Sinemaya Emek Verenler: Hazım Körmükçü
Asıl Adı: Kazım Körmükçü
Büyükbabası: Çakır Hakkı Bey
Babası: Cazim Bey
Doğum: 1898 – Beyoğlu-Ayaspaşa/İstanbul
Ölüm: 1 Nisan 1944 – İstanbul
Eğitim: Kabataş İdadisi (Kabataş Lisesi)
(Karagöz Ustası, Tiyatro Oyuncusu, Oyuncu)
Şemsülmekatip ve Kabataş İdadisi'nde okudu. Belediye Meclisi'nde zabıt kâtipliği yaptı.
Oyunculuk yeteneğini dedesinden (Muzıka-yı Hümayun'da oyuncubaşı), müzik yeteneğini babasından (Muzıka-yı Hümayun'da solfej hocası) aldı. Türk müziğinin bütün enstrümanlarını çalıyor, büyük bir ustalıkla Karagöz oynatıyordu.
Sahneye ilk kez Benliyan Tiyatro Kumpanyası'nda figüran olarak çıktı. Darülbedayi'ye 1917'de girdi; Ferah Tiyatrosu, Raşit Rıza Topluluğu ve Milli Tiyatro'da çalıştığı üç yıl (1924-1927) dışında tüm sanat hayatı Darülbedayi'de geçti.
Komedyenliği sevdiği halde dramlarda da rol aldı. Musahipzade Celal’in eserlerindeki rolleriyle yaygın bir üne kavuştu; operetlerin en sevilen oyuncusu oldu.
1928'de tiyatro oyunculuğunun yanı sıra Ankara Postası filmi ile sinema oyunculuğuna da başladı. 1933 yılında kendi oynattığı Karagöz oyununu Yeni Karagöz adıyla filme çekti. Muhsin Ertuğrul’un çevirdiği filmlerin çoğunda rol aldı.
Bir dönem Milli Piyango bayiliği yaptı. Tiyatro ve sinema oyuncusu Körmükçü 1 Nisan 1944'de İstanbul'da zatürreeden öldü. 3 Nisan'daki cenaze törenine yaklaşık beş bin hayranı katıldı; Şehir Tiyatroları Hazım Körmükçü için iki gün perdelerini kapatmıştır.
Filmografisi:
Yönetmen:
Yeni Karagöz (1933)
Oyuncu:
Ankara Postası - 1928 (Jandarma), Kaçakçılar – 1929/1931 (Köyün Çobanı), İstanbul Sokaklarında – 1931 (Hazım), Bir Millet Uyanıyor – 1932, Düğün Gecesi "Kanlı Nigar" – 1933, Karım Beni Aldatırsa – 1933 (Salih Kaptan), Söz Bir Allah Bir – 1933 (Arnavut Recep), Yeni Karagöz – 1933, Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikâyesi" – 1934 (Ali'nin Arkadaşı), Milyon Avcıları – 1934 (Feriha), Aynaroz Kadısı – 1938 (Kadı Yakup Efendi), Allah'ın Cenneti – 1939 (Şadan), Bir Kavuk Devrildi – 1939 (Hayret), Tosun Paşa – 1939 (Demir), Akasya Palas – 1940 (Kamil, Cafer), Nasreddin Hoca Düğünde – 1940/1943 (Nasreddin Hoca), Kahveci Güzeli – 1941 (Keloğlan)
FİLMLERİ:
Ankara Postası (1928)
Daha önce incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: “Ankara Postası” Filmi
Kaçakçılar (1929-1931)
Yönetmen ve Senaryo: Muhsin Ertuğrul
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Behzat Butak, Said Köknar, Talat Artamel, Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, İ. Galip Arcan, Karakaş, Atıf Kaptan
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Fakir bir balıkçı ailesinden iki kardeşin âşık oldukları besleme bir kızla, onları kötü yoldan kurtaran bir çobanın öyküsü.
Gösterim Tarihi: 3 Şubat 1932
Not 1: Çekimine sesli olarak başlanıp (1929) bir bölümü "İstanbul Sokaklarında" (1931) filmi ile birlikte Epinay Stüdyosu'nda (Paris) yeniden seslendirildi.
