BLACK HAWK
Black Hawk çizgiroman karakteri ve serisi, Ağustos 1941 tarihinde piyasaya çıkan Quality Comics'in çıkardığı Amerikan ordu ve donanmasının maceralarının anlatıldığı Military dergisinin 1. sayısı için yaratılmıştır. Bu ilginç olduğu kadar döneminin en popüler çizgiromanları arasında her zaman verini alan tiplemenin yaratımı konusunda hiçbir isim hak iddia etmemiştir. Buna karşın ressam Chuck Cuidera karakterin asıl hareketlendiricisi ve ilk çizeridir.
Konularının pek çoğu fantaziye kaçmasına, üzerindeki kostümünün de diğer dünyadışı/içi kostümlü kahramanlara benzemesine rağmen, o bizzat ikinci Dünya Savaşı için yaratılmıştır. Ve bu nedenle de yanında kasvetli asker tiplemeleri doludur. Aslında Black Hawk'ın ekibi iyilik adına çalışır ve savaşırdı, ona karşı değil!... İlk yıllarında Black Hawk askeri kaçışlar, yakın geleceğin asker etikleri ve adalet dağıtmak için ihtiyatlı stratejiler içeren bir çizgiroman konumundadır. O yıllarda Black Hawk bir silah (tabanca) taşıyan ender çizgiroman kahramanlarından birisidir. Tabii onun bir süper kahraman olmadığı ve bu nedenle de düşmanlarını altetmesine yardım edecek vücudunun üstün özelliklerinin de olmadığı düşünülürse, bu durum biraz olsun açıklanabilir olmaktadır...
Afacan Özeli'nde yayınlanan bir Black Hawk macerası.
Tipleme ve içindeki karakterler Military Comics'in ilk sayılarından sonra birçok değişikliğe uğramış, ama sonunda 7 kişilik bir ekibin oluşturduğu Black Hawk grubu serideki devamlı tiplemeler haline gelmiştir. Bunlar: Tipik bir Nazi karşıtı Alman ve silah uzmanı olan Hendricksen; haberleşme uzmanı genç Amerikalı Chuck; Fransız asıllı çapkın bir asker olan Andre, ki aynı zamanda Black Hawk ekibinin 2. Kaptanıydı; İsveçli bir jimnastikçi olan Olaf; 1939 Alman işgalinden sonra evinden uzaklaştırılmış fiziksel olarak oldukça iri yarı bir Polonyalı olan Stanislaus ve grubun lideri olan Black Hawk'ın kendisi— o da ciddi, savaş nedeniyle vatanından uzak kalmış bir Amerikalı'dır.
Savaş sahneleri dolu çizgiromanda espri yüklü senaryo açılımları sağlayabilmek içinse; Chop-Chop adlı uzun, at kuyruklu saçları olan, hacıyatmaz karakterli bir Çinli'nin elindeki satırı sallayıp "Yippiee! Ben var hamburger yapmak," diye bağırıp ortalıkta koşuşturması üzerine kurulu kalıplar kullanılıyordu. Onun konuşması da diğer pek Uzakdoğulununki gibi 'r' özürlüydü. Black Hawk tiplemelerinin bir özelliği de düşmanlarıyla savaşa girerken bir çığlık atmalarıydı. "HAWKAAA!" şeklindeki bu çığlık onların birbirlerini tanıma işaretiydi aynı zamanda. Serideki uçarcasına akıp giden gerçekçi senaryo ve sahneler Black Hawk çizgiromanının yayın başarısındaki en önemli faktördür.
Black Hawk grubunun, militarist görünümleri aslında aldatıcıdır. Barışı sağlayabilmek uğruna savaşıyorlardı. Bu sebepten dolayı da her an uçakla savaşın içine uçmaya hazırdılar. Black Hawk, kariyerinin en önemli ve yayın başarısınn yoğun olduğu yıllar 1943' ten 1951 yılına kadarla dönemdir. Bu zaman parçası için tasarlanmış öyküler daha sonrakilerin aksine inandırıcılıktan uzak kalmak için pek fazla birşeye ihtiyaç duymamıştır. Bu yıllara ait senaryolar, ciddiyet taşıyan, savaş ve ölüm hikayeleridir ve okuyucuları ortaya hiçbir zaman bir süper kahramanın çıkmayacağını bilmektedir. Ancak her zaman için karşılarına bir Black Hawk, bir Andre ya da bir Chuck çıkardı— yani normal insanlar, savaş kahramanları.
Uzun yıllar boyunca özellikle ressam Reed Crandall ve yazar Bili Wollfolk işin başındayken Black Hawk çizgiromanı realizme daha sıkıca sarılmıştır. Crandall'ın ince hadi çizimleri ve Bili Wollfolk'un hızlı tempolu senaryoları Black Hawk'ı en iyi bilinen çizgi tiplemelerin arasına sokmuştur. Black Hawklar kendi zamanlarının ki, o yıllar tüm çizgiroman otoriteleri tarafından 'Altın Çağ' olarak adlandırılmaktadır, birçok çizgiroman serisinden daha uzun ömürlü ve daha başarılı olmuştur. Ne yazık ki, sonunda onları mahveden de bu uzun ömürlülük olmuştur. Kore Savaşının sonrasında ekibin savaşacak düşmanı(!) kalmamıştır. Zaten kazanılmış olan savaşları gerçekleştirmek üzere yaratılan ekip sonunda küçük Muz Cumhuriyetlerindeki ayaklanma ve isyanları bastırmak için kullanılır olmuştur. Tabii soğuk savaşı yani 'Kızıl Tehlike'yi de unutmamak lazım...
Burhanettin Şener'in 1958 yılında tek sayı yayınladığı Kara Şahin adlı derginin kapağı.
Bir anlamda çıkan savaşa karşı kaderci ve zamanının adamı imajları giderek kaybolmaya başlamıştı. 1950'ler ilerlerken ve Quality Comics tiplemeyi National Periodicals'e sattığında Black Hawk teknolojik zamazingolarla, süper-düper hava araçlarıyla, demogojik vatanseverlik ve hafif gelen bilimkurgu ile kaplanmıştır. Bir zamanlar Adolf Hitler gibi gerçek diktatörlerle savaşmış olan grup, şimdi deli bilimadamlarıyla, gemi azıya almış süper hayvanlarla ve bilinen sıradan hırsızlarla mücadele etmek zorunda kalmıştır. Black Hawk çizgiromanındaki bu değişiklikler hızla gerçekleşmiş, bir zamanlar seriye okuyucu çeken Chop-Chop bile tombul, altın dişli bir Çinli'den efkarlı bir Ortadoğulu'ya dönüşmüştür. Çizgiromanın merkezini oluşturan kaderci ve yarı militarist atmosfer, modası geçmiş bir hale getirilmiştir. Ve grubun sık sık çekildikleri sığınakları olan Black Hawk Adası gittikçe daha fazla panayır yerine dönüşmeye başlamıştır. 1960'lara gelindiğinde Lady Black Hawk, Maskot Blackie ve Tom Thumb Black Hawk gibi sonradan eklenen karakterler çizgiromanı ve dergisini eski zafer dolu günlerinden yoksun bırakmış, ruhundan giderek uzaklaştırmıştır. Popülaritesinde etkili olan ve Gestapo'nunkine benzeyen mavi üniformaları da, yerlerini frapan yeşil ve kırmızı giysilere bırakmıştır Seriye yeni katılan yazarlar Andre'nin aslında kadınlardan gizli bir korkusu olduğuna dair senaryolar üretip böyle bir teoriyi bile öne sürmeyi denemiştir. Yaşadığı bütün bu değişimlere ve dezavantajlara rağmen Black Hawk çizgiroman serisi yayınını sürdürmüştür. Fakat hayranları artık bu son yıllarında, bir zamanların gururlu adamlarının aksine, bir grup üniformalı CIA için çalışan süper kahramanın maceralarını okumak zorunda kalmıştır. Hepsi de satışları arttırmak için yapılan bu çabalar boşunadır. Ve tamamı başarısız olduktan sonra serinin editörü Dick Giardano, Black Hawkları eski duruşlarına ve dış görünüşlerine geri döndürme kararı almış, fakat Black Hawklar kronik izleyicileri olan hayranlarını çoktan kaybetmiştir... Kariyerlerine Black Hawk'ı da ekleyen sanatçılar arasında Bili Ward, Alex Kotzky, Al Byrant, John Cassone, John Belfi, Dick Dillin gibi isimler de vardır. Black Hawk, otoritelerce tüm zamanların en büyük çizgiroman serilerinden biri olarak kabul görmektedir. Kendi çizgiroman dergisinin 243 sayısı boyunca hayatta kalmasının yanı sıra Military Comics'in (daha sonra Modern Comics) 102 sayısı süresince de hayatta kalmıştır.
Bir Black Hawk macerasına yer veren Vestern adlı dergi.
Black Hawk, ülkemizde ilk kez 1950'lerin hemen başında Afacan Özelinde Kara Atmaca başlığıyla; 1952'de yayına başlayan 1001 Özel'de; kimin tarafından ve hangi yıl çıkarıldığı üzerinde yazmayan Western adlı bir albüm/dergide Kara Şahin adlarıyla; 1958'de Burhaneddin Şener'in çıkardığı Kara Şahin adlı dergiyle ilk ve son kez kendi başlığını taşıyan ancak kısa ömürlü bir dergide boy göstermiştir. Başlık ayrıca, 1965 yılı başında okuyucusuyla buluşan tarihi kahraman Bahadır'ın haftalık dergisinin ön ve arka kapak içlerindeki Kara Şahin başlığıyla derginin yayını sona erinceye kadar Türk okurlarıyla buluşmuştur.
Black Hawk çizgiroman karakteri ve serisi, Ağustos 1941 tarihinde piyasaya çıkan Quality Comics'in çıkardığı Amerikan ordu ve donanmasının maceralarının anlatıldığı Military dergisinin 1. sayısı için yaratılmıştır. Bu ilginç olduğu kadar döneminin en popüler çizgiromanları arasında her zaman verini alan tiplemenin yaratımı konusunda hiçbir isim hak iddia etmemiştir. Buna karşın ressam Chuck Cuidera karakterin asıl hareketlendiricisi ve ilk çizeridir.
Konularının pek çoğu fantaziye kaçmasına, üzerindeki kostümünün de diğer dünyadışı/içi kostümlü kahramanlara benzemesine rağmen, o bizzat ikinci Dünya Savaşı için yaratılmıştır. Ve bu nedenle de yanında kasvetli asker tiplemeleri doludur. Aslında Black Hawk'ın ekibi iyilik adına çalışır ve savaşırdı, ona karşı değil!... İlk yıllarında Black Hawk askeri kaçışlar, yakın geleceğin asker etikleri ve adalet dağıtmak için ihtiyatlı stratejiler içeren bir çizgiroman konumundadır. O yıllarda Black Hawk bir silah (tabanca) taşıyan ender çizgiroman kahramanlarından birisidir. Tabii onun bir süper kahraman olmadığı ve bu nedenle de düşmanlarını altetmesine yardım edecek vücudunun üstün özelliklerinin de olmadığı düşünülürse, bu durum biraz olsun açıklanabilir olmaktadır...
Afacan Özeli'nde yayınlanan bir Black Hawk macerası.
