X-Bilinmeyen

[Lami Tiryaki]

1979-1981 yılları arasında, çocukluğumun geçtiği Urfa'nın, devlet kütüphanesinde zaman zaman gönüllü olarak çalıştım. Küçük kardeşimle birlikte hem ortaokul öğrencisi hem de okur kimliğimizle devlet kütüphanesinde gönüllü çalışıyorduk. Bu çalışmamızın karşılığı olarak tüm kitaplardan istediğimizi evimize götürüp okuyup geri getirme hakkına sahiptik. Eve okumak için götürmekten en çok haz aldığım ciltler, X-Bilinmeyen ciltleriydi. X-Bilinmeyen bilim kurgu kültürü dergisi ciltler halinde bulunuyordu. Chirstopher Reeve'li ilk Superman filminin muhteşem görüntülerini ilk kez bu derginin kapağında görmüştüm. Hani nasıl desem sapına kadar billm kurgu dergisiydi. Punk munk değil, tertemiz bilim kurgu sunuyordu bize. Evde kardeşimle birlikte sayfalarını içer gibi, adeta sömürerek okurduk.

Nisan 1977 tarihli X-Bilinmeyen dergisinin 11. sayısının ön kapağı.

1970'li yılların ikinci yarısında Selma Mine önderliğinde kurulan bilim kurgu kültür dergisi X-Bilinmeyen, 1980'lerin başına kadar devam etti. Saadettin Topuzoğlu, Bülent Akkoç, Turan Dursun, Levent Mollamustafaoğlu, Erol Tulay gibi türün meraklılarının aşina olduğu bir dolu renkli kişilik bu sevimli dergiye destek oldu, yazılar, röportajlar, diziler hazırladı. 80'lerin başında bir durgunluk dönemi yaşayan ekip, yoluna Evren ismiyle devam etti.

11. sayının arka kapağı.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Bu günün resimi bol, rengi bol ama içi boş kolaylıkla tüketilen magazinlerinin aksine el emeği göz nuruyla hazırlanan dergi çeşitli derlemelerin yanısıra televizyon, sinema ve müzik ağırlıklı yazılarıyla da göz dolduruyordu.

11. sayı, Sayfa 31: TV-Sinema-Radyo sayfası. Evet yanlış okumadınız o yıllarda radyoda da bilim kurgu ile ilintili onlarca yayın yeralıyordu.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Tek kanallı televizyonumuzda yayınlanan bilim kurgu içerikli ya da bilim kurgu yaklaşımlı tüm yapımlar hakkında detaylı araştırma ve çeviri makaleler yeralan dergide ilginç haberler de veriliyordu.

11. Sayı, Sayfa:17.. O yıl yayınına yeni başlanan ingiliz kült bilim kurgu dizisi Uzay 1999 (Space 1999) tanıtım yazısı.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Tüm fotoğraflar kendi arşivimden alınmadır.
Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

Derginin kapağı mutlaka o tarihlerde ülkemizde yayınlanan veya yayınlanması muhtemel bir bilim kurgu "olayıyla" ilgili olurdu. Mesela Mayıs 1977 tarihli 12. sayının kapağında Roger Vadim'in ünlü filmi Barbarella ve Uzay 1999'un Alfa Üssü'nün komutanı Koenig(Martin Landau) ile söyleşinin müjdesi yeralmaktaydı.

12. sayının ön kapağı.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

12. sayının arka kapağında William Shatner, o müthiş gülümsemesiyle.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Diizlerde kullanılan teknikler hakkında zamanına göre ilginç araştırmalar bulunabiliyordu. Mesela Uzay Yolu'nda kullanılan fazer silahlarının incelemesi gibi.

12. Sayı, Sayfa : 9, Ölüm Işınları

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Ay Üssü Alfa'nın komutanı Koenig'le bir söyleşinin 1979 yılındaki değerini düşünebiliyor musunuz?

Sayı 12. Sayfa 15, Martin Landau(Komutan Koenig) ile söyleşi.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Sayı 12, Sayfa:16 Martin Landau ile söyleşi Maya ve babasının müthiş siyah beyaz fotoğrafı eşliğinde devam ediyor.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Bakın TV-Sinema-Radyo sayfasında zamanın müthiş bilim kurgu dizisi 6 Milyon Dolarlık Adam'ın bölüm özetleri yanında Piri Resi haritasıyla ilgili bir programın haberi var. İlginç.

12. Sayı, Sayfa :29 TV-Sinema-Radyo sayfası.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

12. sayı, sayfa:30. Tanıtımı yapılan programların içeriğinin zenginliği dikkat çekici. Bilim kurgu içeren hiç bir detay kaçırılmamış.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

devam edecek...

Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

Haziran 1977 tarihinde yayınlanan 13. sayının kapağında, bu kez Kaptan Kirk(William Shatner) ile söyleşinin müjdesi veriliyor. Ay'ın Sırları ve Piri Haritası detaylı incelemesi de cabası. Sanırız dergi, bu günkü anlayışla Martin Mystere Almanaklarının ek kitapçığı olarak tasarlanmış hissi veriyor.


Sayı:13, Haziran 1977, ön kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

16. sayfada doyasıya bir Uzay Yolu muhabbeti ruhumuza bayram ettiriyor. Eee, konuşan William Shatner. Artık koleksiyon değeri olan bir röportaj bence.

Sayı 13, Sayfa:16, Kaptan Kirk ile röportaj.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Sayının olmazsa omlazı TV-Radyo-Sinema sayfasında bu kez detaylı bir dosya yeralmakta.

Sayı 13, sayfa:30, TV-Sinema-Radyo sayfası.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

13. sayının arka kapağında nefis bir ay manzarası hediyemiz!

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Devam edecek...

Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

Ağustos 1977 tarihli 15. sayıda yapay zeka, "biyolojik radyo" gibi lginç konuların yanında enfes bir Mr. Spock söyleşisinin resimli haberi yeralıyor.

Sayı 15, Ağustos 1977, ön kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Sayı 15, sayfa:15, Leonard Nimoy (Mr. Spock) söyleşisi.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Arka kapak yine derginin eski sayılarından seçkilere ve abonelik-satış haberine ayrılmış.

Sayı 15, arka kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Devam edecek...
Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

1977'nin Eylül ayında çıkan 16. sayının kapağını Lee Majors'un başrolünü üstlendiği 6 Milyon Dolarlık Adam süslüyordu. Gelecekteki android temasını o günden yakalamış eğlenceli bir bilimkurguydu.


Sayı 16, Eylül 1977, ön kapak. Rüzgar teknolojilerinin bilim kurgu kapsamında incelendiği bir dergi.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Sayfa 14'deki söyleşide Lee Majors biyonik insanların bir gün olağan sayılacağından sözediyordu. Artık protez teknolojilerini düşününce bu varsayımın gerçekleşmesinin mümkün olabileceğini hayal edebiliriz sanırım.


Sayı 16, sayfa:14, Lee Majors söyleşisi.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Sayı 16, ön kapak içi çizim.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Derginin ön ve arka kapak içlerine konulan illüstrasyonlar bazan insanın hayal gücünü zorlar nitelikteydi.

Sayı 16, arka kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Devam edecek...
Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

Ekim 1977'deki 17. sayının kapağında, kullanım ömürleri dolduğu için tedavülden kalkan "Geleceğin Uzay Mekiği" projesi ele alınıyor.


Sayı 17, Ekim 1977, ön kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Sayı 17, arka kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Devam edecek...
Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

1977'nin Kasım ayına gelindiğinde bizi Uzay 1999 görüntüleriyle süslenmiş çok renkli bir kapak bekliyordu. TRT'de siyah beyaz izlediğimiz dizinin renkli fotoğrafları çok ilgimizi çekerdi. Ancak şimdi bazan Uzay 1999'u izlerken ekranı siyah beyaz yapıp izliyorum. Nostalji işte, hoşuma gidiyor .


Sayı 18, Kasım 1977, ön kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

O dönemde Hanna-Barbara yapımı Jetgiller'in nasıl bir bilim kurgu şöleni sayıldığını bu günün gençlerine anlatması epey zor olmalı. Dergide bölüm özeti verilen önemli bir bilim kurgu yapımı sayılıyordu.


Sayı 18, ssayfa:30 TV-Radyo-Sinema sayfası.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Arka kapakta nefis bir Kartal resmi ile 18. sayıyı tamamlıyoruz.

Sayı 18, arka kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Devam edecek
Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

O dönemde yayınlanan her bilim kurgu yapıtı, yakın tarihli 2001; A Space Odissey(2001; Bir Uzay Destanı) filminden esintiler taşırdı. Uzay 1999'da öyleydi. Bu hava, Mart 1978 tarihli 22. sayının kapağında da hissediliyor.


Sayı 22, Mart 1978, ön kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

22. sayıda Gene Roddenbery ile bir söyleşi yeralıyor.

22. sayı sayfa 13. Gene Roddenbery röportajı.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Derginin 22. sayısının arka kapağı.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Devam edecek...
Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

Ocak 1979 tarihli 31 numaralı Özel Sayı'da artık o tarihte 10. yılını dolduran 2001; Bir Uzay Destanı filminin kritikleri, yapılmaya, resimleri kullanılmaya başlanmıştır.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Nadiren de olsa, dergide çizgi romanlara rastlanmaktaydı. Üstelik öyküler Alacakaranlık Kuşağı tadındaydı.

