Jo, Zette ve Jocko'nun Maceraları

[scanfan]

Jo, Zette ve Jocko'nun Maceraları
Les Aventures de Jo, Zette et Jocko
Hergé, 1936-1957

Jo, Zette ve Jocko'nun Maceraları ("Les Aventures de Jo, Zette et Jocko"), dünyada daha çok "Tenten'in yaratıcısı" olarak tanınmış olan "Hergé"nin (Georges Remi) 1936 yılından itibaren çizmeye başladığı polisiye-macera ve bilimkurgu türünden bir başka resimli roman serisidir. Karakterlerin, hattâ çizgilerin bile "Tenten" maceralarını son derece andırdığı bu seride iki yeni yetme "Jo" ve kızkardeşi "Zette Legrand" ile evcil maymunları "Jocko"nun serüvenleri anlatılmaktadır. Birçok Belçika-Fransız resimli romanında olduğu gibi bunlar da albüm haline gelmeden önce çeşitli gazete ve dergilerde tefrika edilmişlerdi.
Önce haftalık çocuk gazetesi "Cœurs Vaillants"da (1936) ve "Petit Vingtième"de (1936-1939) siyah beyaz olarak, daha sonra da haftalık "Tintin" çizgi roman dergisinde (1946-1957) renkli tefrika edildiler. 1951'den itibaren de albüm halinde basıldılar. Yayıncısı "Casterman"dır.

Toplamda 5 "Jo, Zette ve Jocko" albümü çıkmıştır ama bunlarda toplamda sadece "3 macera" vardır. İlk iki macera ikişer ayrı albüme yayılmıştır. Bu üç macera 1930'lu ve 1940'lı yıllarda tefrika edilirken kesintisiz olarak ve macera isimleriyle tefrika edilmişlerdir. Ancak 1950'lerde albüm halinde piyasaya verilmeleri kararlaştırıldığında sırasıyla 140 ve 102 sayfa olan ilk iki macera standart 52'şer sayfalık ikişer albüme bölünmüş ve bunlar için macera adları üst başlıkta kalmak suretiyle, macera adından farklı olarak yeni albüm adları da oluşturulmuştur.

"Jo, Zette ve Jocko'nun üç macerasının adları, bunlara karşı gelen 5 albümüm adları ve tefrikaları aşağıdaki gibidir:

​

5 Albümde 3 Macera Var:

* Le Rayon du mystère
1- Le "Manitoba" ne répond plus, 1951
2- L'Éruption du Karamako, 1951

* Le Stratonef H. 22
3- Le Testament de M. Pump, 1952
4- Destination New York, 1952

* La Vallée des cobras
5-La Vallée des cobras, 1956,

Bu not sevgili "profesör" üstadımızın aşağıdaki uyarısından sonra ilave edildi. "Jo, Zette ve Jocko'nun Maceraları"nın Türkiye'de "Pan Pan" adıyla çıkmış olduğunu hayal meyal hatırlıyordum ama yazarken tamamen aklımdan çıkmış. Hatta ben bu çizgiler başka degilerin içinde dolgu malzemesi olarak kullanıldı diye (yanlış) hatırlıyormuşum. Bir de ne yazık ki forumun arama motoru "üç harfli" kelimeleri aramıyor. Pan Pan'ı arattırmıştım ama bulamamıştım. sevgili "profesör"ün aşağıdaki açıklamasında olduğu gibi "Pan Pan Kardeş Yayınları Asım Şakrak" tan "Resimli Pan Pan" adıyla çıkmış. Ülkemizin bayağı zengin bir çizgi roman kültürü varmış, bunu bir kez daha teyid etmiş olduk.

Aşağıda "profesör" üstadımızın paylaştığı Türkçe "Jo, Zette ve Jocko"ların sıralı listesi var:
Pan Pan Kardeş Yayınları Asım Şakrak Sıralı Liste
​

 

[profesör]

Pan Pan

Daha taranacak, paylaşılacak sayılar var.

Belki balonlamasını yapan dostlar da olur.

Teşekkürler sevgili scanfan

 

[profesör]

Pan Pan paylaşımıma yorum yapan ve aşağı yukarı ben yaştaki sevgili Melih41 üstadım, bu çizgi romanı ilk kez gördüğünü yazmıştı.

İstanbul'da olup da Pan Pan'ı hatırlamadığına şaşırmıştım. Çünkü ben hemen tüm maceralarını ortaokul öğrencisiyken bulunduğum Mardin'in o zamanlar 15.000 nüfuslu Nusaybin ilçesinde bulup okumuştum. Hem de ikinci el olarak...

Aradan 49 yıl geçmiş. Şimdi 150.000 den fazla nüfusu olan Nusaybin'de çizgi roman satan yer olduğunu sanmıyorum.

