Çeviri ve Balonlama (ÇB) Faaliyetlerinde Uygulanması Gerekli Asgari Standartlar
1) ÇB yapılacak eserin mümkün olduğunca tarama kalitesi yüksek bir nüshasına ulaşılması, yapılacak işin daha kaliteli görünmesi açısından faydalıdır.
2) ÇB yapılacak eserin yazar, çizer ve yaratım ekibinin diğer üyelerinin isimlerinin anıldığı sayfalar, muhakkak ÇB yapılmış nüshada da muhafaza edilmelidir.
3) ÇB yaparken kullanılan orijinal sayıda, varsa reklam içeren sayfalar kaldırılmalıdır. Bazı sayılarda taramayı yapan şahısların isimleri ya da başka reklamlar yer alabilir. Bunlar kaldırılmalıdır.
4) ÇB faaliyetlerine yeni başlayan dostlarımız, tüm sayıyı tamamlamak yerine, ilk birkaç sayfayı ÇB’sı tamamlandıktan sonra ile ilgili yöneticilerimize göndererek görüş alma yolunu tercih etmelidir. Bu sayede kolayca düzeltilebilecek kimi kusurlar önceden engellenmiş ve sayının tamamında aynı hatalar tekrarlanmamış olur. Bu uygulama ÇB faaliyetlerine henüz başlayacak arkadaşlar için faydalı olacaktır.
5) ÇB faaliyeti esnasında balon temizliğini tek tek her bir balon için yapmak hem çok emek gerektiren hem de bazen istenilen kalitenin yakalanamadığı bir yöntemdir. Aşağıdaki bağlantıda yer alan yöntemin uygulanması hem hız kazandıracak hem de kaliteli bir temizlik yapılmasını sağlayacaktır:
Balon Temizliği Nasıl Yapılır?
6) Şart olmamakla birlikte orijinal sayıda bulunan fontun aynısı ya da ona yakın bir font kullanımı tavsiye edilmektedir. ÇB faaliyeti esnasında kullanılacak fontlara aşağıdaki bağlantıdan ulaşılabilir:
Balonlama Yaparken Kullanılabilecek Fontlar
7) Font büyüklüğü rahat okumaya olanak verecek şekilde olmalıdır. Fontun gereğinden büyük seçilmesi balonlardan taşmalara, küçük seçilmesi de okuma zorluğuna yol açabilir. Uygun font büyüklüğü seçildikten sonra çok mecbur kalınmadıkça bu büyüklükle oynanmamalıdır. Çevirinin çok uzun olduğu ve kısaltılamadığı durumlarda font büyüklüğünün düşürülmesi gerekli olabilir. Font boyutunu düşürme işlemi, kullanılan program izin veriyorsa küçük adımlarla yapılmalıdır. (Birden 12’den 11’e düşmek değil de örneğin 12’den 11.9’a ya da 11.8’e düşmek gibi) Bu adım adım küçültme işlemi metin balona dengeli bir şekilde sığacak font büyüklüğüne ulaşılıncaya kadar devam ettirilmelidir.
8) Metnin balona sığmaması durumunda tek çözüm font küçültmek değildir. Bunun yerine harfler arası boşluğu küçültmek bir başka çözüm olarak kullanılabilir. Bu işlemi gerçekleştirmek için aşağıdaki bağlantıda verilen bilgilerden yararlanılabilir:
Karakter Aralıklarının Daraltılıp Genişletilmesi
9) Metinlerin yerleştirilmesi esnasında kelimelerin kesilip kesilmemesi görsellik açısından değerlendirilmelidir. Kelimenin kesilmemesi dengesiz bir metin yerleşimine yol açıyorsa kelimeleri hece kesme kurallarına uyarak kesmek görselliği arttırmak için daha uygun bir çözüm olacaktır. Elbette mümkün olduğunca bu işlemden kaçınılmalı ve gerekmedikçe başvurulmamalıdır.
10) Metnin balon içi yerleşiminde orijinal sayıda uygulanan yöntem takip edilmelidir. Metinler balon kenarlarına değmemeli, metnin balon içi yerleşiminde görsellik gözetilmelidir. Metnin balon içinde yatay ve düşeyde ortalanması görselliği arttıracaktır.
11) Orijinal sayıda bazı kelimeleri vurgulamak için kalın ya da italik karakter kullanımı veya kelimenin altının çizilmesi gibi yöntemler uygulanıyor olabilir. Aynı uygulama ÇB faaliyeti esnasında kullanılmalıdır.
12) Çeviri faaliyeti esnasında kelime kelime çeviri yapmaya çalışmak doğru değildir. Tersine bu çaba, dilimizdeki kullanıma en uygun anlamın ortaya çıkmasına engel olabilir. Dilimizde kullanılan uygun karşılığı bulmak yaratıcı bir çeviri faaliyeti olacaktır. Ancak orijinal metinde verilen anlam muhakkak muhafaza edilmelidir.
13) Lisan bilgisine sahip olmayan dostlarımızın çeviri programları aracılığıyla çeviri yapmaya çalışmaları doğru değildir. Bu yöntemle doğru ve eksiksiz çeviri yapmak mümkün değildir.
14) Metinlerin yazımı esnasında Türk Dili Yazım Kurallarına muhakkak riayet edilmelidir. Gerektiğinde aşağıdaki bağlantıda verilen bilgilere başvurulabilir:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
15) Çalışma paylaşıma açılırken kapak resmi ve örnek birkaç sayfaya yer verilmelidir. Eserle ilgili kısa bir tanıtım yazısı düzenlemek faydalı olacaktır.
16) Kapak düzenlemesi, faydalı bir uygulama olmakla beraber uygulanmasının zorluğu göz önünde bulundurulduğunda bir zorunluluk değildir. Öte yandan kapak üzerine yerleştirilecek ilaveler kapağın görselliğini bozmamalıdır.
17) Çeviride kullanılan üslup son derece kişiseldir. Bir sayının çevirisi tek bir kişi tarafından gerçekleştirilmedir. Kastedilen, sayının bir bölümünün bir kişi, başka bir bölümünün diğer bir kişi tarafından yapılmamasıdır. Yoksa fikir alış - verişinin, yardımlaşmanın önünde bir engel yoktur. Aynı şey balonlama faaliyeti için de geçerlidir.
18) Bir seri ile ilgili ÇB faaliyeti, serinin ilk sayısıyla başlamalıdır.
19) ÇB faaliyetine yeni başlayan dostlarımız bir seriye odaklanıp, öncelikle o seriyi bitirmelidir. Çeşitlilik yaratmak için eş zamanlı olarak ikinci bir seride daha çalışılabilir. Ancak eş zamanlı çalışılan seri sayısı ikiden fazla olmamalıdır. Bu, çok sayıda serinin yarım kalmasına neden olabilir.
20) ÇB'sı yapılan bir eser Türkiye'de bir yayınevi tarafından yayımlanırsa paylaşımdan kaldırılacaktır.
21) Bu standartlar ihtiyaca göre yeniden düzenlenebilir.
Sonuç olarak yukarıda belirlenen asgari ölçütler çizgi romanda daha güzele ulaşmak içindir. Bu ölçütlere uymamız durumunda belirli ve hedeflenen bir standart yakalamamız mümkündür. Ortak amaç hep birlikte daha kaliteli çeviri ve balonlama ile çizgi roman okumaktır. Bu konuda bölüm yöneticilerinden gelen uyarı ve önerilere lütfen uyalım.
Çizgi Diyarına hayırlı olmasını diliyorum.
Çizgi Diyarına hayırlı olmasını diliyorum.