Beatles Yellow Submarine (4'lü Sunum)

[scanfan]

Beatles Yellow Submarine (4'lü Sunum)
1-Titan Versiyonu Çizgi Roman (2018)
2-Gold Key Versiyonu Çizgi Roman (1968)
3-Animasyon Filmi (1968)
4-Müzik Albümü (LP: 1969, EP: 1966) Agartan sunumu

Çıkış Yılı: Şubat 1968 (Gold Key); 2018 (Titan)
Yayıncı: Gold Key (ABD); Titan (İngiltere); Animasyon (İng-ABD Ortak Yapımı)
100 sayfa (Titan) 50 sayfa (Gold Key), 137 MB-54 MB, 2560 px, CBR


Titan Versiyonu Çizgi Roman'ın Kapağı (2018)

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

(MediaFire)

Gold Key Versiyonu Çizgi Roman'ın Kapağı (1968)

Beatles Yellow Submarine (Gold Key Versiyonu Çizgi Roman) (Çizgi Diyarındaki Sayfa ve linkleri)

Animasyon Filmin Afişi (1968)

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

(Dosya Co)

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

(Dosya Co)

Beatles elemanları çizgi filmde böyle betimlenmiş:

Film o tarihte Türkiye'de şiddetli eleştirilere maruz kalmış. Türkiye Müzisyenler Sendikası yayınladığı Şerif Yüzbaşıoğlu imzalı bir bildiride topluluğa ateş püskürmüş: "Beatles, Türk ulusuna çok kötü bir sürpriz yapmıştır. Türk ulusunu karakter yoksunu göstermesini nefretle karşıladık. Şanlı tarihimizi hiçe sayarak, onurumuzu kıran bu affedilmez davranışlardan dolayı pişman olacaklardır." deniyordu. Hatta TRT'den Beatles şarkısı çalmaması istenmiş. Milliyet gazetesine göre topluluk artık gözden düşmüş.

LP Albümün Kapağı (1969)

Beatles Yellow Submarine (Müzik Albümü, 1969) (agartan'ın Sunumu)
​

Neden Çevirmedim:
Çevirisine başlayıp sonra vazgeçtiğim bir proje oldu bu. Oysa sıradaki Ç&B bu olacaktı. Uzun zamandır çevirmeyi planlıyordum ve sıraya almıştım. Sırasının geldiğini düşünerek Gold Key versiyonunu çevirmeye başlamıştım, ama sayfalar ilerledikçe bunun tam olarak çevrilmesinin çok zor hatta imkansız olduğuna kanaat getirdim. Bu tekstin zor ve anlaşılmaz olmasından değildi, tam aksine çok kolay okunuyor ve anlaşılıyordu, basit bile sayılabilirdi. Ancak Türkçeye adapte edilmesi, Türkçeleştirilmesi zordu. Albümün ve dönemin ruhuna (hippi dönemidir) uygun olarak çizgi romandaki Beatles üyeleri ve hayali Pepperland sakinleri tuhaf tekerlemeler, kelime oyunları yaparak, cinaslı ve lastikli sözlerle konuşuyorlardı. Bir de Jeremy adlı karakterin kafiyeli konuşmaları var. Bunlara bir de Beatles'ın kendilerine has şakalarını ekleyin. Aslında bunlar okumanın akışı içinde gayet güzel anlaşılıyor ama Türkçe karşılıkları yok. Sürekli dipnotlar vererek çevirmek de hoş olmayacaktı. Ya da sırf çeviri yapmış olmak için öylesine uydurulmuş sözlerle de çevirmek istemedim.

Bir örnek: Ülkesi tarumar edilmiş Fred, The Beatles üyelerinden yardım istemek için grubun Liverpool'daki evlerine gider. Kapıyı Ringo Starr açar. Devasa konakta birlikte diğer elemanları ararlarken cihaza bağlı yatan bir Frankenstein (canavarı) görürler ve Ringo durduk yerde cihazın levyesine asılır. Kaptan telaşla "yapma" diye uyarır. Ringo ise bir kelime oyunu yapar "can't help it. I'm a born lever puller" der. "Elimde değil, ben doğuştan levye çekiciyim" (bir levye gördümmü dayanamam çekerim) ama bu "Ben doğma büyüme Liverpool'luyum" diye de çevrilebilir. Beatles bir Liverpool topluluğu. Ringo ise İngilizcenin bir kelime oyununa başvuruyor, cinas yapıyor. Bu arada bir not: Filmdeki birçok repliği Liverpool'lu şair Roger McGough yazmış (tanıtım yazılarında adı geçmez).

Bir diğeri: Fred onları "Sarı Denizaltı"sına götürürken "bu tekneyi önce bir düzene sokalım" der. İngilizce bir deyim/sıfat olan
"shipshape" "gemi ve şekil" kelimelerinden oluşmakla birlikte "tertipli, düzenli" anlamına gelir. Ringo bu kelimeyi de altüst eder ve "gemi" kelimesinin yerine "denizaltı" kelimesini koyar ve "shipshape"in yerine şunu uydurur: "submarine shape"(!) Bu da çevrilemez.