Çünkü nüfusu 1.000.000 a yakın olan Urfa'da sadece 1 gazete bayiinde ve sınırlı sayıda çizgi roman bulunabiliyor.

Ama hemen her köyündeki hemen her çocukta son model cep telefonunu kolayca bulabilirsiniz.

 

[tappers]

mardin-çizgi roman

Pan Pan paylaşımıma yorum yapan ve aşağı yukarı ben yaştaki sevgili Melih41 üstadım, bu çizgi romanı ilk kez gördüğünü yazmıştı.

İstanbul'da olup da Pan Pan'ı hatırlamadığına şaşırmıştım. Çünkü ben hemen tüm maceralarını ortaokul öğrencisiyken bulunduğum Mardin'in o zamanlar 15.000 nüfuslu Nusaybin ilçesinde bulup okumuştum. Hem de ikinci el olarak...

Aradan 49 yıl geçmiş. Şimdi 150.000 den fazla nüfusu olan Nusaybin'de çizgi roman satan yer olduğunu sanmıyorum.

Çünkü nüfusu 1.000.000 a yakın olan Urfa'da sadece 1 gazete bayiinde ve sınırlı sayıda çizgi roman bulunabiliyor.

Ama hemen her köyündeki hemen her çocukta son model cep telefonunu kolayca bulabilirsiniz.

sevgili profesör aramızda yaş farkı olmasına rağmen benim de çizgi roman-mardin kombinasyonunu '80 darbesi öncesi tayinci olan akrabalarımın yanına yaptığım uzun tatillerde bol çizgiromanlı zamanlar geçirerek yaşamışlığım vardır. arada bir kızıltepe'ye ve diyarbakır'a da giderdik: benim başat alışveriş listem çizgiromanlardı tabii ki. eniştem elinde benim yaptığım çizgiroman listelerini hiç yüksünmeden tamamlardı her hafta (dediğime bakmayın siz çizgiromansız günüm geçmezdi) onu da rahmetle anmama vesile oldunuz!
konudan bahsedince taa ne zamanlara götürdün beni profesör abiciğim: çarşıdaki süryani nenemden kucak dolusu çizgi roman alırdık. onların kokusu, pide fırınlarındaki ''hoşbuyurdunuz'' cümlesi, mardin'in güzel insanları.. ve daha neler neler.. çok yaşayın siz e mi?

 

[scanfan]

"Le Stratonef H. 22" adlı macerada boy gösteren uçak (yukarıdaki albüm kapaklarında resmi görülüyor) Hergé'nin hayal ürünü değilmiş, gerçekte var olan bir uçak model alınarak çizilmiş. Fransız "Caudron" uçak fabrikasının ürünlerinden biri olan "Caudron c.460" model bir uçakmış.

Uçağın modern replikalarından biri 2009 yılında yapılan havacılık fuarlarından birinde görülüyor (Le Bourget sergisi).

​

 

[yeryüzü]

Yapı Kredi Yayınevi beş kitabı da
yayımladı geçtiğimiz yıl sanırım.

Her zamanki mükemmel sunum
ve dostların harika muhabbetleri
için "scanfan" ve "profesör" ile
"tappers" dostlara teşekkürler,
selam ve sevgiler.

 

[scanfan]

Haklısınız sevgili "yeryüzü". "Yapı Kredi Yayınları" 2013 ve 2014 yıllarında albümlerin beşini de yayımlamış.
Bu bilgiyi vermekle beni büyük bir külfetten de kurtarmış oldunuz. Ben de tam "Bay Pump'ın Vasiyeti"ni balonlamaya başlamıştım. Hemen bıraktım. Sanırım halen satıştalar. Albümleri görmedim, ama Yapı Kredi bastıysa orijinali gibidir muhakkak, Albümlerin kapakları aşağıda. Fiyatları da çok makulmüş: 12'şer lira. Yaşı uygun olan çocuklara tam bayram hediyesi olabilecek kitaplar.

​

 

[kadirnip]

Teşekkürler. Sadece çizgi roman değil, yorum kisimlarinda hazine değerindeki bilgiler de paylaşiliyor.

 

[direnc11]

Okunacak ne çok çizgi roman, eşlik edilecek ne çok serüven var, değil mi? Sunum da çok lezzetli olunca insanın çizgi roman okuma isteği nasıl da kabarıyor.

İnsan ister istemez Asım Şakrak'ın bastığı Pan Pan ile Yapı Kredi Yayınları baskısı arasındaki farkı karşılaştırmak istiyor. Tamam bunu yaparken haksızlıktan uzak durmaya çalışacağım. Her şeyi dönemi içinde değerlendireceğim. Tabi bunu yapmak için önce YKY'nin bastığı kitapları edinmem lazım.

Teşekkürler, üstadım.

 

[scanfan]

Pan Pan
"Les Aventures de Jo, Zette et Jocko" Türkiye'de


"Les Aventures de Jo, Zette et Jocko" "Bilgi Yayınevi"nin çıkarttığı "Renkli Resimli Arkadaş" dergisinde 7 Ağustos 1962 tarihli ilk sayısından başlayarak "Pan Pan'ın Serüvenleri" adıyla tefrika edilmeye başladı. Her sayıda 4 sayfa basılıyordu ve maceralar kapak ve kapak arkası sayfalarında yer alıyordu. Ön ve arka kapakta yer alan sayfalar renkli, kapak arkasındakiler siyah-beyazdı. Sevgili "profesör" üstadımız sayesinde bu seri ÇD'nda mevcuttur.

29 Mart 1966'da "Kardeş Yayınları" (Asım Şakrak) "Les Aventures de Jo, Zette et Jocko"yu "Resimli Pan Pan" adlı bağımsız bir çizgi roman dergisi olarak çıkartmaya başladı. 34 sayfalık albümlerin tamamı "Les Aventures de Jo, Zette et Jocko"ya ayrılmıştı. Çizgiler siyah-beyazdı. Bu seri de yine sevgili "profesör" üstadımız sayesinde ÇD'da mevcut.

​

 

[direnc11]

Bu tür toparlayıcı bilgilendirmeler çok faydalı. Meğer çizgi roman tarihimizde ne zenginlikler varmış da ancak haberimiz olabildi.

Bilgilendirme için teşekkür ederim, üstadım.

 

[direnc11]

1962 yılında yayımlanan ve 8. sayısıyla yayın hayatı sona eren "Renkli Resimli Arkadaş" dergisinde Pan Pan'ın sadece ilk macerasının yarısı neşredilebilmiş.

scanfan üstadımın işaret ettiği üzere dört sene sonra bu kez Kardeş Yayınları tam seriyi yayımlamış. Bilgi Yayınevi ile Kardeş Yayınları arasındaki ilişkiyi bilmiyorum ama Kardeş Yayınları Bilgi Yayınevi'nin içeriğini birebir kullanmış görünüyor. Kontrol edebildiğim tüm sayfalarda aynı metin kullanılmış. Muhtemelen tamamı için böyledir.

 

[direnc11]

Haluk abinin verdiği bilgiler ışığında Jo, Zette ve Jocko'nun Türkiye'de llk olarak Resimli Tomurcuk Dergisi'nin 1952-1954 serisinde boy gösterdiğini öğreniyoruz. Ben yine de temkinliyim. Artık çizgi roman tarihimizle ilgili hiçbir şeye şaşırmıyorum. Haluk abinin paylaştığı Resimli Tomurcuk Sayı 026 - 22.04.1953'dan ilgili sayfayı aşağıya aktarayım:

 

[profesör]

İlk kez Resimli Tomurcuk 1952-54 yılı serisinin 26. sayısında ve maceranın ortalarından başlayarak yayınlanmaya başlanan Jo Legrand, Zette Legrand ve evcil maymunları Jocko maceralarıyla kopya çizgilerle tanışmışız.

Resimli Tomurcuk dergisinde Jo ve Zette, Emin ve Jale olarak isimlendirilmiş.
Kahramanın ismi yerine macera adıyla sunulmuş.

Kardeş Yayınları ile Renkli Resimli Arkadaş, kahramanlardan Jo 'yu ön plana çıkararak Pan Pan adıyla yayınlamıştır.

En son Yapı Kredi Yayınları orijinal isimle yayınlamıştır.

Yapı ve Kredi Yayınları dışındaki yayınlar hep kopya çizimlerdir.

Renkli Resimli Arkadaş ve Kardeş Yayınlarındaki kopya çizgiler orijinale en yakın kopyalardır.

Resimli Tomurcuk'ta kapak ve illüstrasyon çizeri Turhan Şimga olduğu için oradaki kopya çizimlerin Turhan Şimga'ya ait olduğu tahmininde bulunmuştum.

Yener Çakmak'ın verdiği bilgiye göre " Çocuk Yayınları Müessesesi "nin yayınlarında kopist olarak çalışan TURHAN ŞİMGA 'nın yanında ERDOĞAN BOZOK, HAYRİ ÖNDER, ORHAN DOĞU ile EROL KANDİYAR gibi isimler varmış.

Çizgi roman araştırmacısı ve tarihçilerine kaynak olması bakımından bu bilgilerin sevgili scanfan dostumuzun açmış olduğu bu konu altında devamının uygun olacağını düşünüyorum.

Konuyu açan sevgili scanfan ile ateşi harlandıran sevgili Nihat dostuma şükranlarımı sunuyorum...