Not 2: Çekim sırasında meydana gelen kazada oyunculardan Karakaş ile Savak Gözüryan (1895-1929) öldü, Said Köknar yaralandı. Bu nedenle film iki yıl sonra (1931) tamamlanabildi.
İstanbul Sokaklarında (1931)
Yönetmen ve Senaryo: Muhsin Ertuğrul
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar, Nicolas Farkas
Müzik: Hasan Ferit Alnar, Hüseyin Sadettin Arel
Oynayanlar: Talat Artemel, Semiha Berksoy, Behzat Butak, Azize Emir, Bedia Muvahhit, Periklis Gavrilidis, Hazım Körmükçü, İ. Galip Arcan, Lilian Griş, Nişanyan
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Aynı kadına âşık olup başlarına çeşitli felaketler gelen iki kardeşin öyküsü.
Gösterim Tarihi: 2 Aralık 1931
Not: İlk sesli, şarkılı film denemesi. Paris'te Epinay stüdyolarında Tobis Klang işlemiyle seslendirildi. Yalnızca iç sahneleri sesli çekildi. Aynı zamanda ilk "Türk-Mısır-Yunan ortak yapımı"
Eleştiri 1: Mevzu fazla mübalağaya kaçılmış tarafları rötuş edilmek şartı ile güzel intihap edilmiştir. Yalnız ne var ki, rejisörün iktidarı bu mevzuu sahneye koymak hususunda kafi gelmemiştir. (Bkz. Ahmet Hidayet, Cumhuriyet gaz., 2 Aralık 1931. )
Eleştiri 2: İstanbul Sokaklarında, sesli filminin evvela fotoğrafı itibari ile, mükemmeliyetini kaydetmek lazımdır. ( Yunus Nadi, Cumhuriyet gaz., 2 Aralık 1931)
Bir Millet Uyanıyor (1932)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu (kendi eserinden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Atıf Kaptan, Ercüment Behzat Lav, Ferdi Tayfur, Naşit Özcan, Emin Beliğ Belli, Sait Köknar, Emel Rıza, Kevser, Mahmut Moralı, Muammer Gözalan, Behzat Butak, İ. Galip Arcan, Hazım Körmükçü
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'a gizli bir görevle gelen Kuvva-i Milliyeci bir subayla, Yüzbaşı Davut'a aşık olan öğretmen Nesrin'in öyküsü.
Gösterim Tarihi: 7 Aralık 1932
Not: Filmin sonuna Kurtuluş Savaşı ile ilgili belgeseller eklenmiştir.
Eleştiri: Filmin en kuvvetli sahneleri Yahya Kaptan'ın (Atıf Kaptan) ölümü, düşmanların İstanbul'u terki ve bilhassa "Ateş" emrini aldıkları halde bir türlü dostlarına ateş edemeyen ve nihayet kucaklaşarak "İnkılap" diye bağırdıkları sahnelerdir. (Bkz. Cihat Muammer, Hollywood Bir Millet Uyanıyor Dünyası s.39, 14 Kanunievvel (Aralık) 1932)
Düğün Gecesi "Kanlı Nigar" (1933)
Yönetmen ve Senaryo: Nâzım Hikmet
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Mesut Cemil
Oynayanlar: Halide Pişkin, Hazım Körmükçü, Zenne Necdet, Zeki Alpan, Naşit Özcan, İsmet Fahri Gülünç, Kantocu Kadri, Asım Baba, Sepetçi Ali Rıza
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir ortaoyununun öyküsü.
Not: Kısa öykülü film.
Karım Beni Aldatırsa (1933)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, İ. Galip Arcan, Muammer Karaca, Bedia Muvahhit, Sami Ayanoğlu, Behzat Butak, Ercüment Behzat Lav, Refik Kemal Arduman, Zeki Alpan, Ferih Egemen
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir moda dershanesinde kürek hocalığı yapan Orhan'ın Çapkınlık öyküleri.
Gösterim Tarihi:20 Ocak 1933
Not: Operet türü modasının önünü açan ilk film.
