve uyumludur. Ancak Barry Smith, 1973 yılı başlarında Marvel Comics ile yaşadığı pürüzlerden dolayı giderek azalttığı çalışmalarını tamamen bırakarak seriden ve bu şirketten ayrılmıştır. Onun yerini, yazar Gerry Conway'ın aleminden çıkan senaryolarda önce Neal Adams, ardından da Alfredo Alcala, Ernie Chan, Tony de Zuniga gibi artistik yönden fırçası güçlü yeni çizerler alarak seriye katılmışlardır. 1978 yılından itibaren varolan siyah-beyaz serisinin yanına bir de aylık renkli Conan çizgiroman dergisi eklenmiştir.
Conan, ülkemizde ilk olarak Ekim 1976 tarihli bir Korku sayısında yayınlanan bir tek öyküsüyle boy göstermiştir. Başlık, periyodik dergi olarak ise, önce on beş günde bir, birkaç sayı sonra da haftalık olarak 20 Haziran 1980 tarihinde Ali Recan'ın sahipliğindeki Alfa Yayınları tarafından yayınlanmıştır. Haftalık fasiküller halinde yayınlanan ve en uzun tarihlisi 1981'de olmak üzere birkaç değişik şekilde ciltlenen bu ilk serisini takiben, 1981 yılı içinde 'tam maceralı özel dizi'; Aralık 1982'de on beş günlük 'yeni maceralar cep dizisi'; 1983 yılında renkli; 1984'de 'tam maceralı koleksiyon dizisi'; 1985'den itibaren yeni maceralar dizisi' (bu seri 144. sayısından itibaren aylık büyük boy olarak çıkmaya başlamış ve Ocak 1995'de çıkan 204. sayısıyla yayınını noktalamıştır); 1987'de başlayan kalın ciltli kırmızı kapaklı seri; 1987, 1990 ve 1991'de haftalık 'tam maceralı koleksiyon dizisi'nin ikinci, üçüncü ve dördüncü versiyonları (1991 serisi sonradan Altın Seri adı altında dörder sayı bir araya getirilerek yeniden ciltlenmiştir); 1982'de haftalık büyük boy serisi; iki adet 'grafik albümü' ve iki adet de 'film özel' sayısı çıkmıştır. Aynca 1984 yılında Bulvar Gazetesinin günlük çizgiroman ilavesi Bulvar Dergi'de bir macerası, 1990'da Günaydın Sobe'de ise bir diğeri basılmıştır.
Alfa Yayınlarının 1987 'süper cilt', Lal Kitap'ın Conan, 1994 serileri ile Aksoy Yayınları ve
Ali Recan'ın Alfa'sının 2000 yılında yayına başladığı Conan ve Kral Conan sayılarından kapaklar.
Ekim 1993 tarihinden itibaren ilk yuvası, Alfa'dan çıkmaya başlayan Conan ve Barbarlar başlıklı aylık dergi serisi de çok uzun ömürlü olmamış ve sekiz ay sonra kapanmış, onu bu kez yeniden Alfa'ya geri dönen Ali Recan'ın yönetiminde ilk sayısı 10 Haziran 1994'de basılan ve üç ay kadar çıkan haftalık ve 16 Temmuz 1999'da fasikül olarak başlayan Conan ve Kral Conan başlıklı on beş günlük diğerleri onu izlemiştir. Son olarak Aksoy Yayınları'nın 2000 yılı içinde başlattığı ciltli ve aylık bir Conan serisi de ertesi yıl bitirilmiştir. Haziran 2004'den sonra Dark Horse Comics konseptindeki Conan serisini Türk okuruyla buluşturan Lal Kitap, aynı yılın Mart ayından itibaren de renkli bir 'klasik seri' albüm dizisinin yayınına başlamıştır.
Conan, Türkiye'de en fazla dergi serisi yayınlanan başlık ve kahraman olarak önemli bir kariyerle, ciddi olduğu kadar karmaşık bir koleksiyona sahiptir.
Son olarak Aksoy Yayınları'nın 2000 yılı içinde başlattığı ciltli ve aylık bir Conan serisi de ertesi yıl bitirilmiş ve başlık Mart 2004'den itibaren Lal Kitap logosuna geçmiştir.
