ÇETİN KAPTAN
(1) Rakım Çalapala'nın senaryolarını kaleme aldığı ve Ercüment Kalmuk'un resimlediği Çetin Kaptan, ilk kez 2 Mayıs 1936 tarihinde yayınlanan Yavrutürk Çocuk Gazetesi adlı haftalık dergide yayınlanmıştır. Genç cumhuriyet rejiminin en şöhretli Türk çizgiroman kahramanı olan Çetin Kaptan, denizciliğe meraklı, serüvenden yana şanslı henüz yeniyetme yaşlarda genç bir çocuğun maceralarını içermektedir.
Ancak kendisinin sığabileceği büyüklükteki sandalıyla Türkiye'nin tüm kıyı şeridini turlayan Çetin Kaptan, maceraları gerçekçi bir temele oturtulmaya çalışılan ilk çizgiroman kahramanımızdır. Çünkü küçük yaştaki bu deniz heveslisi çocuk, maceralarında dönemin ünlü simalarıyla bir şekilde bağlantı kurmuştur. Yavrutürk okurları onu derginin 79. sayısında, cumhuriyet tarihimizin ilk kadın savaş pilotu olma onuruna sahip Sabiha Gökçen'in uçağına binip uzun bir yolculuk yaptıktan sonra, Yenişehir'de düzenlenen cumhuriyet resmi geçit törenlerinin ortasına paraşütle inerken izlemiştir. Ya da arkasına kattığı yüzlerce Türk çocuğuyla ve elinde Yavrutürk koşu flamasıyla törenleri şeref locasından izleyen Atatürk'ün önünden büyük bir gururla geçerken görmüşlerdir. Hatta aynı gece verilen özel ziyafette Ata'nın elini de öpen Çetin Kaptan, ona denizlerde yaşadığı maceraları anlatmıştır. Üstelik bu sırada yeni arkadaşı, Atatürk'ün manevi kızı olan Ülkü de onu heyecanla ve derinden etkilenerek dinlemektedir. Bir sonraki sayıda ise, Atatürk'ten, "yurt gezini tamamla, gel," komutunu alan Çetin Kaptan, sadık köpeği Muço ile önce İzmir'e hareket edecek, Ege'deki çeşitli limanlara uğrayıp kendisini bekleyen dergi okuyucusu olan çocuklarla selamlaşmıştır.
İyi huyu, yardımseverliği ve dürüstlüğüyle zor durumda kalanlara, çeşitli zeka oyunlarının da yardımıyla el uzatan Çetin Kaptan, bazı maceralarında senaryo gereği ortalarda gözükmemiştir. Mesela okuyucuları 'Tarih Dersleri' başlıklı öyküsünde, onun bir kitaptan okuduğu Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerini, Tanzimat dönemini, önemli kişi ve olayları onun gözünden izlemiştir. Mimarlık, şoförlük, öğretmenlik, dişçilik gibi hemen her mesleği kısa süreli olarak deneyen Çetin Kaptan, daha sonraki yıllarda değişik başlıklarda ancak daima başrol karakterlerden biri olarak boy göstermeye devam etmiştir. Bu ve benzeri heveslendirmelerle çocuk okurlarının beğenisini kazanan başlık, 1938 tarihli Yavrutürk Yıllığı'nda şiirli bir alt yazı öyküsüyle yeniden gözükmüştür. Ayrıca 1941 yılı sonunda Ercüment Kalmuk'un aynı dergide çizdiği Adem Baba'nın Torunu başlıklı macerada ve Orhan Tolon'un çizdiği Çitinya Kralı Çetin adlı çizgiromanda yeniden boy göstermiştir. Bir Türkiye Yayınevi dergisinde Çetin Kaptan'a en son macera çizen ressam ise Nehar Tüblek olmuştur. Tüblek, Eylül 1947'de yayına yeniden giren Yavrutürk dergisinde bu başlığa yeni öyküler hazırlamıştır.
Yavrutürk dergisinin 1. sayısında yayınlanan Çetin Kaptan sayfası.
(2) Çetin Özkırım'ın çizdiği ve 14 Eylül 1960 tarihinde çıkan Celal Demiray'ın sahibi olduğu Türkiye Yayınevi tarafından yayınlanan Çocuk Haftası sayısında başlayan ve ilkinden çok farklı bir çizgi tarzına sahip macera çizgiromanı olan Çetin Kaptan, öncülü gibi konuları denizcilik üzerine kurulu bir başlıktır.
Küçük Çetin, arkadaşı Tombik ile Türkiye Yayınevi'ne gitmek üzere dedesinin yanından ayrılmasıyla başlayan olaylar, ressam adaşı Çetin'in kendisini, ziyaretiyle gelişir. Çıkacağı deniz seyahatinde yaşadıklarını Çocuk Haftası'na, çizecek olan ressamla anlaşarak yola çıkarlar. Nazilerle, Afrika'da Tarzan'la ve buradaki siyahileri hayvanlarla genetik olarak birleştirerek yepyeni, saldırgan bir ırk yaratan çılgın bir bilimadamıyla yolları kesişir.
