Akçadağ

bakunin

Admin
12 Mar 2009
6,577
73,523
NeverLand
akcadag.jpg

Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Malatya iline bağlı bir ilçe olan Akçadağ, doğusunda Malatya merkez ilçesi , güneyinde Yeşilyurt ve Doğanşehir ilçesi, batısında Kahramanmaraş iline bağlı Elbistan ilçesi, kuzeyinde Darende ve Hekimhan ilçeleri ile çevrilidir. İlçe, ova ve dağlık bir kesimde kurulmuştur. Torosların uzantısı olan Nurhak Dağları batıdan ilçe topraklarına girer ve Sultan Suyu’na dökülen çeşitli çay ve derelerle parçalanır. Ovalık kesimler ilçenin kuzeydoğusu ile güneyindedir. Bu düzlükler ilçenin en önemli su kaynaklarından Sultan Suyu ile Eber Çayı tarafından sulanır. Nurhak Dağlarının alçak kesimlerinde Büyük Kuruca ve Küçük Kuruca platoları bulunmaktadır.

Deniz seviyesinden 925 m. yüksekliktedir. Yüzölçümü 1.193 km2 olan ilçenin 2000 Yılı nüfus sayımına göre; toplam nüfusu 48.670’tir. İlçede karasal iklim sürmekte olup, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk, sert ve yağışlı geçer.

hakan_topaloglu_malatya_levent.jpg

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Çiftçiliğin her türlüsüyle uğraşılmakta, genellikle aile ekonomisi tarıma dayanmaktadır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, fasulye ve nohuttur. Bunun yanı sıra meyvecilik yapılmaktadır. Ovalık ve sulak alanlarda kayısı yetiştirilir. Levent ve Kürecik bucaklarında ise ilçenin ünlü “Hocamız” armudu yetiştirilmektedir. Hayvancılıkta ise büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği yapılmaktadır.
İlçe sınırları içerisinde Tigem’e bağlı Sultan Suyu üretme çiftliği olup, bu çiftlikte tarım ve meyvecilikle birlikte hayvancılık yapılmaktadır. Ülkenin ünlü yarış atları burada yetiştirilmektedir.

hakan_topaloglu_levent.jpg

Akçadağ yöresinde ilk yerleşim eski Tunç Çağında başlamış, Geç Hitit, Med, Pers, Makedonya, Roma ve Bizans dönemlerinde de burada yerleşim devam etmiştir. Akçadağ Höyük ve Akçadağ kasabasında yer alan Ören Höyük ve Akçadağ Ören kasabası yolu üzerinde bulunan İkinciler Höyükte yapılan yüzey çalışmaları bunu kanıtlamıştır.

Serdar_OKAN_akcadag_levent_vadisi.jpg

Akçadağ’ın bugünkü yeri eski çağlarda Arka ismi ile tanınmıştır. Daha sonra bu isim Arga’ya dönüşmüştür. Bu kentin olduğu yer Anadolu ile Suriye, Mısır arasındaki ticaret yolu üzerinde bulunduğundan tarihin her döneminde önemini korumuştur. Osmanlı döneminde de bu yol Hac yolu olarak kullanılmıştır. Bizanslılar burada bie sınır valiliği kurmuş bu yüzden de Abbasiler döneminde buraya Avasım (Sınır Şehri) denilmiştir. Halife Mutasım zamanında bölgeye Türkmenler yerleştirilmiştir.

Serdar_OKAN_delikli_dag.jpg

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Emir Afşin Akçadağ yöresini ele geçirerek burada Selçuklu egemenliğini sağlamıştır. Yıldırım Beyazıt 1399’da Malatya ve yöresini ele geçirmişse de Ankara Savaşı’nda (1402) Timur’un ordusu buraya egemen olmuştur. Sonraki yıllarda Osmanlılarla Memlüklular arasında yöre çekişmeye neden olmuş, daha sonra Dulkadiroğulları’nın yönetimine geçmiştir. Yavuz Sultan Selim 1515’te Malatya yöresi ile birlikte Akçadağı’da kesin olarak Osmanlı topraklarına katmıştır.

Serdar_OKAN_22803941.jpg

XVI.yüzyılda Osmanlı-İran Savaşları nedeni ile imparatorluk içerisinde yer yer isyanların olduğu bir dönemde, Kiziroğlu Mustafa Bey Akçadağ’a gelip bugün Kiziroğlu Çayırı ismiyle anılan Aktepe ve Başpınar mahallelerinin ortak kullanıldığı Akpınar mevkiine yerleşerek uzun süre burada yaşamıştır.

Osmanlı döneminde, 1850 yıllarında bugünkü Levent bucağında kurulan Akçadağ, Arga’ya nakledilmiş ve ilçenin ismi de Akçadağ olarak değiştirilmiştir. Osmanlı salnamelerine göre; 1847 yılında Malatya kaza merkezi, Harput eyalet olunca, Akçadağ da Malatya-Harput sancağına bağlanmıştır. Sultan II.Abdülhamit Döneminde Doğu Anadolu’da kurulan Hamidiye Alaylarının at ve zahire ihtiyacı buradan sağlanmıştır. Cumhuriyet döneminde Malatya’ya bağlı ilçe merkezi konumuna getirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Ören, İkinciler ve Akçadağ Höyükleri, Düvencik Köyü civarındaki Ferik Kale kalıntıları bulunmaktadır.

Levent Vadisi Mağaraları

Serdar_OKAN_adsizo.jpg

Malatya Akçadağ ilçe sınırları içinde çeşitli jeolojik olaylar sonucunda meydana gelmiş mağaralar bulunmaktadır. Levent vadisi, boyunca sıralanmış olan ve birbirinden farklı büyüklükte olan bu mağaralarda, özellikle Bağ Köy yakınında olanlarda yapılan yüzey araştırmalarında Geç Hitit Çağı’na ait kaya kabartmalar ile karşılaşılmıştır.
 
Üst