Doktor Kim
Aktif Üye
- 17 Mar 2011
- 325
- 14,238
Ariel Dorfman&Armand Mattelart _ Emperyalist Kültür Sanayi ve Walt Disney _ Vakvak Amca nasıl okunmalı? _ PDF
Ariel Dorfman'ın, Armand Mattelart ile birlikte yazdığı Emperyalist Kültür Sanayi ve Walt Disney(Vakvak Amca nasıl okunmalı?)
Yazarı: ARIEL DORFMAN & ARMAND MATTELART
Çeviren: ATİLLA AKSOY
Yayınevi: GÖZLEM YAYINLARI
Yayın Yılı: 1977
"Disney ideolojisinin ilk ayrıntılı çözümlemesinin ABD'ye ekonomik ve kültürel açıdan en bağımlı ülkelerin birinden gelmiş olması rastlantısal değildir. Vakvak Amca Nasıl Okunmalı Şili'yi bu bağımlılıktan kurtarma mücadelesinin göbeğinde yaratılmıştır; ve o günden bu yana yalnızca Latin Amerika'da on bir baskısı yapılarak Üçüncü Dünya'daki burjuva iletişimin yorumunda en güçlü araç durumuna gelmiştir."
"Vakvak Amca Nasıl Okunmalı" öfke, hiciv ve siyasal açıdan hınç dolu bir kitaptır. Yazarların hıncı kişisel bir tutkudan kaynaklanmaktadır. Çünkü kendileri de şimdi karşı çıktıkları Disney ideolojisi ile aşılanmış, Disney dergi ve filmleriyle yetişmişlerdi. Ama bu kitap hınç dolu bir tepkinin ötesinde bir şeydir. ABD kültürünün yıkıcı bir biçimde dış ülkelere kabul ettirmeye çalıştığı egemenlik düzeninin kendi ülkesinde de ve Disney için çalışanlar, yani onun ideolojisini üretenler üzerinde de hiç küçümsenmeyecek ölçüde ezici etkileri vardır. Disney'in üretildiği koşullar onun için çalışanlar kadar tüketicilerinin de maruz kaldıkları sömürüyü kendi yaşamlarında ve çalışma ilişkilerinde yeniden üretmelerini sağlar. Düzenin sürdürülmesine yardımcı olur yani Emperyalist ülkelerin, az gelişmiş ülkelere işlenmiş madde ve teknolojiyle birlikte ihraç ettiği kapitalist toplum anlayışıyla davranış modellerini içeren kültür ürünleri irdelenmesi gereken bir sorundur. Şilili iki Marksist eleştirmen Dorfman ye Mattelart, burjuva kitle kültürünün yüzyılımızdaki en önemli temsilcisi Disney'in masum yüzlü dünyasının ardındaki ideolojiden yola çıkarak burjuvazinin baskı ve sömürüye dayanan ilişkilerini ve kitlelerin beyinlerini biçimlendiren "kitle kültürü"nün oluşturulmasında hâkim sınıfların rolünü Marksist açıdan ele alıyorlar. Şili'de yakılan bu kitabın, ülkemizde burjuvazinin geniş yığınlar üzerindeki yozlaştırma eyleminin kavranıp aşılmasında da önemli bir adım olacağı kanısındayız. (Arka Kapak)
Dorfman'ın Vakvak amcası
Doğduğum yıl Gözlem Yayınları'ndan çıkmasına rağmen çok sonraları çocuk kitaplarını kendime iş edinmeye karar verdiğim yıllarda karşıma çıkan bir kitaptı o. Emrperyalist Kültür Sanayi ve Walt Disney. Bir de benim hayran olduğum, yine aynı yıllarda çıkan Disneyland Annual vardı elimde ve çocukluğumdan beri hangi eve taşınırsam taşınayım beraberimde götürdüğüm ilk şeylerden biri halini almıştı. Çizimlere bayılıyordum, hikâyelere bayılıyordum, dilini öğrendikçe daha da çok sevmeye başlamıştım. Disney'in hemen hemen her kahramanını, her çizgi filmini sevmiştim ben. Walt Disney'in bir deha olduğunu biliyordum ve başka bir şey duymak da hoşuma gitmiyordu doğrusunu isterseniz onun hakkında.
Ariel Dorfman'ın, Armand Mattelart ile birlikte yazdığı Emperyalist Kültür Sanayi ve Walt Disney'i, Vakvak Amca nasıl okunmalı altbaşlığıyla sunuluyordu ki tam da bunu anlatıyordu kitap. Beni oradan oraya çarpmıştı. Bildiğim ve zaman zaman kulağımı kapattığım Disney gerçeği; karşımda bütün çıplaklığıyla duruyordu ve benim için çok şaşırtıcıydı. Bir süre sonra yazarlarıyla çok da ilgilenmediğim bu kitap bana sorular sordurmaya başladı. Acaba Ariel Dorfman benim beğendiğim şu Ölüm ve Bakire ya da Ölüm ve Kız diye çevrilen oyunun yazarı mıydı? Evet, öyleydi. Romancıydı, şairdi, senaristti. Her şey tamam ama Walt Disney üzerine, Vakvak amca üzerine böyle bir araştırma yapıp beni şaşırtması hiç de kabul edilebilir cinsten değildi. Bana çok şey öğretti Dorfman. Çocuk edebiyatı konusunda şekillenmeme çok büyük destekler sağladı. Gördüğüm gibi, düşündüğüm gibi olmayabilirdi her şey. Sinemada hâlâ Disney (şimdilerde Pixar-Disney) filmlerinin ilk seanslarına giden, diğer filmlerdense animasyonlardan daha çok etkilenen ve bazen de utanmadan hüngür hüngür ağlayan ben değişmemiştim, ne yalan söyleyeyim etkilendiğim şeyleri de kaybetmek istemiyordum ama başka türlü bakar olmuştum, başka türlü şeyler olduğunu da bilerek değerlendirmeye başlamıştım.
Dorfman'la bu anlamdaki tanışıklığım çok olumlu sonuçlar yaratmıştı benim bakış açımda ve ona minnettardım. 1990-2001 yılları arasında Dorfman'ın yazdığı ve 2001 de Chris Riddell tarafından çizilmiş, geçen yıl Büyülü Fener Yayınları tarafından basılmış Sivri Kulakların Başkaldırısı ise hiçbir zaman çocuk kitapları yazmama anlam verememiş arkadaşlarımdan birine 'al bak bakalım çocuk kitabı nasıl oluyormuş' diye uzattığım bir kitap olmuştu. Çocuk kitaplarının pespembe dünyalarından, söylenen yalanlar üzerine kurulu naifliğinden rahatsız olan arkadaşıma özellikle bu kitabı uzatmamın nedeni ise çocuk kitabının onun anladığı gibi olmadığının, nereden okuduğunla alakalı olduğunun bir göstergesini sunmaya çalışmamdı. Muhalif hareketler içinde bulunan ve hayatını buradan kazanarak çok mutlu ve çok başarılı olan bu arkadaşımı şaşırtacağına inandığım bir kitaptı bu. Çocuğum olsa, okumayı sevse, önüne uzatacağım on kitabın içinde mutlaka bu kitap olurdu. Sever mi sevmez mi bilmem ama ben şimdi durduğum yerden mutlaka okumasını arzu ederdim.
"Kurtlar, tavşan ülkesini istila edince, sürünün liderinin yaptığı ilk şey krallığını ilan etmek oldu. Tavşanların var olmadığını duyurmak ise ikinci icraatıydı. Bundan böyle adlarını anmak dahi yasaktı" cümleleriyle başlıyor kitap. Birden Machıavelli'nin Prens'ini hatırlıyorum. "Bir yeri ele geçirenin orayı elinde tutmak için iki şeye dikkat etmesi gerekir: İlkin eski prensin soyunu söndürmesi gerekir; ikincisi..." Hadi bakalım diyorum arkadaşıma içimden, şimdi de çocuk kitaplarını koyduğun yerde muhafaza et. Tabii edebilirsen. Görkem Yeltan- Radikal
Ariel Dorfman&Armand Mattelart _ Emperyalist Kültür Sanayi ve Walt Disney _ Eski Sayfalı PDF 10 Mb:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Ariel Dorfman&Armand Mattelart _ Emperyalist Kültür Sanayi ve Walt Disney _ Beyaz Sayfalı PDF 8 Mb:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
ZamanGezgini