Eleştiri: Film basın tarafından genellikle beğenilmiş, halk ilk operet filmi olarak bir kordelaya büyük ilgi göstermişti. (Bkz. Hikmet Feridun (Es), "Yeni Türkçe Film - Karım Beni Aldatırsa" Akşam gaz., 31 Ocak 1933)
Söz Bir Allah Bir (1933)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Mahmut Yesari'nin Maurice Henneguin ve Pierre Veber'den "Kudret Helvası" adıyla uyarladığı "Et moi j't dis gu'elle T'a fait de l'reil - Sana Göz Kırptı Derim" adlı oyundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, İ. Galip Arcan, Bedia Muvahhit, Muammer Karaca, Melek Tayfur, Cahide Sonku, Necla Sertel, Semiha Berksoy, Mahmut Moralı, Ferih Egemen, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: İki canciğer arkadaş olan Avukat Şadan ile Arnavut Recep'in güldürüsü.
Gösterim Tarihi: 30 Ekim 1933
Not: Operet türünde bir film
Yeni Karagöz (1933)
Yönetmen: Hazım Körmükçü
Senaryo: Burhan Felek
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Not: Kısa öykülü film.
Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Selma Lagerlöfün "Tösen Fran Stormyrtorpet" adlı öyküsü ile İsveçli yönetmen Viktctor Sjöström 'ün uyarladığı Bataklık Kızı" filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar, Remzi Ar
Müzik: Cemal Reşit Rey
Oynayanlar: Cahide Sonku, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, Sait Köknar, Behzat Butak, Mahmut Moralı, İ. Galip Arcan, Nafia Arcan, Naciye, Müfit Kiper, Hadi Hün, Sami Ayanoğlu, Ergun Köknar
Yapım: Muhsin Ertuğrul kendi adına yapıp işletmesini İpek Film'e devretti.
Konu: İki Anadolulu ailenin Aysel ile Ali'nin aşk öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934
Eleştiri 1: Bu film Türklüğün özü ve Türk'ün ta kendisidir. (Darülbedayi, s.55, 1 Ocak 1935)
Eleştiri 2: "Bataklı Damın Kızı Aysel", Muhsin Ertuğrul'un genellikle çok saldırıya uğramış, çok kötülenmiş sineması içinde en olumlu ve ilginç örnek . . . . (Bkz. Atilla Dorsay, Sinema . . . )
Milyon Avcıları (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Max Neufeld'in 1933'de çevirdiği "Sehnsucht 202" adlı filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Feriha Tevfik, Necla Sertel, Sami Ayanoğlu, Necdet Mahfi Ayral, Sait Köknar, Ferdi Tayfur, Melek Tayfur, Muammer Karaca, Mahmut Moralı
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir ilan bürosuna verilen ilanların karışmasıyla ortaya çıkan komik olayların öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934
Aynaroz Kadısı (1938)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Musahipzade Celal'in aynı adlı oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Şevkiye May, Behzat Butak, Vasfi Rıza Zobu, İ. Galip Arcan, Necla Sertel, Müfit Kiper, Mahmut Moralı, Kadri Ögelman, Emin Beliğ Belli, Nevin Akkaya, Sami Ayanoğlu, Yaşar Özsoy, Muammer Karaca, Refik Kemal Arduman, Halide Pişkin, Perihan Yanal, Neşet Berküren
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Rüşvet ve kadına düşkün, Aynaroz kadısının çevirdiği dolapların öyküsü.
Gösterim Tarihi: 1 Aralık 1938
Eleştiri: Mevzu ve rejisindeki iptidailikten başka, filmin bazı münasebetsiz derecede açık sahneleri, birçok karilerimizin de mektuplarında yazdıkları gibi bu eser hakkında iyi fikirler beslenmesini icap ettirecek mahiyette değildi. Nitekim hükümet de "Ayranoz Kadısı"nı Türkiye hudutları dışında oynatmamak suretiyle yerinde bir karar vermiş bulunuyor. (Bkz. Rejisör, Yıldız der., s.8, 15 Şubat 1939)
Allah'ın Cenneti (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Ziya Şakir (Kendi öyküsünden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Sadettin Kaynak
Oynayanlar: Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, Behzat Butak, Münir Nurettin Selçuk, Gülseren Sadak, Perihan Yanal, Hadi Hün, Halide Pişkin, Emin Beliğ Belli, Muammer Karaca, Yasemin Esmergül, Hakkı Necip Ağrıman, Neşet Berküren, Muhip Arcıman, Yaşar Özsoy, Saim Bilge
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Boğaziçi’nde yaşayan zengin bir ailenin öyküsü
Gösterim Tarihi: 26 Ekim 1939
Not: İlk şarkıcı-oyuncu denemesi.