(1) Rakım Çalapala'nın senaryolarını kaleme aldığı ve Ercüment Kalmuk'un resimlediği Çetin Kaptan, ilk kez 2 Mayıs 1936 tarihinde yayınlanan Yavrutürk Çocuk Gazetesi adlı haftalık dergide yayınlanmıştır. Genç cumhuriyet rejiminin en şöhretli Türk çizgiroman kahramanı olan Çetin Kaptan, denizciliğe meraklı, serüvenden yana şanslı henüz yeniyetme yaşlarda genç bir çocuğun maceralarını içermektedir.
Ancak kendisinin sığabileceği büyüklükteki sandalıyla Türkiye'nin tüm kıyı şeridini turlayan Çetin Kaptan, maceraları gerçekçi bir temele oturtulmaya çalışılan ilk çizgiroman kahramanımızdır. Çünkü küçük yaştaki bu deniz heveslisi çocuk, maceralarında dönemin ünlü simalarıyla bir şekilde bağlantı kurmuştur. Yavrutürk okurları onu derginin 79. sayısında, cumhuriyet tarihimizin ilk kadın savaş pilotu olma onuruna sahip Sabiha Gökçen'in uçağına binip uzun bir yolculuk yaptıktan sonra, Yenişehir'de düzenlenen cumhuriyet resmi geçit törenlerinin ortasına paraşütle inerken izlemiştir. Ya da arkasına kattığı yüzlerce Türk çocuğuyla ve elinde Yavrutürk koşu flamasıyla törenleri şeref locasından izleyen Atatürk'ün önünden büyük bir gururla geçerken görmüşlerdir. Hatta aynı gece verilen özel ziyafette Ata'nın elini de öpen Çetin Kaptan, ona denizlerde yaşadığı maceraları anlatmıştır. Üstelik bu sırada yeni arkadaşı, Atatürk'ün manevi kızı olan Ülkü de onu heyecanla ve derinden etkilenerek dinlemektedir. Bir sonraki sayıda ise, Atatürk'ten, "yurt gezini tamamla, gel," komutunu alan Çetin Kaptan, sadık köpeği Muço ile önce İzmir'e hareket edecek, Ege'deki çeşitli limanlara uğrayıp kendisini bekleyen dergi okuyucusu olan çocuklarla selamlaşmıştır.
İyi huyu, yardımseverliği ve dürüstlüğüyle zor durumda kalanlara, çeşitli zeka oyunlarının da yardımıyla el uzatan Çetin Kaptan, bazı maceralarında senaryo gereği ortalarda gözükmemiştir. Mesela okuyucuları 'Tarih Dersleri' başlıklı öyküsünde, onun bir kitaptan okuduğu Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerini, Tanzimat dönemini, önemli kişi ve olayları onun gözünden izlemiştir. Mimarlık, şoförlük, öğretmenlik, dişçilik gibi hemen her mesleği kısa süreli olarak deneyen Çetin Kaptan, daha sonraki yıllarda değişik başlıklarda ancak daima başrol karakterlerden biri olarak boy göstermeye devam etmiştir. Bu ve benzeri heveslendirmelerle çocuk okurlarının beğenisini kazanan başlık, 1938 tarihli Yavrutürk Yıllığı'nda şiirli bir alt yazı öyküsüyle yeniden gözükmüştür. Ayrıca 1941 yılı sonunda Ercüment Kalmuk'un aynı dergide çizdiği Adem Baba'nın Torunu başlıklı macerada ve Orhan Tolon'un çizdiği Çitinya Kralı Çetin adlı çizgiromanda yeniden boy göstermiştir. Bir Türkiye Yayınevi dergisinde Çetin Kaptan'a en son macera çizen ressam ise Nehar Tüblek olmuştur. Tüblek, Eylül 1947'de yayına yeniden giren Yavrutürk dergisinde bu başlığa yeni öyküler hazırlamıştır.
Yavrutürk dergisinin 1. sayısında yayınlanan Çetin Kaptan sayfası.
(2) Çetin Özkırım'ın çizdiği ve 14 Eylül 1960 tarihinde çıkan Celal Demiray'ın sahibi olduğu Türkiye Yayınevi tarafından yayınlanan Çocuk Haftası sayısında başlayan ve ilkinden çok farklı bir çizgi tarzına sahip macera çizgiromanı olan Çetin Kaptan, öncülü gibi konuları denizcilik üzerine kurulu bir başlıktır.
Küçük Çetin, arkadaşı Tombik ile Türkiye Yayınevi'ne gitmek üzere dedesinin yanından ayrılmasıyla başlayan olaylar, ressam adaşı Çetin'in kendisini, ziyaretiyle gelişir. Çıkacağı deniz seyahatinde yaşadıklarını Çocuk Haftası'na, çizecek olan ressamla anlaşarak yola çıkarlar. Nazilerle, Afrika'da Tarzan'la ve buradaki siyahileri hayvanlarla genetik olarak birleştirerek yepyeni, saldırgan bir ırk yaratan çılgın bir bilimadamıyla yolları kesişir.