31 numaralı özel sayı, ön kapak içi. Çizgi Roman : Zaman Hatası

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

X-Bilinmeyen düzenlediği öykü yarışmalarıyla Türk edebiyatına yazarlar kazandırmıştır. Bu yazarların yazdıkları bazı öyküler, çocuk dergilerinde yayınlanmış, fotoromanları yapılmıştır.

31 numaralı özel sayı, arka kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Devam edecek...
Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

Artık ekibin daha felsefi konulara yönelmeye başladığı anlaşılan 34. sayı, Nisan 1979'da yayınlanmış. Uzaydan sonra nereye isimli başlık insanda ilginç beklentiler oluşturuyor.

Sayı 34, Nisan 1979, ön kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Bu sayıda da bilim kurgu öykü yarışması haberleri devam ediyor.

Sayı 34, arka kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Devam edecek...
Lami Tiryaki

 

[Lami Tiryaki]

Günümüzde Türk bilim kurgu sinemasından bahsetmeye kalksak herhalde gülümseriz acı acı. Oysa zamanında Yeşilçam absürd mabsürd demeden bir dolu bilim kurgu denemesi yapmış. Oz Büyücüsü'nü bile yapmış adamlar. İşte X-Bilinmeyen, Haziran 1979 tarihli 36. sayısına bu şirin filmi kapak yapmış.

Sayı 36, Haziran 1979, ön kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Gökçen Taşkıran isimli bir araştırmacımız, oturmuş Battle Star Galactica dizisinin müziklerini irdelemiş. Bilim kurgu dizi müziği üzerine yazılmış ilk yazılardan biri olmalı. Daha sonraki dönemlerde naçizane benim bie yazım Atılgan bilim kurgu dergisinde yayınlandı. İlginç bir konudur.

Sayı 36, sayfa:5, Battle Star Galactica'ın müzikleri.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Sayı 36, arka kapak.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Bilim kurgu'nun saf, tertemiz masallar anlattığı yılların bir resmidir adeta X-Bilinmeyen. Etkileri hala devam ediyor. Sonraki dönemde Evren ismiyle devam etmiş olsa da X-Bilinmeyen ilk ismiyle daha çok anılır. Sonraki yıllarda gruptan Bülent Akkoç kendi olanaklarıyla Öncü fanzin dergisini tam 12 sayı tek başına çıkarmış. Bir başka ilginç deneme Antares, hala koleksiyonların değerli parçalarından olmayı sürdürmektedir. Nihayet 90'lı yılların sonunda yayınlanan ve artık kadroda benim de yeraldığım Atılgan'lı dönem, 2000'lerin başına kadar yaşandı. Scognamillo ustanın katkısıyla çok kısa ömürlü Nostromo'yu saymazsak bilim kurgu kültür dergilerinin döneminin Atılgan'la bittiğini söyleyebiliriz. Bir takım eski tüfek hala her ayın son Pazar günü Kadıköy'de biraraya gelip bilim kurgu sohbetleri yapıyorlar. Eskisi kadar katılamasam da gönlüm hala onlarla beraber.

Selamlar
Lami Tiryaki

 

[abartman]

Bilimkurgu'ya gönül verenlerin hazinesidir X-Bilinmeyen... Bu analdaki tutarlı yayıncılık anlamında da tek dergi olsa gerek. Teşekkürler Lami, hoş bir derleme...

 

[Baltimora]

Ne kadar dopdolu, insanı cezbeden bir dergiymiş. Sadece kapakları bile bir hazine değerinde anlayanlar için.

Bu harikulade güzel paylaşımlar için teşekkürler üstadım..

 

[Doktor Kim]

Antares 1. sayı

Antares,XBilinmeyen,Bilimkurgu sanat,Nostromo ve Atılgan BK dergileri eksiksiz olarak bende var.
Tarayabilirsem paylaşırım. Zaten Antares 1. sayıyı paylaşmıştım. Linki altta:

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

​

 

[Baltimora]

Antares,XBilinmeyen,Bilimkurgu sanat,Nostromo ve Atılgan BK dergileri eksiksiz olarak bende var.
Tarayabilirsem paylaşırım. Zaten Antares 1. sayıyı paylaşmıştım. Linki altta:

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

​

Ellerinize sağlık. Paylaşımlarınızı merakla bekliyorum..

 

[sufi1985]

O zamanların bilim kurgu tadı şimdi yok ve o zamanlara dair yeni bir şeyler daha öğrendim. Teşekkür ederim...