Bir Kavuk Devrildi (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Musahipzade Celal'in oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, İ. Galip Arcan, Mahmut Moralı, Emin Beliğ, Vasfi Rıza Zobu, Muammer Karaca, Samiye Hün, Refik Kemal Arduman, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, Yaşar Özsoy, Sami Ayanoğlu, Sait Köknar, Muazzez Akçay, Mualla Akçay, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir kavukçu dükkânı sahibi Neşati ile sadrazam olan yakınının öyküsü.
Gösterim Tarihi: 31 Ocak 1939
Not: Bazı açık saçık sahneleri nedeni ile Yunanistan ve diğer ülkelerde filmin gösterimine izin verilmedi. Ayrıca " Aynaroz Kadısı" adlı filmle birlikte her iki yapım "Türk tarihini tezyif edici" bulunarak dönemin bazı milletvekillerinin tepkisini çekti.
Tosun Paşa (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Jean de Letraz'ın "Le Bichon" adlı oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Mahmut Moralı, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, Necla Sertel, Suavi Tedü, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Tosun adlı gayri meşru bir çocuğun çevresinde geçen olayların öyküsü.
Gösterim Tarihi: 11 Kasım 1939
Akasya Palas (1940)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Mahmut Yesari'nin Georges Feydeau'dan uyarladığı "La puce a L'orielle" adlı oyundan.)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Necdet Mahfi Ayral, Sait Köknar, Vasfi Rıza Zobu, Cahide Sonku, Perihan Yanal, Elefterya, Refik Kemal Arduman, Karakaş, Nelly, Kadri Ögelman
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Birbirlerine benzeyen Kamil ile Cafer'in Akasya Palas otelinde geçen maceralarının öyküsü.
Gösterim Tarihi: 1 Kasım 1940
Nasreddin Hoca Düğünde (1940-1943)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul, Ferdi Tayfur
Senaryo: Burhan Felek
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Sadettin Kaynak
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Necla Sertel, Sait Köknar, Reşit Gürzap, Kani Kıpçak, Sami Ayanoğlu, Yaşar Özsoy, Sait Kaya, Müfit Kiper, Şükriye Atav, Muazzez Arçay, Reşit Baran, Sadettin Kaynak, Müzeyyen Senar Işıl, Zati Sungur, Ferdi Tayfur
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir sünnet düğününde geçen olayların güldürüsü.
Not: Nasrettin Hoca'yı canlandıran Hazım Körmükçü'nün ani bir rahatsızlık geçirmesi nedeni ile çekime ara verildi. Uzun bir süre yarım kalan filmin bazı bölümlerini Ferdi Tayfur çekip tamamladı. 1943 yılında gösterime giren filme Körmükçü'nün iddialarına göre bazı gereksiz sahneler eklenmişti. İzni alınmadan yapılan değişiklik ve eklemelere karşı çıkan sanatçı, İpek Film kurumuna dava açtı. (Bkz.: Kim Haklı? Hazım mı, Sinemacılar mı?" Hollywood Dünyası, s.1, 30 İlkteşrin (Ekim) 1943)
Eleştiri: İlk fıkralardan bir-ikisi çekildikten sonra görmek üzere beni çağırdılar. Doğrusu beğenmedim. Bu sahneler, kahvede hocaya altın bozdurdukları ve alacaklının gelip para bozdurduğu fıkralardı. Beğenmedim. Çünkü sahne tamimiyle ölü ve hareketsiz olmaktan başka, artistler de konuşacakları şeyleri ezberlemediklerinden hadise ile münasebet almayacak sözler söylüyorlardı. (Bkz. Burhan Felek, Cumhuriyet gaz., 2 İkinciteşrin (Kasım) 1943)
SAYGILAR!..
