scanfan
Yönetici
- 25 Eyl 2013
- 7,210
- 75,901
Bakır Kabartmalı Fotoğraf Albümleri
1960'larda Evlerimizin Diorama* Tadındaki Estetik Güzellikleri
1960'lı yıllarda ön kapağında bakır kabartmalar olan fotoğraf albümleri çok revaçtaydı. Gittiğim her evde bu albümlerden en az bir tane mutlaka görmüşümdür. Bizde de birkaç tane vardı (resimde en alt sıradakiler). Bakır muhakkak ki işlenmesi kolay yumuşak bir maden olduğu için tercih ediliyordu. Bakırdan işlenmiş kabartma panel oldukça kalın muşambadan/cilt bezinden veya seyrek olarak da deriden yapılmış albüm kapağının ön yüzünde bulunurdu. Bunlarda, genellikle ülkemizdeki anıtların, tarihi ve turistik yapıların, başta Atatürk olmak üzere bazı devlet büyüklerinin ve tarihi şahsiyetlerin portreleri betimlenirdi. Bazen de bu bakır kabartmalarda tarihi bir olay canlandırılırdı. Bir "diorama"yı andıran kabartmalarda tek tük mitolojik karakterler veya hiçbir özel anlamı olmayan dekoratif şekillerin yer aldığı da olurdu. O kadar çok çeşidi vardı ki rastladığım bir figüre başka bir zaman bir daha denk gelmedim. Bendekilerden biri "Yerebatan Sarnıcı" kabartmasını taşıyordu. Kullanılan bakır çok yumuşak ve ince olduğu için sıkışmalar ve albümün üzerine düzen sert cisimler sayesinde kabartmanın üzerinde birtakım çökmeler meydana gelmişti (şekilde de görülüyor). Bakırın kendine has sıcak ve hoş kırmızı rengi, desendeki üç boyutlu görünümü daha da vurgulayan koyu renk boyalarla ton verildiği zaman derinlik hissi daha da artıyordu. Tabii ki bu kadar çok albümü tek tek elde bakır döverek yapmak imkansızdır. Mutlaka önce kompozisyonun daha sert bir maden veya ahşaptan kalıbı çıkartılıyor ve bakır bu kalıplarda preslenerek çoğaltılıyordu. Zaten aşağıda Hayat Mecmuası'na reklam veren üretici firması fabrika adresini de vermiş. Bu albümlerin iç sayfaları karton kalınlığındaydı ve renkleri genelde siyah, bazen de kahverengi veya koyu mavi olabiliyordu. Fotoğraflar da ya önceden açılmış yarıklara uçlarından sokuşturularak tutturulurdu, ya da köşebent denen ve kırtasiyecilerde satılan üçgen ve bir tarafı ıslatılınca yapışan etiket benzeri sert kağıtlarla sayfaya tutturulurdu. Fotoğraflar her iki durumda da istenildiğinde yerinden çıkartılır, başka bir yere tutturulabilir, fotoğraf albümü de tıpkı bir pul albümü gibi sürekli düzenlenebilirdi. Bu albümler şimdilerde pek kullanılmıyor. Ancak üzerlerindeki bakır kabartmalar ortadan kalkmadı, hâlâ üretiliyorlar, ama artık albüm olarak değil de tablo olarak satılıyorlar. Bu fotoğraf albümlerin artık pek fazla kullanıcısı olmaz. Ancak antika değeri olduğu için eskicilerde satılıyor. Eskilerin daha ince zevkleri mi vardı acaba?
16 Mart 1967 tarihli Hayat Mecmuası'nda bakır kabartmalı fotoğraf
albümleri üreten bir firmanın reklamı yer alıyor.
*Diorama: Müzeler veya sergiler için düzenlenmiş, üç boyutlu gerçekçi modellerle bezeli ışıklandırılmış panoramik tablolar. Bunlar tarihi bir olayı veya kurgu öyküyü anlatmak için yapılmış olabilirler. Gerçek boyutlu olabildikleri gibi ölçeklendirilmiş minik boyutlarda camekanların içinde de yer alabilirler.(Örnek Anıtkabir'deki diorama)
Son düzenleme:
