Testus (Bilginizi Test Edin) - 161

[scanfan]

"Testus"
Bilginizi Test Edin - 161
Hazırlayan: Ahmet Turhan Altıner

Haftalık "Nokta" dergisinin 5 Şubat 1989 tarihli sayısından. Bu "Testus"un konusu "hamamlar", başlığı da "Hamam böceği ile kınalı kuzu".

​

 

[scanfan]

Testus'un giriş paragrafında bahsedilen "Dellakname-i Dilküşâ"dan tarihçi "Murat Bardakçı"nın "Osmanlı'da Seks" adlı kitabında geniş bir bölüm halinde bahsedilmiş. Kitapta "Dellakname-i Dilküşâ"dan geçmişte sadece "Reşat Ekrem Koçu"nun "İstanbul Ansiklopedisi"nde söz edildiği, hem kitabın adı hem de bahsettiği tellakların isimlerinin ansiklopedide madde halinde çok kısa olarak yer aldığı ve ansiklopedinin, bu kitapla ilgili tek kaynak olarak kaldığı yazılmış. Ayrıca tam metininin hiçbir yerde yayınlanmadığına da değinilmiş. Bardakçı "Gönüller Açan Tellaklar Kitabı"nın tam metninin ilk kez kendi kitabında günümüz Türkçesine yakın bir metinle yer aldığını da eklemiş. Birinci baskısı 1992 yılında yapılan kitap geçenlerde yeni bir baskı daha yaptı. Aşağıya sadece girizgâh bölümünü aldım.

​

 

[scanfan]

Murat Bardakçı gazetesindeki köşesinden kitap hakkında birkaç söz söylemiş, bu arada kitabın 1986 yılında Milliyet gazetesinde tefrika edildiğinden ve yazı dizisinin inceleme ödülü aldığından da bahsetmiş.

​

 

[Motion]

 

[scanfan]

Sevgili "Motion", iyi ki aramızda sizin gibi iyi bir araştırmacımız var, sayenizde doğrulara ulaşabiliyoruz. Söz konusu olan 1992 tarihli kitabı zaten okumuştum, üzerine, sizin linkini verdiğiniz 2009 tarihinde yayınlanmış videoyu da izledim; gerçekten de M. Bardakçı 3,5 saatlik videoda ne dediyse, 240 sayfalık kitabında ne yazdıysa, gazetedeki köşesinde birkaç satırla inkâr edivermiş. Taa Romalılardan kalma ünlü Latince söz "Verba volant, scripta manent" ("söz uçar, yazı kalır") boşuna sarfedilmemiş. Bir araştırmacı tarihçi için üzüntü verici bir durum. Bir akademik titri olmasa da, eşsiz bir tarih araştırmacısı, çok birikimli bir insan olduğunu biliyoruz (gerçi o kendisine "sadece gazeteci" diyor). Dediğiniz gibi o bile daha aradan birkaç sene geçmeden böyle konuşmak zorunda kalıyorsa durum vahim demektir. Bu tür TV programlarını pek kaçırmam ama bu videoyu nedense görmemişim. Oysa bugünlerde Youtube'dan arka arkaya bunları izliyorum (öncelikli olarak Celal Şengör ve İlber Ortaylı'nın katıldığı "Teketek"leri sıraya dizdim, tekrar izliyorum). Bu arada ilk üç baskısı Gür yayınları tarafından yayımlanan kitabın 1992 yılında da İnkılâp yayınevi tarafından 4. baskısı yapılmış (Belki de "Tarihin Arka Odası" bu 4. baskının promosyonu için yapıldı!). Hâlâ duruyorsa bu 4. baskının bir nüshası İssuu'dan okunabiliyordu. Birkaç sayfası hariç çok sıkıcı bir kitaptır, zaten çoğu bilinen şeyler. Video'da bir başka araştırmacının bu kitabın ("Dellakname-i Dilküşâ"nın) gravürlü olan lüks baskısını çıkartma hazırlığında olduğundan bahsediliyordu, adını not almamışım. Herhâlde yurt dışında yabancı dillerde basılır artık. Not: Bu arada Milliyet gazetesi arşivinde söz konusu yazı dizisini bulamadım (1986'da tefrika edilmiş).
Sevgi ve saygılarımla.

​

 

[scanfan]

Şu yazı da biraz konuyla ilgili galiba. Konu bütünlüğü oluştursun diye buraya ilâve ettim. Dün çıkan bu gazete haberi, "Haber Türk" gazetesinde sürmanşetten verilmiş. Haberin başlığı "Osmanlı Erotik Terimler Sözlüğü". Şikago Üniversitesi'nde üç akademisyen Osmanlı metinlerini taramışlar ve 600 kadar kelime ve terim tespit etmişler. Bunun günümüzden çok daha zengin olduğunu belirtiyorlar. İslâmda, Hristiyanlıktaki gibi bedenin bir günah kaynağı olarak kabul edilmediği vurgulanmış ve Osmanlı'da cinselliğin bastırılmasının Batı'nın etkisiyle son yıllarda başladığını belirtmiş. Kitap yurt dışında basılacakmış. Akademik heyetin başındaki Irvin Cemil Schick'in Romanya doğumlu olan dedesi 1890'dan başlayarak Osmanlı İmparatorluğu'nda Jinekolog olarak çalışmış.

​