Asıl Adı: Kazım Körmükçü
Büyükbabası: Çakır Hakkı Bey
Babası: Cazim Bey
Doğum: 1898 – Beyoğlu-Ayaspaşa/İstanbul
Ölüm: 1 Nisan 1944 – İstanbul
Eğitim: Kabataş İdadisi (Kabataş Lisesi)
(Karagöz Ustası, Tiyatro Oyuncusu, Oyuncu)
Şemsülmekatip ve Kabataş İdadisi'nde okudu. Belediye Meclisi'nde zabıt kâtipliği yaptı.
Oyunculuk yeteneğini dedesinden (Muzıka-yı Hümayun'da oyuncubaşı), müzik yeteneğini babasından (Muzıka-yı Hümayun'da solfej hocası) aldı. Türk müziğinin bütün enstrümanlarını çalıyor, büyük bir ustalıkla Karagöz oynatıyordu.
Sahneye ilk kez Benliyan Tiyatro Kumpanyası'nda figüran olarak çıktı. Darülbedayi'ye 1917'de girdi; Ferah Tiyatrosu, Raşit Rıza Topluluğu ve Milli Tiyatro'da çalıştığı üç yıl (1924-1927) dışında tüm sanat hayatı Darülbedayi'de geçti.
Komedyenliği sevdiği halde dramlarda da rol aldı. Musahipzade Celal’in eserlerindeki rolleriyle yaygın bir üne kavuştu; operetlerin en sevilen oyuncusu oldu.
1928'de tiyatro oyunculuğunun yanı sıra Ankara Postası filmi ile sinema oyunculuğuna da başladı. 1933 yılında kendi oynattığı Karagöz oyununu Yeni Karagöz adıyla filme çekti. Muhsin Ertuğrul’un çevirdiği filmlerin çoğunda rol aldı.
Bir dönem Milli Piyango bayiliği yaptı. Tiyatro ve sinema oyuncusu Körmükçü 1 Nisan 1944'de İstanbul'da zatürreeden öldü. 3 Nisan'daki cenaze törenine yaklaşık beş bin hayranı katıldı; Şehir Tiyatroları Hazım Körmükçü için iki gün perdelerini kapatmıştır.
Filmografisi:
Yönetmen:
Yeni Karagöz (1933)
Oyuncu:
Ankara Postası - 1928 (Jandarma), Kaçakçılar – 1929/1931 (Köyün Çobanı), İstanbul Sokaklarında – 1931 (Hazım), Bir Millet Uyanıyor – 1932, Düğün Gecesi "Kanlı Nigar" – 1933, Karım Beni Aldatırsa – 1933 (Salih Kaptan), Söz Bir Allah Bir – 1933 (Arnavut Recep), Yeni Karagöz – 1933, Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikâyesi" – 1934 (Ali'nin Arkadaşı), Milyon Avcıları – 1934 (Feriha), Aynaroz Kadısı – 1938 (Kadı Yakup Efendi), Allah'ın Cenneti – 1939 (Şadan), Bir Kavuk Devrildi – 1939 (Hayret), Tosun Paşa – 1939 (Demir), Akasya Palas – 1940 (Kamil, Cafer), Nasreddin Hoca Düğünde – 1940/1943 (Nasreddin Hoca), Kahveci Güzeli – 1941 (Keloğlan)
FİLMLERİ:
Ankara Postası (1928)
Daha önce incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: “Ankara Postası” Filmi
Kaçakçılar (1929-1931)
Yönetmen ve Senaryo: Muhsin Ertuğrul
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Behzat Butak, Said Köknar, Talat Artamel, Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, İ. Galip Arcan, Karakaş, Atıf Kaptan
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Fakir bir balıkçı ailesinden iki kardeşin âşık oldukları besleme bir kızla, onları kötü yoldan kurtaran bir çobanın öyküsü.
Gösterim Tarihi: 3 Şubat 1932
Not 1: Çekimine sesli olarak başlanıp (1929) bir bölümü "İstanbul Sokaklarında" (1931) filmi ile birlikte Epinay Stüdyosu'nda (Paris) yeniden seslendirildi.