Bir örnek daha: Beatles elemanlarının denizatının penceresinden gördükleri şeyler üzerine kendi aralarında geçen bir diyalog: - "Bak Paul bir kiklop" (cyclops: tek gözlü mitolojik yaratık) - "İmkansız, John, onun iki gözü var"; - "O halde ona bi-cyclops deriz". (sanki bicycle-bisiklet der gibi).

Örnek: Liverpool'da berberde Paul'e önce bıyık eklenir sonra tıraş edilip kazınacaktır. "acır mı" diye sorar Paul. Ringo yine cinaslı bir cevap verir: "Don't worry! Just keep a stiff upper lip!" bu deyim "metin ol" anlamına gelir. Ama üst dudağını gergin tut anlamı da çıkabilir. Berbere giderken yolda da kelime oyunları gırla gider: George "things get hairy in here" der, deyim olarak "işler zor bir hal aldı" anlamına geliyor, halbuki bir dakika önce aralarında kıl, saç, tıraş vs mevzusu açılmıştı

Bir de fantastik olmanın da ötesinde halüsinojenik (psychedelic, sanrı gördüren) tarzda çizilmiş olan panellerde abuk subuk sayılabilecek onlarca balon yazısı var ki bu uydurma laflar da çeviriyi tatsızlaştıracak başka öğeler.

Bunlar gibi onlarca, yüzlerce örnek var. Hepsini dipnotla açıklamak pek hoş olmazdı. Zaten öyle yapılsa sayfaların boyutu da çok şişecekti. Dipnot kullanılmazsa da çevirinin hiçbir anlamı olmaz. Baştan uydurularak değişik şeyler yazılırsa da bu çeviri olmaz, yeniden yazım olur ki bu da haddimiz değil, orijinaline bir şekilde sadık kalmak gerekir. Ya da çalakalem uyduruk bir çeviri yapılabilirdi, bu hiç olmazdı.


Burada Sunulanlar:
Ben Gold Key versiyonu çizgi romanı daha öne ÇD'nda sunmuştum (bir tane de "blackbishop" dostumuz sunmuş. Bu arada bir de Titan yayınevinin farklı bir çizgi roman adaptasyonu olduğunu da öğrendim. Yarım yüzyıl sonra, 2018'de çizilmiş bu uzun versiyonun (100 sayfa, öteki 50 sayfaydı) ve bunun daha iyi olduğu söyleniyordu. Zaten daha iyi kağıda daha özenli bir baskı yapılmıştı. Çizimler ilkinden oldukça farklıydı. İlki malum Amerikan comics'lerinin basıldığı ikinci/üçüncü hamur kağıda basılmıştı. Ben de bu iki versiyonu birden orijinal halleriyle çevirmeden sunmaya karar verdim. İlk versiyon ABD'de basılmıştı, yeni olanı ise The Beatles'ın vatanı İngiltere'de yayımlanmış (aslında maliyeti azaltmak için son yıllarda mutad olduğu şekilde Çin'de bastırtılmış.)

Yanına bir de animasyon filmini koydum. Bu da 1080p çözünürlükte H264 kalitede, BluRay'den sökülmüş, AAC ses kuşağı olan 1,4 GB'lık arşivlik bir versiyondu. İngilizce altyazıları var, ama çok senkron değil gibi. Nette Türkçe altyazılı 720p bir versiyonu vardı. Çok ideal bir çevirisi yoktu ama yine de onu da sunuma ekledim. Mesela animasyon filmin önemli karakterleri "Blue Meanies"i "mavi cimriler" diye çevirmişler ("Mavi Zalimler" olmalıydı); "80.000 leagues beneath the sea" "deniz altında 80,000 tür" diye çevrilmiş (80.000 fersah olmalıydı) vs vs. Bazı laflar da çevrilmeden bırakılmış. Yine de hiç yoktan iyidir. Uzun dosya olduğu için mecburen Dosya.co sitesine yükledim. Bu da 120 gün ömürlüymüş (son indirilmeden itibaren) 4 ay sonra arada indirilmezse sileceklermiş. Ben 4 ay sonra bir kez indiririm, bakalım linkin ömrünü uzatabilecek miyiz. Gerçi silinse de farketmez, her ikisi de internette kolaylıkla bulunabilir.