Tipleme ve içindeki karakterler Military Comics'in ilk sayılarından sonra birçok değişikliğe uğramış, ama sonunda 7 kişilik bir ekibin oluşturduğu Black Hawk grubu serideki devamlı tiplemeler haline gelmiştir. Bunlar: Tipik bir Nazi karşıtı Alman ve silah uzmanı olan Hendricksen; haberleşme uzmanı genç Amerikalı Chuck; Fransız asıllı çapkın bir asker olan Andre, ki aynı zamanda Black Hawk ekibinin 2. Kaptanıydı; İsveçli bir jimnastikçi olan Olaf; 1939 Alman işgalinden sonra evinden uzaklaştırılmış fiziksel olarak oldukça iri yarı bir Polonyalı olan Stanislaus ve grubun lideri olan Black Hawk'ın kendisi— o da ciddi, savaş nedeniyle vatanından uzak kalmış bir Amerikalı'dır.
Savaş sahneleri dolu çizgiromanda espri yüklü senaryo açılımları sağlayabilmek içinse; Chop-Chop adlı uzun, at kuyruklu saçları olan, hacıyatmaz karakterli bir Çinli'nin elindeki satırı sallayıp "Yippiee! Ben var hamburger yapmak," diye bağırıp ortalıkta koşuşturması üzerine kurulu kalıplar kullanılıyordu. Onun konuşması da diğer pek Uzakdoğulununki gibi 'r' özürlüydü. Black Hawk tiplemelerinin bir özelliği de düşmanlarıyla savaşa girerken bir çığlık atmalarıydı. "HAWKAAA!" şeklindeki bu çığlık onların birbirlerini tanıma işaretiydi aynı zamanda. Serideki uçarcasına akıp giden gerçekçi senaryo ve sahneler Black Hawk çizgiromanının yayın başarısındaki en önemli faktördür.
Black Hawk grubunun, militarist görünümleri aslında aldatıcıdır. Barışı sağlayabilmek uğruna savaşıyorlardı. Bu sebepten dolayı da her an uçakla savaşın içine uçmaya hazırdılar. Black Hawk, kariyerinin en önemli ve yayın başarısınn yoğun olduğu yıllar 1943' ten 1951 yılına kadarla dönemdir. Bu zaman parçası için tasarlanmış öyküler daha sonrakilerin aksine inandırıcılıktan uzak kalmak için pek fazla birşeye ihtiyaç duymamıştır. Bu yıllara ait senaryolar, ciddiyet taşıyan, savaş ve ölüm hikayeleridir ve okuyucuları ortaya hiçbir zaman bir süper kahramanın çıkmayacağını bilmektedir. Ancak her zaman için karşılarına bir Black Hawk, bir Andre ya da bir Chuck çıkardı— yani normal insanlar, savaş kahramanları.
Uzun yıllar boyunca özellikle ressam Reed Crandall ve yazar Bili Wollfolk işin başındayken Black Hawk çizgiromanı realizme daha sıkıca sarılmıştır. Crandall'ın ince hadi çizimleri ve Bili Wollfolk'un hızlı tempolu senaryoları Black Hawk'ı en iyi bilinen çizgi tiplemelerin arasına sokmuştur. Black Hawklar kendi zamanlarının ki, o yıllar tüm çizgiroman otoriteleri tarafından 'Altın Çağ' olarak adlandırılmaktadır, birçok çizgiroman serisinden daha uzun ömürlü ve daha başarılı olmuştur. Ne yazık ki, sonunda onları mahveden de bu uzun ömürlülük olmuştur. Kore Savaşının sonrasında ekibin savaşacak düşmanı(!) kalmamıştır. Zaten kazanılmış olan savaşları gerçekleştirmek üzere yaratılan ekip sonunda küçük Muz Cumhuriyetlerindeki ayaklanma ve isyanları bastırmak için kullanılır olmuştur. Tabii soğuk savaşı yani 'Kızıl Tehlike'yi de unutmamak lazım...
Burhanettin Şener'in 1958 yılında tek sayı yayınladığı Kara Şahin adlı derginin kapağı.