Not 2: Çekim sırasında meydana gelen kazada oyunculardan Karakaş ile Savak Gözüryan (1895-1929) öldü, Said Köknar yaralandı. Bu nedenle film iki yıl sonra (1931) tamamlanabildi.
İstanbul Sokaklarında (1931)
Yönetmen ve Senaryo: Muhsin Ertuğrul
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar, Nicolas Farkas
Müzik: Hasan Ferit Alnar, Hüseyin Sadettin Arel
Oynayanlar: Talat Artemel, Semiha Berksoy, Behzat Butak, Azize Emir, Bedia Muvahhit, Periklis Gavrilidis, Hazım Körmükçü, İ. Galip Arcan, Lilian Griş, Nişanyan
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Aynı kadına âşık olup başlarına çeşitli felaketler gelen iki kardeşin öyküsü.
Gösterim Tarihi: 2 Aralık 1931
Not: İlk sesli, şarkılı film denemesi. Paris'te Epinay stüdyolarında Tobis Klang işlemiyle seslendirildi. Yalnızca iç sahneleri sesli çekildi. Aynı zamanda ilk "Türk-Mısır-Yunan ortak yapımı"
Eleştiri 1: Mevzu fazla mübalağaya kaçılmış tarafları rötuş edilmek şartı ile güzel intihap edilmiştir. Yalnız ne var ki, rejisörün iktidarı bu mevzuu sahneye koymak hususunda kafi gelmemiştir. (Bkz. Ahmet Hidayet, Cumhuriyet gaz., 2 Aralık 1931. )
Eleştiri 2: İstanbul Sokaklarında, sesli filminin evvela fotoğrafı itibari ile, mükemmeliyetini kaydetmek lazımdır. ( Yunus Nadi, Cumhuriyet gaz., 2 Aralık 1931)
Bir Millet Uyanıyor (1932)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu (kendi eserinden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Atıf Kaptan, Ercüment Behzat Lav, Ferdi Tayfur, Naşit Özcan, Emin Beliğ Belli, Sait Köknar, Emel Rıza, Kevser, Mahmut Moralı, Muammer Gözalan, Behzat Butak, İ. Galip Arcan, Hazım Körmükçü
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'a gizli bir görevle gelen Kuvva-i Milliyeci bir subayla, Yüzbaşı Davut'a aşık olan öğretmen Nesrin'in öyküsü.
Gösterim Tarihi: 7 Aralık 1932
Not: Filmin sonuna Kurtuluş Savaşı ile ilgili belgeseller eklenmiştir.
Eleştiri: Filmin en kuvvetli sahneleri Yahya Kaptan'ın (Atıf Kaptan) ölümü, düşmanların İstanbul'u terki ve bilhassa "Ateş" emrini aldıkları halde bir türlü dostlarına ateş edemeyen ve nihayet kucaklaşarak "İnkılap" diye bağırdıkları sahnelerdir. (Bkz. Cihat Muammer, Hollywood Bir Millet Uyanıyor Dünyası s.39, 14 Kanunievvel (Aralık) 1932)
Düğün Gecesi "Kanlı Nigar" (1933)
Yönetmen ve Senaryo: Nâzım Hikmet
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Mesut Cemil
Oynayanlar: Halide Pişkin, Hazım Körmükçü, Zenne Necdet, Zeki Alpan, Naşit Özcan, İsmet Fahri Gülünç, Kantocu Kadri, Asım Baba, Sepetçi Ali Rıza
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir ortaoyununun öyküsü.
Not: Kısa öykülü film.
Karım Beni Aldatırsa (1933)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, İ. Galip Arcan, Muammer Karaca, Bedia Muvahhit, Sami Ayanoğlu, Behzat Butak, Ercüment Behzat Lav, Refik Kemal Arduman, Zeki Alpan, Ferih Egemen
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir moda dershanesinde kürek hocalığı yapan Orhan'ın Çapkınlık öyküleri.
Gösterim Tarihi:20 Ocak 1933
Not: Operet türü modasının önünü açan ilk film.