Ayrıca hem bu animasyon filmine, hem de her iki çizgi roman uyarlamasına kaynaklık eden orijinal müzik albümünü de sunmak istedim (eskiden vapurlarda "Burhan Pazarlama" benzeri satıcılar olurdu, "bu tükenmez kalemin yanında bir de tıraş bıçağı, bitmedi onun da yanında bir de tarak, bitmedi birde..." diye devam eder giderdi. Benimki de o hesap! 4'lü sunum oluverdi. Bu müzik albümünü iyi bir ses kalitesiyle ve kayıpsız Flac formatında sevgili "agartan" dostumuz geçen yıl sunmuştu. Onun sayfasına bağlantı verdim. Böylece 4'lü (5'li mi demeliydim) bir sunum oldu.Anlaşılacağı gibi sıralama kronolojik sıranın tersi oldu. Kronolojik olarak önce plak, sonra film, sonra ABD çizgi romanı, en sonunda da İngiltere çizgi romanı çıkmıştı. LP filmden sonra çıktı ama, EP 45'lik plağı 1966'da çıkmıştı.


Animasyon Filmi Hakkında: (Dolayısıyla çizgi romanlar hakkında)
Müzik albümüne dayanan bu uzun metrajlı saykadelik fantastik animasyon filmi çevrileli tam 54 sene olmuş. Daha önceki iki Beatles filminden farklı bir şey olsun istenmiş (öncekiler Marx Biraderler'in komedilerine benzetilmiş). Kalabalık bir senaryo ekibinin çalıştığı bu filmi George Dunning yönetmiş."Yellow Submarine" sarı denizaltı anlamına geliyor. John Lennon ve Paul Maccartney'in 1966 tarihli aynı adlı şarkısı üzerine inşa edilmiş. Bir dergi "Halüsinojenik Bir Yolculuk" diye başlık atmış. Bu masalsı filmde sanki birçok müzik klibi bir araya getirilmiş gibi duruyor. Başlangıçta çocuklara yönelik bir film olması planlanmış, ancak herkes tarafından benimsenmiş. Yarım yüzyıl sonra bile hala animasyonda bir dönüm noktası olarak nitelendiriliyor. Walt Disney'in "Fantasia"sını andıran, hippi izleyicisine yönelik bir peri masalı olarak da nitelendirilmiş. Uzun bir müzik klibi gibi de izlemek mümkün.

Grup başlarda bu filme karşı pek sıcak bakmamışlar. Film için 5 yeni şarkı bestelemişler ama animasyonda kendilerini seslendirmemişlerdi. Ama film tamamlanınca pek beğenmişler ve final şarkısına eşlik etmişler. Tabii Beatles'ın en sevilen eski şarkıları da filmde yer alıyor: Başta Yellow Submarine olmak üzere Eleanor Rigby, Lucy in the Sky with Diamonds, All You Need Is Love vs.

The Beatles'ın şarkılarındaki ana tema "sevgi"dir. Bu filmde de Pepperland adında sevgi ve müzikle dolu, iyi kalpli, neşeli ve mutlu insanların yaşadığı bir ütopya ülkesi vardır. (The Beatles'ın "Sgt. Peppers Lonely Hearts Club Band" diye bir albümleri de var, fonda da bu albümden ezgiler duyulur.) Ancak bu rengarenk mutluluk ülkesinden ve müziklerinden haz etmeyen ve onları ve çeşitliliklerini yok etmek ve tektipleştirmek isteyen bir de "Mavi Zalimler" ordusu vardır. Başlarında şefleri "Mavi Hazretleri" olan bu palyaço kılıklı altı parmaklı yaratıklar anti-müzik füzeleri, uçan dev eldivenleri ve dev yeşil elmalarıyla ve de "ısıran Türkler"le ahaliyi taşlaştırır, her şeyin renklerini soldurur, müziği yok eder. Bu saldırıdan kurtulan Fred Belediye Başkanı tarafından Lord Amiral yapılır ve "Sarı Denizaltı"sına binerek Liverpool'a, Beatles'dan yardım istemeye gönderilir. Onların da denizaltıya binmesiyle Pepperland'e doğru fantastik, eğlenceli bir yolculuk başlar. Zamanda yolculuk yapan ekip yol boyunca karşılarına çıkan kozmik güçer, kara delikler ve cavanarları da müzikleriyle birer birer altederler Beatles'ın Pepperland'e ulaşmasıyla yine müzik sayesinde "Mavi Zalimler"i yenilgiye uğratıp kaçırırlar. Ülke eski renklerine ve neşesine kavuşur.

Filmde çok sayıda simge vardır. Mesela "Mavi Zalimler" (Blue Meanies) özgürlükleri sürekli kısıtlamak isteyen baskıcı düzeni temsil ediyor. "Mavi elmalar" Beatles'ın o zamanki yeni şirketi Apple Corps'u (Beatles bu şirketle çok sorun yaşamıştı); "Dev eldiven" ABD'nin simgesi haline gelmiş, gençleri orduya davet eden "I Want You" afişlerinde insanlara doğrultulan Sam Amca'nın elini; Pepperland'in tahrip edilmesi ise haz ve 'ahlaksızlığın' esiri olduğu için cezlandırıldığına inanılan Pompeii'yi simgeliyor.

İyi okumalar, iyi seyirler, iyi dinlemeler,
Saygılarımla.
​