Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz.. Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
Sarayburnu Atatürk Anıtı, İstanbul, Sarayburnu Parkı 3 Ekim 1926 (Heinrich KRIPPEL)
Seçici Kurul: Belediye Başkanı Emin (Erkul) başkanlığında bir komisyon.
Sarayburnu Atatürk heykeli bronzdan dökülmüş olup, Atatürk sivil giysiler ile tasvir edilmiştir.
Sol elini beline dayamış, sağ elini de aşağıya doğru uzatmıştır.
Heykelin kaidesinin önünde Hattat Kamil Akdik’in yazısı ile “tarihi ihtilas 1336”,
arka yüzünde heykelin dikiliş tarihi (1926), yan tarafında Cumhuriyet’in ilân tarihi yazılıdır.
İstanbul Belediyesi tarafından diktirilen heykelin açılışı sonrasında Belediye yetkilileri Atatürk’ten bir telgraf alır:
“Muhterem İstanbul Halkının ilk defa heykelimi dikmek suretiyle gösterdiği yüksek kadirşinaslıktan ve resm-i küşat münasebetiyle
hakkımda izhar buyurulan necip hissiyattan dolayı samimi teşekkürlerimi arz ederim.”
Dikkatli gözlerden kaçmayacaktır;
heykelin kaidesinde 4 kenarda yer alan madalyonlar DP iktidarından sonra hain kimselerce sökülmüş.
DP iktidarı bu tahribatları fırsat bilerek Atatürk'ün manevi hatırasını koruma kanunu (5816) çıkarmıştır.
Heykelin yerini beğenmeyenler için Atatürk,
“Heykel durduğu yerle de bir şey anlatır.
Heykelim orada olsun ki, benden sonrakiler bu duruşu örnek alsın.” derken,
Fransızların ünlü komutanına (Mareşal Franchet d'Espèrey) zeka dolu, ince bir gönderme yapıyordu.
Mareşal Franchet d'Espèrey kimdir?
İtilaf Devletleri Mondros Ateşkes Antlaşmasından hemen sonra antlaşma gereğince 13 Kasım 1918’de İstanbul’u fiilen işgal etmişlerdi.
Fransız Mareşal d’Esperey ilk işgalin arkasından bir süre sonra İstanbul’a geldi.
Birinci gelişindeki karşılamayı beğenmemiş olacak ki 8 Şubat 1919’da gösterişli bir şekilde İstanbul’a tekrar giriş yaptı.
Galata rıhtımından Beyoğlu’na kadar zafer alayı tertip ettirdi.
Eski Roma İmparatorları gibi etrafını selamlayarak alay halinde ilerleyecekti.
Hristiyan azınlıklardan gelen isteğe uyarak Sarayburnu’nda karaya çıktı, başından iki siyahinin çektiği dizginsiz bir ata binerek,
Karaköy - Bankalar Caddesi - İstikbal Caddesi üzerinden Dolmabahçe’ye indi.
Gövde gösterisinin amacı, yüzyıllar önce beyaz bir at üzerinde İstanbul’a giren Fatih Sultan Mehmet’e nazire yapmak, bir bakıma intikam almaktı.
Bu arada kendisini karşılamaya gelen Osmanlı bandosunu aşağılayarak atını ürküttükleri gerekçesiyle kırbacıyla işaret ederek susturdu.
Dolmabahçe Sarayında oturmak istediğini, padişahın sarayı terk etmesini söyleyerek yoluna devam etti.
İstanbul’da bulunan gayri Müslimlerin tezahüratları altında ilerleyerek Beyoğlu Fransız Sefaretine girdi.
Mareşal Franchet d'Espèrey'in askeri kariyeri için:
Mareşal Franchet d'Espèrey’in Sarayburnu’nda başlayan gövde gösterisi,
İstanbul’un mütareke günlerinin en acı sayfalarından biri olarak belleklere kazındı.
İşte, tarihin ilk Atatürk heykeli olan Sarayburnu Atatürk Anıtı, Mareşal Franchet d'Espèrey’in işgal gösterisini başlattığı noktadadır.