Eleştiri: Film basın tarafından genellikle beğenilmiş, halk ilk operet filmi olarak bir kordelaya büyük ilgi göstermişti. (Bkz. Hikmet Feridun (Es), "Yeni Türkçe Film - Karım Beni Aldatırsa" Akşam gaz., 31 Ocak 1933)
Söz Bir Allah Bir (1933)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Mahmut Yesari'nin Maurice Henneguin ve Pierre Veber'den "Kudret Helvası" adıyla uyarladığı "Et moi j't dis gu'elle T'a fait de l'reil - Sana Göz Kırptı Derim" adlı oyundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, İ. Galip Arcan, Bedia Muvahhit, Muammer Karaca, Melek Tayfur, Cahide Sonku, Necla Sertel, Semiha Berksoy, Mahmut Moralı, Ferih Egemen, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: İki canciğer arkadaş olan Avukat Şadan ile Arnavut Recep'in güldürüsü.
Gösterim Tarihi: 30 Ekim 1933
Not: Operet türünde bir film
Yeni Karagöz (1933)
Yönetmen: Hazım Körmükçü
Senaryo: Burhan Felek
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Not: Kısa öykülü film.
Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Selma Lagerlöfün "Tösen Fran Stormyrtorpet" adlı öyküsü ile İsveçli yönetmen Viktctor Sjöström 'ün uyarladığı Bataklık Kızı" filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar, Remzi Ar
Müzik: Cemal Reşit Rey
Oynayanlar: Cahide Sonku, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, Sait Köknar, Behzat Butak, Mahmut Moralı, İ. Galip Arcan, Nafia Arcan, Naciye, Müfit Kiper, Hadi Hün, Sami Ayanoğlu, Ergun Köknar
Yapım: Muhsin Ertuğrul kendi adına yapıp işletmesini İpek Film'e devretti.
Konu: İki Anadolulu ailenin Aysel ile Ali'nin aşk öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934
Eleştiri 1: Bu film Türklüğün özü ve Türk'ün ta kendisidir. (Darülbedayi, s.55, 1 Ocak 1935)
Eleştiri 2: "Bataklı Damın Kızı Aysel", Muhsin Ertuğrul'un genellikle çok saldırıya uğramış, çok kötülenmiş sineması içinde en olumlu ve ilginç örnek . . . . (Bkz. Atilla Dorsay, Sinema . . . )
Milyon Avcıları (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Max Neufeld'in 1933'de çevirdiği "Sehnsucht 202" adlı filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Feriha Tevfik, Necla Sertel, Sami Ayanoğlu, Necdet Mahfi Ayral, Sait Köknar, Ferdi Tayfur, Melek Tayfur, Muammer Karaca, Mahmut Moralı
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir ilan bürosuna verilen ilanların karışmasıyla ortaya çıkan komik olayların öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934
Aynaroz Kadısı (1938)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Musahipzade Celal'in aynı adlı oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Şevkiye May, Behzat Butak, Vasfi Rıza Zobu, İ. Galip Arcan, Necla Sertel, Müfit Kiper, Mahmut Moralı, Kadri Ögelman, Emin Beliğ Belli, Nevin Akkaya, Sami Ayanoğlu, Yaşar Özsoy, Muammer Karaca, Refik Kemal Arduman, Halide Pişkin, Perihan Yanal, Neşet Berküren
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Rüşvet ve kadına düşkün, Aynaroz kadısının çevirdiği dolapların öyküsü.
Gösterim Tarihi: 1 Aralık 1938
Eleştiri: Mevzu ve rejisindeki iptidailikten başka, filmin bazı münasebetsiz derecede açık sahneleri, birçok karilerimizin de mektuplarında yazdıkları gibi bu eser hakkında iyi fikirler beslenmesini icap ettirecek mahiyette değildi. Nitekim hükümet de "Ayranoz Kadısı"nı Türkiye hudutları dışında oynatmamak suretiyle yerinde bir karar vermiş bulunuyor. (Bkz. Rejisör, Yıldız der., s.8, 15 Şubat 1939)
Allah'ın Cenneti (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Ziya Şakir (Kendi öyküsünden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Sadettin Kaynak
Oynayanlar: Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, Behzat Butak, Münir Nurettin Selçuk, Gülseren Sadak, Perihan Yanal, Hadi Hün, Halide Pişkin, Emin Beliğ Belli, Muammer Karaca, Yasemin Esmergül, Hakkı Necip Ağrıman, Neşet Berküren, Muhip Arcıman, Yaşar Özsoy, Saim Bilge
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Boğaziçi’nde yaşayan zengin bir ailenin öyküsü
Gösterim Tarihi: 26 Ekim 1939
Not: İlk şarkıcı-oyuncu denemesi.