Bir anlamda çıkan savaşa karşı kaderci ve zamanının adamı imajları giderek kaybolmaya başlamıştı. 1950'ler ilerlerken ve Quality Comics tiplemeyi National Periodicals'e sattığında Black Hawk teknolojik zamazingolarla, süper-düper hava araçlarıyla, demogojik vatanseverlik ve hafif gelen bilimkurgu ile kaplanmıştır. Bir zamanlar Adolf Hitler gibi gerçek diktatörlerle savaşmış olan grup, şimdi deli bilimadamlarıyla, gemi azıya almış süper hayvanlarla ve bilinen sıradan hırsızlarla mücadele etmek zorunda kalmıştır. Black Hawk çizgiromanındaki bu değişiklikler hızla gerçekleşmiş, bir zamanlar seriye okuyucu çeken Chop-Chop bile tombul, altın dişli bir Çinli'den efkarlı bir Ortadoğulu'ya dönüşmüştür. Çizgiromanın merkezini oluşturan kaderci ve yarı militarist atmosfer, modası geçmiş bir hale getirilmiştir. Ve grubun sık sık çekildikleri sığınakları olan Black Hawk Adası gittikçe daha fazla panayır yerine dönüşmeye başlamıştır. 1960'lara gelindiğinde Lady Black Hawk, Maskot Blackie ve Tom Thumb Black Hawk gibi sonradan eklenen karakterler çizgiromanı ve dergisini eski zafer dolu günlerinden yoksun bırakmış, ruhundan giderek uzaklaştırmıştır. Popülaritesinde etkili olan ve Gestapo'nunkine benzeyen mavi üniformaları da, yerlerini frapan yeşil ve kırmızı giysilere bırakmıştır Seriye yeni katılan yazarlar Andre'nin aslında kadınlardan gizli bir korkusu olduğuna dair senaryolar üretip böyle bir teoriyi bile öne sürmeyi denemiştir. Yaşadığı bütün bu değişimlere ve dezavantajlara rağmen Black Hawk çizgiroman serisi yayınını sürdürmüştür. Fakat hayranları artık bu son yıllarında, bir zamanların gururlu adamlarının aksine, bir grup üniformalı CIA için çalışan süper kahramanın maceralarını okumak zorunda kalmıştır. Hepsi de satışları arttırmak için yapılan bu çabalar boşunadır. Ve tamamı başarısız olduktan sonra serinin editörü Dick Giardano, Black Hawkları eski duruşlarına ve dış görünüşlerine geri döndürme kararı almış, fakat Black Hawklar kronik izleyicileri olan hayranlarını çoktan kaybetmiştir... Kariyerlerine Black Hawk'ı da ekleyen sanatçılar arasında Bili Ward, Alex Kotzky, Al Byrant, John Cassone, John Belfi, Dick Dillin gibi isimler de vardır. Black Hawk, otoritelerce tüm zamanların en büyük çizgiroman serilerinden biri olarak kabul görmektedir. Kendi çizgiroman dergisinin 243 sayısı boyunca hayatta kalmasının yanı sıra Military Comics'in (daha sonra Modern Comics) 102 sayısı süresince de hayatta kalmıştır.
Bir Black Hawk macerasına yer veren Vestern adlı dergi.
Black Hawk, ülkemizde ilk kez 1950'lerin hemen başında Afacan Özelinde Kara Atmaca başlığıyla; 1952'de yayına başlayan 1001 Özel'de; kimin tarafından ve hangi yıl çıkarıldığı üzerinde yazmayan Western adlı bir albüm/dergide Kara Şahin adlarıyla; 1958'de Burhaneddin Şener'in çıkardığı Kara Şahin adlı dergiyle ilk ve son kez kendi başlığını taşıyan ancak kısa ömürlü bir dergide boy göstermiştir. Başlık ayrıca, 1965 yılı başında okuyucusuyla buluşan tarihi kahraman Bahadır'ın haftalık dergisinin ön ve arka kapak içlerindeki Kara Şahin başlığıyla derginin yayını sona erinceye kadar Türk okurlarıyla buluşmuştur.