Bir Kavuk Devrildi (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Musahipzade Celal'in oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, İ. Galip Arcan, Mahmut Moralı, Emin Beliğ, Vasfi Rıza Zobu, Muammer Karaca, Samiye Hün, Refik Kemal Arduman, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, Yaşar Özsoy, Sami Ayanoğlu, Sait Köknar, Muazzez Akçay, Mualla Akçay, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir kavukçu dükkânı sahibi Neşati ile sadrazam olan yakınının öyküsü.
Gösterim Tarihi: 31 Ocak 1939
Not: Bazı açık saçık sahneleri nedeni ile Yunanistan ve diğer ülkelerde filmin gösterimine izin verilmedi. Ayrıca " Aynaroz Kadısı" adlı filmle birlikte her iki yapım "Türk tarihini tezyif edici" bulunarak dönemin bazı milletvekillerinin tepkisini çekti.
Tosun Paşa (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Jean de Letraz'ın "Le Bichon" adlı oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Mahmut Moralı, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, Necla Sertel, Suavi Tedü, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Tosun adlı gayri meşru bir çocuğun çevresinde geçen olayların öyküsü.
Gösterim Tarihi: 11 Kasım 1939
Akasya Palas (1940)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Mahmut Yesari'nin Georges Feydeau'dan uyarladığı "La puce a L'orielle" adlı oyundan.)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Necdet Mahfi Ayral, Sait Köknar, Vasfi Rıza Zobu, Cahide Sonku, Perihan Yanal, Elefterya, Refik Kemal Arduman, Karakaş, Nelly, Kadri Ögelman
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Birbirlerine benzeyen Kamil ile Cafer'in Akasya Palas otelinde geçen maceralarının öyküsü.
Gösterim Tarihi: 1 Kasım 1940
Nasreddin Hoca Düğünde (1940-1943)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul, Ferdi Tayfur
Senaryo: Burhan Felek
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Sadettin Kaynak
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Necla Sertel, Sait Köknar, Reşit Gürzap, Kani Kıpçak, Sami Ayanoğlu, Yaşar Özsoy, Sait Kaya, Müfit Kiper, Şükriye Atav, Muazzez Arçay, Reşit Baran, Sadettin Kaynak, Müzeyyen Senar Işıl, Zati Sungur, Ferdi Tayfur
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir sünnet düğününde geçen olayların güldürüsü.
Not: Nasrettin Hoca'yı canlandıran Hazım Körmükçü'nün ani bir rahatsızlık geçirmesi nedeni ile çekime ara verildi. Uzun bir süre yarım kalan filmin bazı bölümlerini Ferdi Tayfur çekip tamamladı. 1943 yılında gösterime giren filme Körmükçü'nün iddialarına göre bazı gereksiz sahneler eklenmişti. İzni alınmadan yapılan değişiklik ve eklemelere karşı çıkan sanatçı, İpek Film kurumuna dava açtı. (Bkz.: Kim Haklı? Hazım mı, Sinemacılar mı?" Hollywood Dünyası, s.1, 30 İlkteşrin (Ekim) 1943)
Eleştiri: İlk fıkralardan bir-ikisi çekildikten sonra görmek üzere beni çağırdılar. Doğrusu beğenmedim. Bu sahneler, kahvede hocaya altın bozdurdukları ve alacaklının gelip para bozdurduğu fıkralardı. Beğenmedim. Çünkü sahne tamimiyle ölü ve hareketsiz olmaktan başka, artistler de konuşacakları şeyleri ezberlemediklerinden hadise ile münasebet almayacak sözler söylüyorlardı. (Bkz. Burhan Felek, Cumhuriyet gaz., 2 İkinciteşrin (Kasım) 1943)
SAYGILAR!..
Son düzenleme:
